Yusuf Akçura: Üç Tarz-ı Siyaset’in yazarı…
Yusuf Akçura’nın 1904’te yayımlanan ‘Üç Tarz-ı Siyaset’ makalesi bir asırdır siyasal tartışmaların gündeminde yer alıyor.
Yusuf Akçura, 1876 yılında Kazan’da dünyaya geldi. Babası bir çuha fabrikası sahibi olarak Rus ordusu için üretim yapıyordu. Genç yaşta vefat edince fabrikanın yönetimini annesi üstlendi. Anne 7 yaşındaki oğlunu yanına alıp 1883’te İstanbul’a göçtü. Yusuf, Mustafa Reşit Paşa Rüştiyesinde eğitime başladı. 1897 yılında 21 yaşında mezun oldu. Başarılı bir öğrenciyken, tutuklanıp kısa sürede serbest kaldı. Jön Türklerle ilişkisi nedeniyle bir kez daha tutuklandı. Akçura, subay olduktan sonra da Jön Türk ilişkisi nedeniyle yargılandı. Rütbeleri söküldü, suikast suçlamasıyla Trablusgarp’a kalebent olarak sürüldü. Akçura, 1899’da Trablkusgarp’tan kaçarak Paris’e yerleşti. Paris’te siyaset bilimi tahsili yaptı ve Albert Sorel gibi ünlü hocalardan ders aldı. Ahmet Rıza’nın çıkardığı Meşveret gazetesine yazılar yazdı. 1904’te Üç Tarz-ı Siyaset adlı sonra çok ünlenen makalesi Kahire’de yayımlandı. Bu makale Türkçülüğün ilk kez öne çıkarıldığı 32 sayfalık bir felsefi makaledir.
1905’te ‘’Rusya Müslümanları’’ isimli bir parti kurup, Duma’ya temsilci gönderdi. 1908’de meşrutiyet ilanı sonrası İstanbul’a dönüp, Darülfünun ve Mülkiye Mektebi’nde dersler verdi. 1911’de Türk Yurdu Dünyası kurucuları arasında yer aldı. Bu dergiyi 17 yıl boyunca yönetti. 1912’de Türk Ocağı kuruluşunda yer aldı.
1916’da Rusya’da Müslüman Türklerin Hukukunu Müdafaa Cemiyetini kurdu. 1918’de Hilal-i Ahmer Cemiyeti temsilcisi olarak bir yıl Rusya’da kaldı. 1920’de Milli mücadeleye katılmak için Ankara’ya gitti. Dışişleri Bakanlığında genel müdür olarak görev yaptı. 1931’de Atatürk’ün isteği ile Türk Tarih Kurumu kurucuları arasında yer aldı. 1935 yılında Kars milletvekili iken kalp krizi geçirerek genç yaşta vefat etti.
Akçura’nın 20’ye yakın kitapları arasında Üç Tarz-ı Siyaset başta olmak üzere Türkçülüğün Tarihi, Suriye-Filistin Mektupları, Osmanlı Devletinin Dağılması, Tarih-i Siyaset, Şark Meselesine Dair, Türk Devriminin Programı gibi kitapları vardır. Akçura, ‘’Türkçülüğün manifestosu’’nu yazmış bir insan olarak kabul edilir. Bu anlamda kimi yayınlar ondan Türkçülüğün ‘’kurucu babası‘’ olarak söz eder. Türk devriminin bu ismi az anılan şahsiyetini saygıyla anmayı görev biliyorum.
GÜNÜN NOTU:
Köy Enstitüsü’nün en kıdemli kadın öğretmeni olan Pakize Türkoğlu‘nu yitirdik, saygıyla anıyorum .