YGM’ler neden zorluklarla imtihan ediliyor?
Değerli EKONOMİM okuyucuları, YGM’ler ve şirketleri sürekli gümrük müşavir yardımcısı arıyor. Yardımcı arayanların kendi çabalarına ve derneklerin sitelerinde yer alan ilanlara bakmak yeterlidir. Çeşitli kereler yazdım. Gümrükler Genel Müdürlüğü bir kez daha duysun.
Gümrük müşavir yardımcısı bağımsız bir meslek mensubu değildir. Başkasının yardımcısıdır. Nokta. Gümrük müşavirinin yanında çalışır ise; onun adına gümrük işlemlerini kısıtlı bir alanda ve gümrük idarelerinde takip edebilir.
Eğer, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri (YGM) yanında çalışıyor ise gümrük işlemlerini takip ede-mez. Yaptığı görev, görevlendirilen antrepoya eşya alınıp çıkarılmasını mevzuat dahilinde Bakanlık sisteminde tutanağa bağlamaktır. Ayrıca; TIR karnelerinin sonlandırılması konusuna takınılıyorsa bu yetki düzenlenebilir. Ki bu da iş takibi olarak kesinlikle algılanamaz. O zaman iş takibinin kapsamını tam olarak belirleyecek bir genelge vz çıkarılması gerekmez mi? Keza; antrepolar gümrük idareleri değildir. Gümrük idarelerinin denetimi altında faaliyet gösteren tüzel kişilerin işletmeleridir. Buralar-da yan tüm işlemler gümrük işlemlerinin takibi olarak değerlendirilemez. Böyle bir değerlendirme yapılırsa, gümrük ofislerinde yapılan tük işlemler de gümrük işlemlerinin takibi anlamına gelir.
Yani, ilk olarak YGM sisteminin uygulandığı yıllardaki gibi stajyer gümrük müşavirlerinin bu işlemleri yapması son derece normaldir, yerindedir ve acildir. Bu konu neden anlaşılmıyor ben de anlamıyo-rum. Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün acilen bir düzenleme yapması sistem açısından elzem görünü-yor. Tabii ki YGM ye bağlı olarak çalışmak isteyenlere de engel olmamak gerekir.
Çünkü; Gümrük müşavir yardımcılarının hedefi gümrük müşaviri olmaktır. Kariyerlerini böyle plan-lamak isteyen meslek mensuplarının önüne engel çıkarmamak gerekir. Bunların YGM yanında çalış-maları önlerine engel çıkarmak gibidir. Kuşkusuz, YGM’ye bağlı olarak çalışanlar da yardımcılık sı-navını kazanıyorlar ama bunların sayısı çok az. Müşavirlik sınavı pratik gerektiriyor. Çeşitli kurumların mevzuatının uygulanmasını bilmeleri gerekiyor. Tarife bilgisine sahip olmaları gerekiyor vs. Tamam da bu bilgi ve uygulamaları YGM’ye bağlı olarak çalışırken öğrenmeleri çok çok zordur. Bir kere, orada pratik yoktur.
Ayrıca; Gümrük müşavir yardımcılığı sınavının da ya yapılmaması ya da basitleştirilmesi gerekmez mi? Esasen, 2-3 yıl müşavir yanında staj yaptıktan sonra bu belgeyi alabilmeli. Buna itirazlar da olabi-lir. Mevcut yardımcıların bu hakkı elde etmek için meşakkatli yoldan geçtiklerini elbette yadsımıyo-rum ama YGM’lere bağlı müşavir yardımcısı bulmak ve onları çalışma ortamında tutmak mümkün olamıyor. Yüksek ücret bile yeterli olmuyor. Ki, yardımcı ve YGM ile ofis giderleri/vergileri/primleri dikkate alındığında antrepoların asgari ücret tarifeleri, giderlerin altında kalmaktadır. Hele hele küçük antrepolarda tamamen zarar yazmaktadır. Hal böyle olunca sistem sürdürülebilir olmaktan uzaklaşabi-lir. Bu da, 15 yıldır verilen emeklere, idarelere sağlanan kolaylıklara yazık olacağı anlamına geliyor.
Daha önceleri de belirttiğim gibi, devir dijital devridir. Kâğıt nedir ya. Yazıktır. Tutanaklar Bakanlık sisteminde oluşturuluyor. Buna ilave bir çözüm bulunarak kâğıda dökülmesinin önüne geçilebilir. Ha-di kâğıda döküldü diyelim milyonlarca sayfa. Bir de bunları tarayıp bakanlık sistemine yeniden yük-lemek neyin nesi. “İmha edileceklerin fotokopisini almak” gibi galiba. Gerekiyorsa ve istenirse ibraz edilmek üzere saklanabilir. Ki buna da gerek olmaması lazım. Her şeyin sistemde görünür halde olma-sı yeterli olmalıdır.