Yeni küresel finans krizi, Türkiye'den ateşlenebilir mi?

Küre, giderek karışıyor. Finanstan ticarete, enerjiden güvenliğe dek, gezegen ısınıyor ve gerilim bulutları toplanıyor. Archegos, ABD yatırım firması temerrüde düştü. 2008 Morgage tsunamisini hatırlattı bana. ABD borsalarında 20 milyar $ teminat için blok hisse satıverdi.

ABD dolarının ticaret ortaklarına göre değerini gösteren para sepeti (DXY) 93,18 seviyesine dayanarak son 4 ayın zirvesine yerleşti. Paranın faizi de (10 yıllık ABD tahvil getirisi) yeniden %1,76 ile son 14 ayın zirvesine çıktı. Gelişmekte olan ülkeler için ise kırılganlık artıyor. Biz ise küredeki bu parasal karmaşaya, enflasyon, faiz ve kur döngüsünde yakalandık.

Enflasyon %15,61 ve gözünü Nisanda %17’ye dikti. Faiz %19 Dolar 8,42 lira… Şeytan üçgeninde tıkanıp kaldık. Öyle ki dolarla uyuyup dolarla uyanıyoruz. Piyasalar kapandığında 8,18 bırakıp açıldığında 8,27 buluyoruz. Gün içinde 8,34’e tırmandığını izliyoruz. Sıcak paranın yatırım yapılır çıtasından çıktık, pinpon tahtası haline geldik.

Dolar 6 Kasım’da 8,58 iken, epey uğraş vererek 16 Şubat’ta 6,89’a getirdik. Daha da devam ediyordu. Küresel baskı geldi. Emtia fiyatları %28,8 yükseldi, ABD 10 Yıllık tahvilleri çıktı; ikinci bir atakla dolar yeniden hareketlendi 7,78’e çıktı. Yeni bir baraj kuruldu, doların kanatları kesildi ve %19 faizle kur kendini 7,21’de buluverdi. Ağbal’ın azli ile başlayan tırmanış sürüyor.

Endişem; 13 yıl önceki küresel krizin ateşinin bu defa kendi ülkemden ateşlenmesi… Şartlar olgunlaşmışsa, bir gece yarısı tetiğine bakar.

DOLARA “TAKOZ” DESTEĞİ

Piyasa aktörlerinin dilinde bir takoz var. Dolara “takoz” desteği var ama sürekli takozdan atıyor. Peki, bu takozu kim koyuyor? 1-ihracatçı, 2-parası dolarda olan, 3-altın iddiharcıları, 4- hükümetin anayasa ve seçim gündemi.

Soru şudur; döviz, takoz tutmuyorsa frenlenebilir mi? Hele ki reformsuzluk yüzünden Merkez’in gizli başkanı olmuşken… Bana göre yeni guvernörümüz; Dolar Euroğulları…