Yeni yıl, yeni umutlar
2024 yılına iyimser beklentilerle giriyoruz. Adettendir, yeni yıla iyimser beklentilerle başlanır. Ama bu kez iyimserliğin altını dolduracak gerekçeler var.
Dünya ekonomisi sert iniş endişesini büyük ölçüde geride bıraktı. Gelişmiş ülke merkez bankaları ekonomiyi durdurmadan enflasyonu yavaşlatmayı başardı. ABD ve Avrupa merkez bankalarının yılın ikinci çeyreğinde faiz indirmesi piyasalarda genel kabul gören görüş haline geldi. Hatta, biraz kalabalık bir bahis haline geldiğini vurgulayalım.
Türkiye ekonomisi Orta Vadeli Program’da (OVP) 2023 yılı için konulan hedeflere yakınsıyor. Cari yıl enflasyon beklentisi son üç ayda 2 puan gerileyerek OVP tahmini ile aynı yere geldi. Büyüme tahmini son 4 ayda 0,4 puan yükselerek yüzde 4,2 ile OVP tahminine (yüzde 4,4) yakınsıyor.
2024 yılı için küresel beklenti, ekonominin yumuşak iniş ile yavaşlamaya devam etmesi ve enflasyonun merkez bankalarının öngörü patikası içinde gerilemeyi sürdürmesi. Yıl geneli için ABD ve Avrupa merkez bankalarının 100 - 150 baz puan arası faiz indirmesi bekleniyor. Reel faiz oranında da tedricen sınırlı bir gerileme bekleniyor.
Türkiye ekonomisi için 2024 yılı tahminleri ile OVP hedefleri arasındaki fark halen çok yüksek. Ancak 2023 hedeflerinin tutturulacağının anlaşılması ile ekonomi yönetiminin eli güçleniyor. Merkez Bankası’nın pozitif sıkılaşma sürprizi sonrası enflasyon beklentisi geriliyor. 12 ay sonrası enflasyon beklentisi son üç ayda 5 puan gerileyerek yüzde 42’ye çekildi. Enflasyon raporundaki yüzde 36’lık tahmin ile piyasa tahmini arasında halen geniş bir makas var.
Makasın önümüzdeki aylarda tedricen daralması için üç temel neden görüyoruz. (i) Brent petrol haziran vadelisi 78 dolar ile son enflasyon raporu 2024 yılı varsayımına göre 10 dolar aşağıda. (ii) Gıda enflasyonu küresel olarak gerileme eğiliminde. (iii) Uluslararası yatırım bankaları son dönemde 2024 sonu kur tahminlerini 37 lira civarına doğru çekmeye başladı.
Buna karşı iki temel endişemiz var. (i) Asgari ücret pazarlıklarından çıkan yüzde 50’nin üzerinde bir zam ile enflasyon sarmalında kalmaya devam etmemiz. (ii) Normalin çok altında yağan kar nedeniyle mahsulün zayıf olması. Bu nedenle 2024 enflasyon tahminimizi yüzde 42 olarak tutuyoruz.
Büyüme cephesinde piyasa tahmini ile OVP arasındaki makas açılıyor. Son üç ayda 2024 yılı büyüme tahmini 0.6 puan düşüş ile yüzde 3,4’e geriledi. 2024 yılı OVP hedefinin yüzde 4 olduğunu hatırlatalım. Bizim büyüme tahminimiz yüzde 3,0 ile piyasaya göre biraz daha aşağıda.
Ankara’nın hem enflasyon hem de büyüme tahminini tutturduğu iyimser bir senaryo mümkün mü? 2001 krizi sonrası böyle bir dönem yaşamıştık. Ankara’nın uyguladığı daraltıcı politikalar risk primini düşürüp, güveni artırarak, büyümeyi desteklemişti.
Tarih tekrarlanır mı? Yeni yıl yazısı olduğu için bu ihtimali reddetmeyeceğiz. Mayıs seçimlerine giden yolda Ankara genişleyici gelirler politikası ile patinaj yapmaz ise iyimser senaryo mümkün olur. Bu senaryoda yatırım ve net ihracat katkısı ile büyümemizin önündeki temel risk Avrupa’nın sert yavaşlaması.