Yüksek enflasyon gözardı mı edildi, öngörülemedi mi?
Tarih: 28 Ekim 2021, Merkez Bankası para politikasının en önemli iletişim aracı ilan ettiği enflasyon raporlarının sonuncusunu yayımladı. Merkez Bankası’nın son iki ayda saptığı yolun istikametini, enflasyon raporunun içeriğinden çok, Başkan Kavcıoğlu’nun ısrarlı sorularımıza verdiği yanıtlardan yakalamaya çalışmıştık. Merkez Bankası’nın önceki iletişim metinlerinde verdiği enflasyonun üzerinde politika faizi belirleme taahhüdü hala ortadaydı. Ancak daha bir ay önce çıpa ilan edilen çekirdek enflasyon yerine, bu kez fazla acele etmeden cari açığı belli bir vadede düşürerek sağlanacak fiyat istikrarından bahsediliyordu. İşte yüksek enflasyonla ilgili sorular ve beklentiler o gün böyle ortaya çıktı.
Yüksek enflasyon son iki ayda belirdi
Türkiye 2022’ye, yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı üzerindeki yakıcı etkisini ilk üç ayda derinden hissedeceğimiz yüksek kamu zamlarıyla girdi. 2021 yılının son çeyreğindeki hızlı kur artışlarının tetiklediği fiyat artışları daha şimdiden ekonomideki tüm dengeleri bozmaya başladı. enflasyonun yükseldiği sırada art arda gelen Merkez Bankası faiz indirimleri beklendiği gibi ateşe benzin dökülmesi etkisi yarattı. İşte bu noktadan itibaren iktidar, ekonomi yönetimi, enflasyonun yükselmesine göz mü yumdu? Yoksa kontrolü mü kaybetti? Soruları sorulmaya başlandı.
Bir Bakışta enflasyon Raporu
Merkez Bankası kamuoyunun yılda dört kez yayımlanan enflasyon raporlarını daha kolay anlaması için daha sade ve kolay bir dille yazılmış versiyonunu hemen internet sitesine “Bir Bakışta enflasyon Raporu” başlığıyla koyuyor. Ekim 2021 yayınına baktığımızda hemen göze çarpan, kırmızı kutu içindeki “yüksek enflasyon paranın satın alma gücünü azaltır, Türk lirasına olan güveni düşürür ve ekonomide belirsizliğe neden olur” i fadesi oldu. Takip eden kırmızı kutuda ise “Merkez Bankası, enflasyonun ileride nasıl seyredeceğine ilişkin tahminlerini ve tahminlerde değişiklik varsa bunun nedenlerini açıklar” deniliyor. Şimdi Merkez Bankası’nın daha ekim ayında yüzde 18,4 olarak (hem de revize ederek) açıkladığı 2021 yıl sonu enflasyon tahmininin, nasıl TÜİK’in açıkladığı yüzde 36 enflasyon düzeyinin altında kaldığını çok detaylı açıklaması hatta özeleştiride bulunması gerekiyor. Kağıt üzerinde hala içinde bulunduğumuz “Merkez Bankası enflasyon Hedefl eme Rejimi”nin gereğidir bu. 27 Ocak günü yayımlanacak enflasyon Raporu ve Para Politikası Kurulu toplantı özetini merakla bekliyoruz.
Yüksek enflasyonla yüzleşme hazırlığı
Yüksek enflasyon altında yaşamak maalesef çok gerilerde bıraktığımızı düşündüğümüz birçok uygulamayı hatırlamamızı gerektiriyor. enflasyon muhasebesi bunların başında geliyor. Ücret ayarlamaları, fiyat ve vergi güncellemeleri yanında şirketlerin bilançolarını, hesaplarını yüksek enflasyona göre güncellemeleri gündemde. Son üç yıllık YİÜFE’nin yüzde 142 seviyesinde çıkması, işletmelerin finansal tablolarını ait olduğu tarihteki satın alma gücü cinsinden hesaplamasına karşılık gelen enflasyon muhasebesini zorunlu hale getirdi. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) enflasyon muhasebesi düzenlemesiyle ilgili çalışmalarını yoğunlaştırdı. GİB, enflasyon muhasebesi tebliğ taslağını mükellefl erin görüşünü almak üzere internet sayfasına koydu.