Yeni adıyla: X

Sosyal medya platformu Twitter’ın adı artık X. Bu vesileyle Elon Musk’tan Kanye West’e, online ödeme sistemlerinden Asya’daki süper-uygulamalara, Facebook’tan Amazon’a uzanan bir ufuk turu yapalım. İsim ve logo değişimlerini konuşalım.

Şirketlerin el değiştirmesi çok önemli dönüm noktaları. Ama herhalde pek azı Elon Musk’ın geçen yıl Twitter’ı 44 milyar dolara satın alması kadar sert ve hızlı değişikliğe yol açtı. 8 bin çalışanın 6 bin 500’ü (yüzde 80’den fazlası) işten çıkarıldı. Ücretli hesaplar devreye alındı. Ücretsiz üyeliklere belli sayıda mesaj görme limiti kondu, sonra ‘şakaydı’ denerek vazgeçildi. Nihayet, geçtiğimiz hafta Twitter’ın ismi X olarak değiştirildi. Adını basketbol efsanesi Larry Bird’den alan mavi kuş Larry tarihe karıştı.

Bu karar çoğumuza garip geldi. Mesela, kendi Twitter (yoksa X mi demeliydim?!) hesabımda yaptığım bir ankete katılan 740 kişinin yüzde 40’ı bu karara ‘ne fark eder?’, yüzde 47’si ise ‘mantıksız’ şeklinde tepki verdi.

Twitter bugüne kadar isim değiştiren ilk şirket değil. Amazon’un ilk adı Cadabra, eBay’inki Auction Web, Netflix’inki Kibble, Nike’ınki Blue Ribbon, Starbucks’unkiyse Cargo House. Ancak bu isimler markalar küresel güce ulaşmadan önce değişmişti.

Twitter’ın bir açıdan rakibi olan iki teknoloji devi son yıllarda şirket isimlerini değiştirdiler. Google, Youtube dahil çeşitli iştiraklerini Alphabet adı altında topladı. Borsada bu isimle işlem görüyor. Facebook da aynı yolu izledi ve Instagram dahil sahip olduğu firmaları Meta şemsiyesine aldı. Ancak, Twitter örneğinin aksine, bu firmaların tüketiciye dokunan markaları (Google, Facebook) aynı şekilde devam etti.

İsim değişikliği demişken sahne adlarını (yani ticari markalarını) değiştiren ünlüleri anmamak olmaz. İlk aklıma gelen örnek, otuz yıl önce adını bir sembolle değiştiren Prince. Bu yeni işareti okumak öyle imkânsızdı ki, kendisinden ‘eskiden Prince adındaki sanatçı’ olarak bahsediliyordu. Nitekim bu zorlama uzun sürmedi ve ünlü müzisyen eski ismine geri döndü. Daha yakın zamanda Kanye West de adını Ye olarak değiştirdi ama gördüğüm kadarıyla her iki isim de kullanılıyor.

Lafı uzattık, gelelim Elon Musk’ın kararına. Neden X? Bunun üç sebebi var.

Birincisi Musk X’i seviyor. Uzay girişiminin adı Space X. Tesla’nın bir Model X’i var.  Hatta çeyrek asır önce kurduğu şirketin adı X.com.

Bu bizi ikinci sebebe getiriyor: ödeme sistemleri. Twitter’ın yeni hedefi online ödeme sistemleri sektörüne girmek. Bunun ilk adımı olarak, şirket belli sayıda takipçisi/ etkileşimi olan kişilerle reklam gelirlerini paylaşacak. Peki, bunun X.com ile alakası ne? Elon Musk’ın ilk X’i, Confinity isimli bir ödeme şirketini satın almış, sonra adını değiştirmiş ve 2002’de eBay’e satılmıştı. Bugün bu firmayı Paypal ismiyle tanıyoruz!

Üçüncüsü, Musk Twitter’ı Asya’da çok yaygın olan süper-uygulamalardan (en ünlüsü WeChat) birisi haline getirmek istiyor. Adeta bir İsviçre çakısı gibi, içinde pek çok fonksiyon (ödeme, e-ticaret, mesajlaşma, sosyal medya) bulunduran bu süper-uygulamalar, tüketicinin tek online durağı haline geliyor. Başarabilir mi, göreceğiz.

X eski adına döner mi bilmiyorum ama şirketinizin adını değiştirmeden önce uzunca düşünmenizi şiddetle öneriyorum!