Yurtdışı işe giriş tarihi dikkate alınır mı?

Yurtdışında çalışan gurbetçi işçilerimizin Türkiye’den de emeklilik talepleri oluyor.

4/a (SSK) sigortalılarının ne zaman emekli olacağının tespitinde işe giriş tarihi önemlidir.

Türkiye’de sigorta başlangıcı olmadığında çok geç tarihlerde emekli olabiliyorlar.

Bundan dolayı gurbetçilerimiz yurtdışındaki sigorta başlangıç tarihinin Türkiye’de dikkate alınıp alınmayacağını merak ediyor.

Bazı ülkelerle yapılan sözleşme hükümlerine göre Türkiye’de sigortası yeni başlayan veya yurtdışı sigorta başlangıcı daha eski olan gurbetçilerimize, 3201 sayılı Kanun kapsamında yurt dışı borçlanması yapılması şartıyla yurtdışı işe giriş tarihi, Türkiye'de işe giriş tarihi olarak dikkate alınıyor. Bu yolla daha az primle daha erken emekli olma imkânı sağlanıyor.

6552 sayılı Kanun ile Kanunun 5. maddesinin beşinci fıkrasına “Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.” Hükmü getirilmiştir.

Yapılan bu düzenleme gereğince sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan söz konusu ülkelerdeki sigortalılık sürelerinin tamamını veya en az bir günlük kısmını borçlananların bu ülkelerdeki işe başlama tarihi, Türkiye’de hiç çalışma yoksa veya Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önce ise aylığa hak kazanıp kazanmadıklarının tespitinde Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir.

Bu kapsamda ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edildiği ülkeler ise; “Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, K.K.T.C., Lüksemburg, Makedonya, Slovakya, Kore, İtalya, Tunus” olarak uygulanmaktadır.

Buna göre yukarıda sayılan ülkelerle yapılmış sosyal güvenlik sözleşmelerinde özel hüküm sebebiyle yurtdışı sigortalılık başlangıç tarihleri işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaktadır. Almanya’dan prim iadesi alınan süreler ile İsviçre’den prim transferi yapıldıktan sonra borçlanılan sürelerdeki çalışmaya başlanılan tarih de ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmektedir.

SGK genelgesine göre;

-  Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmektedir.

-  Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayanların sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borcun tamamen ödendiği tarihten, sigortalı ölmüş ise ölüm tarihinden, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir.

- Birden fazla yurtdışı hizmet borçlanması yapılması durumunda da sigortalılık süresi başlangıcı, borcun en son ödendiği tarihten, borçlanılan toplam gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenir.

- Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz. Ancak, uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.

Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde ve Türkiye'de çalışması bulunan ve her iki ülkedeki hizmetlerini birleştirmek suretiyle kısmi sözleşme aylığı bağlanması talebinde bulunanlar yurt dışı borçlanması yapmasa bile eğer yurt dışı ilk sigortalılık tarihi Türkiye ilk işe giriş tarihinden önce ise başlangıç alınıyor. Bu durumda olanların yurt dışındaki ülkeden de kısmi sözleşme aylığı bağlanması talepleri SGK aracılığıyla yapılıyor.