Yeni dönem bağımsız denetim raporlarına dikkat!

Nusret AYYILDIZ

Bağımsız Denetçi – Kamu Gözetimi Kurumu Eski Uzmanı

Halka açık şirketler başta olmak üzere Bağımsız Denetime tabi olan şirketlerimizde raporlama telaşı söz konusu.

Bu dönem enflasyon muhasebesi kapsamında harcadığımız enerji geçtiğimiz yıla göre nispeten azalacak gibi dursa da ilave dikkat etmemiz gereken hususlar da söz konusu.

Bunlardan birisi de dipnotlarda “Net Parasal Pozisyon Kazanç ve Kaybı” detayına yer verilmesi.

Kamu Gözetimi Kurumu (KGK) konuyla alakalı olarak yıl bitmeden bir Kurul Kararı aldı ve yeni yılla birlikte “Enflasyon Muhasebesi Rehberini” de güncelledi. Rehberde dipnotta yer verilecek hususları ve detayları açıkladı. Konuyla alakalı olarak bir de örneğe yer verdi. KGK zamanında ve yerinde yaptığı bu güncellemeyle birlikte herhangi bir belirsizliğe mahal vermeden konuyu netleştirmiş oldu.

Neden İhtiyaç Duyuldu?

Şirketlerin raporlama birimlerinde yer alan uygulayıcılar ve bağımsız denetçiler geçtiğimiz hesap döneminde özellikle parasal olmayan kalemler nezdinde tutmayan hesaplarla fazlaca karşılaştılar. Çözüm çok basitti; “Tutmuyor mu? O zaman enflasyondandır. Parasal pozisyon kayıp kazancına atıp geçelim.”

Bütün yıl boyunca Net Parasal Pozisyon Kazanç ve Kaybı hesabı çoğunlukla bir denkleştirme hesabı gibi kullanıldı. Enflasyonla alakalı olsa da olmasa da…

Bu Yıl Neden İlave Açıklama Talep Edildi?

2023 yılı enflasyon muhasebesini resmi olarak ilk uyguladığımız yıl. İstisnaları hariç tutuyorum ama o tarihlerde ne meslek mensupları ne de şirketlerimiz enflasyon muhasebesine hazır değildi.

İlk uygulama yılı günahıyla sevabıyla geçti gitti. Uygulayarak öğrenilen bir yıl oldu. Eğer KGK 2023 yılı finansal tablolarında Net Parasal Pozisyon Kazanç ve Kaybı detayını zorunlu kılmış olsaydı önemli zorluklar yaşanabilirdi.

Düzenleyici otorite de bu durumun farkında olsa ki geçiş için böyle bir süre öngördü.

Neleri Dipnotta Açıklayacağız?

2023 yılı ve devamındaki ara dönemlerde Kar veya Zarar tablolarında “Net Parasal Pozisyon Kayıp ve Kazancı” başlığı altında milyonlarca gelir ya da gider raporladık.

En küçük tutarlara bile finansal tablolarda açıklama yaparken bu hesaba ilişkin herhangi bir açıklamaya yer vermedik. Şimdi dipnotlarda ilgili bakiyenin hangi finansal tablo kalemlerinden kaynaklandığına ilişkin bir dipnot hazırlamamız zorunlu hale geldi.

İki Yöntem Söz Konusu;

Bunlardan ilki; Parasal Olmayan Kalemler üzerinden gerekli açıklamaları yapmak. Bir diğeri ise Parasal Kalemler üzerinden ilerlemek.

Parasal olmayan kalemlerin zaten Enflasyon Muhasebesi kapsamında alt çalışmalarını yapıp muhasebeleştiriyoruz. Cari dönemde parasal kalemlerle ilgili ilave bir çalışma yapmıyoruz. Bu sebeple önerilen yöntemlerden en uygun ve kolay olan yöntemin parasal olmayan kalemlere ilişkin açıklama yapılan yöntem olacağı kanaatindeyim.

Yıllık olarak en son 31.12.2023 tarihli finansal tablolarda enflasyon muhasebesi uyguladık. Bu kapsamda kapanış da atmış olduğumuz kayıtları 2024 yılı açılışına taşıdık. 2024 yılı Net Parasal Pozisyon Kazanç ve Kaybı hesabı yaparken açılıştan gelen taşıma kayıtlarını ve bunların iptallerini göz önünde bulundurarak dipnotu teyit edip oluşturabiliriz.

Bunun yanı sıra önemli başlıklardan birisi de geçmiş yılı karı veya zararının endekslenmesi Net Parasal Pozisyon Kazanç ve Kaybı hesabında bunu da göz önünde bulundurmamız gerekecek.

Vergi Otoritesine sunduğumuz mali tablolar için uyguladığımız enflasyon muhasebesi bu noktada kafa karşılıklığına sebebiyet verebilir. Bu kapsamda uygulanan enflasyon muhasebesi TMS finansal tablolarda iptali sağlandığından ilgili dipnot oluşturulurken hesaba katılamaması gerekecektir.

Hangi Finansal Tablolarda Uygulanacak?

31.12.2024 tarihli finansal tablolarda ve 2025 yılı içerisinde raporlanacak ara dönem finansal tablolarda uygulayacağız.

Karşılaştırmalı Olarak Sunulacak Mı?

KGK, ilk yıl için verilecek dipnotun karşılaştırmalı olarak sunulmasına istisna tanıdı ve burada da bir kolaylık sağladı. Karşılaştırmalı sunmak zorunda değiliz ancak isteğe bağlı olarak karşılaştırmalı sunmamızın önünde de bir engel yok.