Yeniden AB çıpası…

Türkiye-AB ilişkileri, 2004 yılında tam üyelik başvurusunun yapılmasının ardından ivmelendi. Üyelik yolunda müktesebat görüşmeleri yapılırken AB’nin demokrasi çıpası ya da resmi adıyla ‘’Kopenhagen Kriterleri‘’ önemli olanaklar sağladı. 2005’te 10 milyar dolar doğrudan yatırım girişi oldu. 2007’de 22 milyar dolarla en yüksek düzeyi gördü. 2022 yılı ihracatında AB yüzde 40 pay alarak ilk sırada yer aldı.          

Türkiye-Avrupa ilişkileri 1959‘da Menderes Hükümeti döneminde başladı. 1960’larda AET Ortaklık Konseyi kuruldu. 1987’de Özal döneminde tam üyelik başvurusu yapıldı. 1995’da AB ile Gümrük Birliği gerçekleştirdi. Bu türden ‘’birlik’’ AB tarihinde bir ilk oldu ve hala ‘’tek‘’ olma özelliğini koruyor.         

Sonuçta Türkiye, 2004 yılında AB tam üyelik müzakerelerinde “AB çıpası”nın gereğini yaparak belli bir başarı elde etti. Hem dış ticaret, hem de doğrudan yabancı yatırım konusunda önemli kazanımlarımızın görünmez değişkeni hep bu ‘’demokrasi çıpası’’ oldu.    

AB geçen haftalarda Türkiye’ye genişleme yolunda ‘’kapıyı araladı‘’. AB Yüksek Komiseri Borell ‘’demokratik zemine oturması‘’ koşuluyla Gümrük Birliği’ni genişletme ve/veya tam üyelik görüşmelerine yeniden başlama yolunda ‘’yeşil ışık‘’ yaktı. Öneride demokrasi çıpasının ‘’olmazsa olmaz‘’ koşul olarak gündeme getirilmesi gözden kaçmadı. Görünen ‘’AB çıpası‘’ bir fanteziden çok her iki taraf için zorunluluk konumuna gelmişe benziyor. Şimdi yapmamız gereken, AB önüne ciddi bir ‘’AB Çıpası Kullanma Garantisi‘’ vermektir. Bu yapılmadığı sürece AB ile gelinen bu noktanın bir adım ötesine geçilemeyeceği bilinmelidir.  Yeniden “AB çıpası” çalışmalarımızı hızlandırmalıyız derken, bunun temelinin hak ve özgürlük kullanımını baz alan bir ‘’demokratik hukuk devleti‘’ uygulaması olduğunu unutmayalım.

GÜNÜN NOTU:

ABD’nin Hiroşima’ya atom bombası atmasının 78. yılında Hiroşima belediye başkanının, ‘’Dünya liderleri nükleer caydırıcılık teorisinin saçmalığı gerçeğiyle yüzleşmeli‘’ sözleriyle yankı yarattı.