Yunanistan ekonomisi ya da yanlışlıklar komedisi

Amerikalı iktisatçı Paul Samuelson, ünlü iktisat kitabının ilk bölümüne ülkelerin sahip oldukları üretim olanaklarının kullanımına ilişkin tereyağı ve silah örneğini vererek analize başlar. Samuelson, bir ülke eğer kaynaklarını daha çok silaha ayırırsa sembolik bir mal olarak aldığı tereyağına (gıdaya, eğitime, sağlığa) daha az kaynak ayırmak zorunda kalacağını anlatır. Buradan yola çıkarak ekonomilerin yüksek oranlı büyümesi her zaman toplumsal refahı mutlaka artırır diyemeyiz. Örneğin bir ülke eğitime ve sağlığa yatırım yaptığında yatırım harcamaları, dolayısıyla GSYH’si yükselir. Buna karşın silah yatırımlarını artırdığında da yatırım harcamaları ve GSYH artar. Bu iki farklı tercihin yarattığı sonuç aynıdır; GSYH yükselmiştir. Ancak ilkinde toplumsal refah yükselirken ikincisinde refah artmaz ya da çok az artar.

Yunanistan son 10 yıldır gittikçe radikalleşen popülist partilerce idare ediliyor. Önce sağcı Yeni Demokrasi Hareketi ülkeyi borç krizine soktu. Sorunu çözme savıyla iktidara gelen Syriza bekleneni veremeyince, Miçotaksis başkanlığında Yeni Demokrasi Hareketi 2019 yılında tekrar başa geçti. Miçotaksis hükümeti ekonomik sorunları çözücü politikalar üretemeyince hemen milliyetçilik silahına sarıldı. Üstelik bunu sadece söylemde değil, askeri harcamalarını artırarak, ülke topraklarını ABD’nin sınırsız kullanıma açarak yaptı.

Kaynak: https://stats.oecd.org/

Yunanistan ekonomisi son on yıldır neredeyse hiç büyüyemedi; bu yıl da geçen yılki %9’luk küçülmenin etkisiyle %6,5 oranında büyüyeceği beklenmekte.

 Kişi Başına Askeri Harcama, ABD Doları

Kaynak: https://www.sipri.org/databases/milex

Yunanistan cari açık (cari açık/GSYH oranı %4,4) ve bütçe açığı veren (bütçe açığı/GSYH 0ranı %9,9) bir ülke olmasına rağmen silahlanma harcamalarına ciddi kaynak aktarmakta. Askeri harcamalar/GSYH oranı istikrarlı bir biçimde artarak 2020 yılında %2,8’e ulaştı. Daha da önemlisi 10,1 milyonluk nüfusuna rağmen   2020 yılında kişi başına 508,6 dolarlık askeri harcama yaptı. Bu tutar Rusya’da 422,9, Çin’de 175,2 ve Türkiye’de 210,3 dolar. Yunanistan’ın 2020 yılı GSYH’si 189,4 milyar dolar. Buna rağmen Yunanistan’ın kişi başına bu kadar yüksek askeri harcama yapmasının finansal kaynağı nedir?

Sorunun yanıtı kamunun borç yüküyle ilişkilidir. Yunanistan kamu borcu/GSYH oranı 2021 yılının ikinci çeyreği itibarıyla %217,7, Yunanistan’ı GKRK %152,4’le izlemekte. OECD ülkeleri arasında borç yükünde (2020 yılı için) ilk sırayı %257’yle Japonya alırken ikinci sırada %238’le Yunanistan gelmekte.

Yunanistan’da iktidarda bulunan YDH siyasi geleceğini uzatmak için Yunanistan ekonomisini büyük bir krize doğru sürüklemekte. Yunan hükümeti aslında gelecek kuşakların ekmeğinden-tereyağından çalmakta. Yarışın alanı yanlış. Yarış toplumsal refah, özgürlük ve demokrasi için olmalı. Bunlar ne yazık ki popülist yönetime sahip ülkelerin halklarına unutturulmakta. Yine de umudu kaybetmemeliyiz. Yeni yıla Şili seçim sonuçları nedeniyle daha bir umutla giriyoruz.

Yeni yılınız sağlıkla, sevgiyle ve okuyarak geçsin.

Kaynak: https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/setupDownloads.do