"Yeterince eleştirdik, şimdi soğukkanlı şekilde meseleye bakalım"

Değerli dostlar. Eğer hatırlarsanız, TV100 'deki programlar esnasında dünya genelinde gelişen ülkeler arasında yapılmış bir araştırmadan bahsetmiştim.

Seksenden fazla gelişen ülke ile yapılan değerlendirmede en az kırılgan ülkelerden en kırılgan olanlara doğru bir liste yapılmış. İşte bu listede Türkiye 44 sırada yer alıyordu. Dört önemli kritere göre yapılan listede Türkiye:

- Kamu Borcu / Milli Gelir oranında kabul edilebilir seviyede

- Dış Borç Büyüklüğünde kritik seviyede

- Borç Faizinde riskli seviyede

- Uluslararası Rezervlerde ise "kırmızı alarm" seviyesinde duruyordu.

Bu durumu gören yatırımcıların TL'de satış yönünde pozisyon almaları son derece doğal gözüküyor. "Short" pozisyonlar vadesi geldiğinde "Long"a geçilip kapatılırken, bu işlemden para kazananları cezalandırmak için yapılan işlem ters tepmiş gözüküyor. Brezilya Reali, Meksika Pezosu veya herhangi bir para birimi ile ilgili yapılan işlem ne kadar doğalsa, bu da o kadar doğal bir işlem.

"Devlet regülatördür, spekülatör değil"

Ayrıca türev-vadeli-spot hangi piyasada olursa olsun TL'nin bulunuyor olması ve akışkanlığını koruyor olması da çok önemli. Çok iyi hatırlıyorum 2001 krizinde ekonomi yönetimi piyasaya TL likiditesi vermeyerek döviz kurlarını tutmaya çalıştı ancak koordinasyon sağlanmadan atılan bu münferit adımın sonunda işler daha da beter oldu. Faizler %9000'lere çıktı, Dolar Kuru %200'ün üzerinde yükseldi.

Demek ki benzeri olmasa da, yine bir hata yapmışız. Piyasa aktörlerini boğarak TL'nin istikrarını sağlamaya çalışmışız. Sanıyorum buradan kurtulmak için faizlerin hızlı biçimde yükseltilmesi gerekecek.

Şimdi masanın üzerinde iki ihtimal var:

- "Kurlar gittiği yere kadar gitsin, müdahaleyi kurlar yorulunca yaparız" demek. Ancak kurlar raydan çıkarsa mevzuat ile sert müdahale yapmak zorunda kalabiliriz.

- Faizleri hemen ve sert şekilde yükseltiriz. Bu adım döviz kurlarının yükselişini önlemez ama yavaşlatabilir.

Elbette bu bahsettiklerim geçici tedbirler. Bu süreçten tam olarak kurtulmak için, döviz rezervlerini artıracak, ihracata hız verecek, iç siyaseti sakinleştirecek, diplomaside caydırıcı/uzlaştırıcı yepyeni bir yaklaşım gerekiyor.