Yerli sıcak para da hala güvenmiyor

Ödemeler dengesi, ekonominin yumuşak karnı olmaya devam ediyor. Cari işlemler açığı tarafında göreli bir düşüş var, ancak hala yüksek seyir sürüyor. Kabaca cari açık son aylarda “aşırı yüksek” değil ama “yüksek”. Dolayısıyla hala ekonomide dengelenme var diyemeyiz.

Ödemeler dengesinin asıl alarm veren yanı olan sermaye hareketleri tarafında ise hala umut veren bir gelişme gözlenmiyor. Yabancılardan gelen kaynak miktarı düşük düzeyde. Yabancılar seçimlerin ve ekonomi politikasının değişmesinin üzerinden aylar gemiş olmasına rağmen hala bekleme havasından çıkmadılar. Yabancılar hala tam güven göstermiyorlar ve olsa olsa daha avantajlı koşullar bekliyorlar.

Sermaye hareketleri cephesindeki kritik bir diğer gelişme, ekonominin sadece yabancılar nezdinde güven kazanmamış olması değil, yerli sıcak paranın da hala güven duymuyor olması. Bu durum açıklanan Ocak ayı ödemeler dengesi verilerinde etkili bir şekilde öne çıktı.

Ödemeler dengesindeki son aylarda öne çıkan gelişmeler rakamlarla şöyle:

- Cari işlemler açığı son üç ayda ortalama 2,5 milyar dolar düzeyinde seyrediyor. Mal ticaretindeki açık da 4,5 milyar dolar dolayında gidiyor. Mal ticaretinde altın hariç dış ticaret açığı 3,5 milyar dolar dolayında. Eneri hariç mal ticaretinde ocak ayında 767 milyon dolar fazla var. Eneri ve altın hariç mal dicareti dengesinde ise Aralık ve Ocak’ta sırasıyla 1,63 milyar dolar ve 1,7 milyar dolar fazla var.

- Hizmetler ticaretinde geçen yıla benzer bir tempo var. Ocak ayında 2,2 milyar doları turizmden olmak üzere 2.8 milyar dolar fazla var.

- Sermaye hareketleri tarafında Ocak ayı performansı, seçim sonrası ayların hepsinden daha kötü. Ocak ayında net dış kaynak girişi yerini çıkışa bıraktı. Ocak ayında 3,65 milyar dolan net sermaye çıkışı oldu. 2,56 milyar dolarlık cari açığa net sermaye çıkışı da eklenince döviz rezervlerinde 6,21 milyar dolar azalma gerçekleşti. Bu da genel seçim sonrası 8 ayda ilk kez yaşanan bir durum.

- Yabancıların getirdiği toplam  kaynak miktarı Ocak’ta 4,93 milyar dolar. Kasım’daki 8,22 milyar dolar ile karşılaştırıldığında düşük; seçim sonrası ortalamalara göre vasat bir miktar. Bu yabancılarda bir hareket olmadığını, bekleme tavrının sürdüğünü gösteriyor.

- Ocak’ta yabancıların getirdiği miktarın 910 milyon doları doğrudan yatırım. Bunun da 415 milyon doları yabancıya gayrımenkul satışından geldi. Sıcak para girişi ise 1,7 milyar doları tahvil-bonoya, 2,13 milyar doları mevduat olmak üzere 4 milyar dolar düzeyinde. Gelen sıcak para da tahvil ve hisse senedine girmek yerine daha çok mevduatta beklemeyi tercih ediyor.

- Ocak’ta yabancıların getirdiği 4,93 milyar dolara rağmen net döviz çıkışı olmasının nedeni, yerli sıcak paranın dışarı kaçması. Yerleşikler doğrudan yatırım ve portföy yatırımlarıyla dışarıya 5,1 milyar dolar çıkardılar. Bunun 4 milyar doları mevduat olarak yurtdışına çıktı.

- Dış kredi geri ödemesi ve yurtdışına verilen kredilerle de dışarıya 1,66 milyar dolar çıktı.

- Buna bir de büyük bölümü yerli sıcak paranın kayıtdışı hali olan kaynağı belirsiz döviz hareketi eklendi. Aralık’taki 1,87 milyar dolarlık kaynağı belirsiz döviz çıkışının ardından Ocak’ta da 1,9 milyar dolarlık çıkış gerçekleşti.

- Bu üç kalemin toplamı 8,61 milyar doları buluyor. Bu da gösteriyor ki yabancıda henüz bir iştah yok, yerlilerin ise gözü dışarıda.