YGM sisteminde başka değişiklikler de yapılmalı

Değerli EKONOMİ okuyucuları, Yeminli Gümrük Müşavirleri (YGM) Tebliği’nde 11.01.2024 tarihinde bir değişiklik yapıldı. Bu değişiklikle YGM’lerin yapacağı işlere; menşe ispat belgelerinin ilgili mevzuat çerçevesinde sonradan kontrol işlemlerinin yapılması, metal hurda olarak beyan edilen eşyanın firma tesisinde yapılacak işlem sonucunda başka bir eşya haline gelip gelmediğinin tespit edilmesi, kapanmış beyannamelerde İthalat Rejimi Kararı’nın 4’üncü maddesinde sayılan önlemlere tabi eşyanın kapsam dışı olup olmadığının tespiti ve diğer kurumlarca yapılacak kontroller kapsamında kullanım amacına göre bilgi/belgeye tabi eşyanın kullanım amacına uygun olup olmadığının tespitinin yapılmasında YGM’ler görevlendirilmiş bulunuyor.

Bu arada Tarım ve Orman Bakanlığı’nca YGM’lere verilen görevin de bu tebliğe eklenmesi icap ediyor.

Bunların yanı sıra şu düzenlemelerin yapılması da yararlı olacaktır.

1.YGM sisteminin daha verimli işletilebilmesi ve tüzel kişilik halinde faaliyet gösteren şirketlere yatırım yapılabilmesi, yenilenmelerin gerçekleştirilebilmesi ve şirketin varlıklarının korunabilmesi bakımından şirket ortaklık yapısının düzenlenerek, yaş haddinden YGM yetkisi kaldırılanların YGM hizmetlerinin yapmaması koşuluyla şirket ortaklıklarının devam ettirilmesi bir ihtiyaç olarak ortada duruyor. 

2. Devir dijital devridir. Sayım Tutanakları Bakanlık sisteminde oluşturuluyor. Buna ilave bir çözüm bulunarak kağıda dökülmesinin önüne geçilebilir. Kağıda dökülse bile milyonlarca sayfanın taranıp bakanlık sistemine yeniden yüklemek mantıklı değildir. Gerekiyorsa ve istenirse ibraz edilmek üzere saklanabilir. Ki buna da gerek olmaması lazım. Her şeyin sistemde görünür halde olması yeterli olmalıdır. 

3. Gümrük Genel Tebliği (Tahsilat İşlemleri) (Seri No:2) 31. maddesinin (6) fıkrasında; “…Gümrük Yönetmeliğinin 180.maddesi uyarınca mavi ve yeşil hat kontrol türleri kapsamında işlem görmüş gümrük beyannamelerine ilişkin geri verme veya kaldırma başvurularının değerlendirilmesinde, yükümlü nezdinde ayrıca bir inceleme veya tespit yapılmasına gerek bulunması durumunda, buna ilişkin tespit işlemleri yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine yaptırılabilir…” denildiğinden buna dair bir hizmet kodu belirlenmelidir. 

4. Sanayicilerin kendi ihtiyaçları için getirdikleri malların üretimde kullanıldığına ve ticari hesaplara kaydedildiğine ilişkin YMM tespitleri gümrük mevzuatı açısından teminat iadesine yetmemektedir. Esasen getirilen maldan üretilen malların GTİP bakımından bir tespitinin yapılması ve gümrük idaresine verilen taahhütlerin karşılanıp karşılanmadığının tespiti sonrası teminatın iadesi için YGM raporu aranmalıdır. 

5. A.TR dolaşım belgelerinin, ilgili mevzuat gereği şekil şartları yönüyle usulüne uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği ve söz konusu belgeler kapsamı eşyanın serbest dolaşımda olduğunun tevsik edilip edilmediği YGM Raporu ile belgelendirilmesinde yarar bulunmaktadır. Geçmişte uygulanan bu sistemin yeniden ihdas edilmesi yerinde olur. 

6. Mükerrer KDV istisnası ve iadesinden yararlanılmasının önlenmesi bakımından Maliye ve Hazine bakanlığınca düzenlemeler yapılmış olması ile birlikte DİİB talep eden firmalara D1-B belgesi verilmesi aşamasında, firmanın “Eşdeğer Eşya Takip Sistemi” ne sahip olup olmadığının YGM raporu ile belgelendirilmesinin Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’nce istenmesi kamu yararı için gerekmektedir. 

7.Tarife Kontenjanı ve Kota uygulamasında ve DİİB devirlerinde YGM raporu aranmalıdır. 

8.DİİB ve Dahilde İşleme İzinleri’nin kapatılması esnasında ithalat ve ihracat arasında gümrük ve dış ticaret mevzuatı bakımından uygunluğun tespiti açısından YGM raporu aranması yararlı olur.

9. Akaryakıt antrepolarına diğer antrepolar gibi mal alım ve çıkarılmasında YGM Tespit Raporları’na bağlanması yararlı olacaktır. Ya da akaryakıt antrepolarının yılda bir YGM tarafından stok denetimlerinin diğer antrepolarda olduğu gibi yapılması yerinde olacaktır.

10. İşletme izin belgeleri süreleri dolan antrepoların gerekli koşulları taşıyıp taşımadığının tespiti bakımından YGM raporu idarelerce aranmalıdır. Keza; kapatılmak istenen antrepoların sorumluluklarını yerine getirip getirmediğinin tespiti bakımından YGM raporu aranmalıdır.

11. Halihazırda Yeminli Mali Müşavirler tarafından sadece mühür tahtında tasdik işlemi uygulanan ve kredi-bankalar ve kamu kuruluşları nezdinde kullanılan gümrük çıkış beyannamelerinin tasdikinin, bir gümrük mevzuatı incelemesi gerektirdiğinden bu işlemin YGM ler tarafından yapılması gümrük mevzuatına uygun olacaktır.

12. YYS talep müracaatlarının, yıllık kontrollerinin ve beş yıllık izleme çalışmalarının, muhasebe bilgisine sahipliği anlaşılmış bulunan(belirli bir süre gümrüklerde denetim elemanlığı görevini yapmış olup YGM olanlar ile belirli bir süre gümrüklerde üst düzey görevde bulunmuş olup YGM olanlar veya muhasebe bilgisine sahip olunduğunu gösteren bir sertifikaya sahip olup YGM olanlar) YGM’ler tarafından yapılması yerinde olacaktır. Mevcut sitemin sakıncaları ortadır.

13. Yatırım Teşvik Belgelerinin sonlandırılması esnasında gümrük ve dış ticaret mevzuatına uygun işlem yapılıp yapılmadığının tespiti bakımından YGM raporunun aranılması mutlak yararlı olacaktı. Yatırımın teşvik edilme amaçlarının gerçekleşip gerçekleşmediği ve kamunun bir zarara uğratılıp uğratılmadığı bu yöntemle önlenebilir.

14. Geçici depolama yerlerinin yıllık kontrollerinin YGM’ler tarafından yapılması idarelerin tedbirler alması ve düzenlemeler yapması bakımından yerinde olacaktır.

Son söz: kuşkusuz bu işlerde zaman içinde YGM ler görevlendirilecektir. Hep birlikte yaşayıp göreceğiz. Şimdiden benden söylemesi.