Yatırım teşvik belgesi revizesinin indirimli kurumlar vergisi uygulaması açısından önemi

Ersu TÜREDİ

SMMM, Bağımsız Denetçi

Muhasebe ve Denetim Doktora Öğrencisi

16.07.2009 tarih ve 27290 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile ülkemizde uygulanan yatırım teşvik sistemi değişmiştir. Bu karardan sonra 19.6.2012 tarih ve 28328 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile teşvik sistemi biraz daha genişletilmiş ve değiştirilmiştir. Yatırım teşvikleri yıllar içinde pek çok değişikliğe uğramıştır.

2012/3305 sayılı Kanun uygulamalarının açıklanmasına ilişkin 20.06.2012 tarih ve 28329 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2012/1 No.lu Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’de yatırım teşvik belgesi için “yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan bir belge olup kararın amaçlarına uygun olarak gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenir” şeklinde açıklama yapılmıştır.

KVK’nın 32/A maddesi, indirimli vergi oranının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlara uygulanmasını öngörmektedir. Bunun sonucu olarak teşvik belgesine dayanmayan yatırım harcamalarına indirimli kurumlar vergisi uygulanmayacaktır. Bundan dolayı indirimli oran uygulanmasından yararlanacak yatırım harcamaları öncelikle yatırım teşvik belgesinde yer alması gerekmektedir. Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 49327596-125(KVK.20125.ÖZ.40)-138 sayı ve 27.05.2014 tarihli özelgede teşvik belgesi ekinde yer alan global listede bulunmayan harcama kalemlerinin yatırıma katkı tutarına dahil edilmeyeceği belirtilmiştir.

Uygulamada teşvik belgesinde yer alan yatırım harcaması tutarı ile fiilen gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarları farklı olabilmektedir. Fiilen yapılan yatırım harcaması tutarı teşvik belgesinde yaralan tutara göre daha az ya da fazla olabilmektedir.

2012/3305 sayılı Karar’ın 28. maddesi 1. fıkrasında “Bu Karar ile uygulama mevzuatında belirlenen hükümlere aykırı davranan, teşvik belgesindeki kayıt ve koşulları yerine getirmeyen, teşvik belgesi ile diğer belgelerde tahrifat yapan, sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleyen veya kullanan, yanlış ve yanıltıcı bilgi veren, diğer kurum, kuruluş veya firmalara karşı yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle icra veya iflas yoluyla yapılan işlemler de dâhil belge kapsamındaki makine ve teçhizatı öngörülen sürelerden önce satan veya satılmasına sebebiyet veren, teşvik belgesinde öngörülen sürede yatırımları tamamlamayan, belirlenen asgari yatırım tutarlarına uymayan yatırımcıların teşvik belgeleri bu maddenin ikinci fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla iptal edilir.” denilmektedir.

2012/ 1 sayılı Tebliğ’in Teşvik Belgesi’nin Revizesi başlıklı 17. maddesi aşağıdaki gibidir.

“1) Teşvik belgesinde kayıtlı olan değerlerde, yatırımın her aşamasında tevsik edilen bilgi ve belgelere istinaden yapılacak değerlendirme sonucunda teşvik belgesini düzenleyen merci tarafından değişiklik yapılabilir.

(2) Teşvik belgesinin sabit yatırım tutarının yüzde ellisinin üzerindeki artış veya azalışlar ile belgede kayıtlı diğer bilgilerde değişiklik olması durumunda yatırımcılar, teşvik belgesini düzenleyen mercie müracaat ederek, teşvik belgesinin revizesi talebinde bulunabilirler.

(3) Yatırıma başlama tarihinden sonra temin edilen, ancak makine teçhizat listelerinde yer almayan makine ve teçhizatın proje ile uyumlu olanları, teşvik belgesi kapsamında temin edilmiş sayılmak suretiyle belge kapsamına dahil edilebilir.”

Yukarıda yer alan madde hükümlerinden de anlaşılacağı üzere yapılan yatırım harcaması neticesinde yararlanılan yatırıma katkı tutarı ile teşvik belgesi kapsamında yapılacak olan yatırım harcamasının örtüşmesi gerekmektedir. Bundan dolayı indirimli kurumlar vergisi uygulanırken teşvik belgesindeki değişiklikler dikkate alınmak zorundadır.

Yatırım harcaması daha az gerçekleşirse fiilen gerçekleşen yatırım harcaması üzerinden indirimli kurumlar vergisinden yararlanılacaktır. Fiilen daha fazla yapılan yatırım harcamaları için bu durumda fazla yapılan harcamaya isabet eden katkı tutarından da yararlanılması gerekir. Ama bu durumda da yatırım harcamasında meydana gelen artışın teşvik belgesi kapsamında olduğunun kanıtlanması gereklidir.

Bundan dolayı tebliğin 17. maddesi kapsamında teşvik belgesinde gerekli değişiklik ve revize işlemlerinin yapılması gereklidir. Yatırım süresi içinde teşvik belgesinde değişiklik ya da yenilenmesinin mümkün olmaması halinde yatırımın tamamlanma vizesi sırasında fiilen yapılan harcamalar tevsik edilecek ve fiilen yapılan fazla harcamanın teşvik belgesi kapsamında olup olmadığı belirlenecektir.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 17.02.2015 tarihli ve 62030549-125(32A-2013/331)-269 sayı özelgesi ile fiilen yapılan yatırım harcaması tutarının teşvik belgesinde yer alan tutarı aşması durumunda fazla yapılan harcamaya isabet eden katkı tutarından yatırım aşamasında yararlanamayacağı belirtilmiştir.

Fakat teşvik belgesi kapsamında olması şartıyla fazla yatırım harcamasına isabet eden yatırıma katkı tutarından yararlanılması gerekmektedir. Yatırım harcamasının artmış olması nedeniyle teşvik belgesinin revizesinin yapılmasının üzerine özelge istenmiştir.  İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 30.07.2013 tarih ve 84098128-125[32/A-2012/1]-456 sayılı özelgesinde “Yatırım Teşvik Belgesi kapsamının düzenleyen merci tarafından revize edilmesi sonucu artan yatırım tutarı, ilk yatırımın devamı olarak nitelendirilecek ve yapılan revize yatırım ile yatırımdan elde edilecek kazanca da teşvik belgesinin alınmış olduğu tarihteki yatırımlar için geçerli indirim ve yatırıma katkı oranlarının uygulanması mümkün olacaktır.” denilmiştir.

Yukarıda açıklanan hususlar kapsamında yatırım teşvik belgesinin fiili olarak yatırım harcaması ile uyumlu olması indirimli kurumlar vergisi uygularken hem vergi ziyaı oluşmamasını hem de firmanın fiili olarak yaptığı yatırım harcaması kapsamında daha fazla yararlanması gereken indirimli kurumlar vergisinden yararlanma hakkının kaybolmamasını sağlar.

Bu kapsam da yatırım teşvik belgesi revizelerinin yapılması gerektiği unutulmamalıdır.