Yaratıcı şehirler
“Dünya nüfusunun yarısından fazlası artık şehirlerde yaşamaktadır. ‘Yaratıcı Şehirler' kavramı kültürün kentsel dönüşüm üzerindeki önemi dikkate alınarak geliştirilmiştir. Yöneticiler, kanaat önderleri şehirleri için gelecek planlarken yaratıcılığın rolünü önemsemelidirler. Yaratıcı endüstriler şehirde gelişip sosyal doku oluşturunca şehrin yaşam kalitesi artacaktır.” (UNESCO)
“Küresel ticarette yaşanan kayıplara rağmen dünya ticaretinde yaratıcı ürün ve hizmetlerin payı artmaya devam etmiş ve 2.250 milyar dolara yaklaşmıştır. Bu sonuç yaratıcı endüstrilerin dünyanın en dinamik sektörlerinden biri olduğunu göstermektedir. Ekonomik çalkantılara en dayanıklı iş kolları yaratıcı endüstriler içerisindedir.” (UNCTAD-Birleşmiş Milletler Ticaret ve Gelişme Konferansı)
“Yaratıcı Şehir” kavramının ilk kez 1988 yılında Avustralyalı David Yencken tarafından, şehirler için yeni bakış açılarının tartışıldığı küresel bir insiyatif içerisinde dile getirildiği söylenir. Yencken daha sonra yazdığı “Yaratıcı Şehir” makalesinde, bu alanda şehirlerin etkin ve adil olmasını önerirken şehir sakinlerini kapsayacak şekilde yaratıcılığın cesaretlendirilmesi gerektiğini vurgular.
2004 yılında UNESCO “Yaratıcı Şehirler Ağı”nı kurar ve sürdürülebilir kalkınma modeli olarak yaratıcılığı esas alan şehirleri bir platformda buluşturmayı sağlar. Şu anda bu ağa 246 şehir katılmış olup yaratıcılık ve kültürel endüstrileri kalkınma planlarının temelini oluşturacak şekilde ortak bir amaç doğrultusunda birlikte çalışmayı sürdürdükleri kabul edilmektedir.
UNESCO yaratıcı şehirleri 7 başlık altında değerlendirmektedir:
►El sanatları ve yerel sanatlar
►Medya
►Film
►Tasarım
►Gastronomi
►Edebiyat
►Müzik
Türkiye'den 6 şehir bu ağa dahildir: İstanbul-tasarım, Hatay-gastronomi, Kırşehir-müzik, Afyonkarahisar-gastronomi, Gaziantep-gastronomi ve Kütahya-el sanatları.
Şehirlerimizin bu önemli alanı yeterince değerlendirdiğine dair bir kanıt bulunmamaktadır. Şehirlerimizin yaratıcı endüstrileri nedeniyle elde ettikleri hâsıla da bilinmemektedir. “Şehrimizi film endüstrisi merkezi yapacağız!” gibi iyi niyetli girişimlere tanık olsak bile böyle önemli iddiaların ele alınış biçimi bize cesaret vermemektedir.
Halbuki şehirlerimizin yaratıcı endüstrileri kalkınma planlarına dâhil etmesi ve seçilen başlığın cidden çok detaylı ve yapıcı biçimde ele alınıp işlenmesi inandırıcılığı ve katılımı arttıracaktır.
Haftanın Şehri: BRADFORD, İngiltere
BRADFORD İngiltere'nin Yorkshire Bölgesinde yer alan 530 bin nüfuslu bir şehirdir. Geçmişin yün endüstri merkezi olan şehir yün endüstrisinin cazibesini yitirmesi ile birlikte kararlı bir tutum izleyerek bugünün önemli bir yaratıcı endüstri merkezi haline gelmiştir.
Bradford UNESCO tarafından 2009 yılında dünyada “Film Şehri" olarak ilan edilen ilk şehirdir.
Şehir bu alanda vizyonunu şu şekilde ifade etmektedir: "Amacımız Bradford'u filmden keyif alınan, filme ait şeylerin öğrenildiği, filmin yapıldığı, film nedeniyle ziyaret edilen dünya çapında bir yer haline getirmektir. Bunu gerçekleştirebilmek için şehirde yaşayan herkes, her kurum tarafından bu amacın benimsenmesi sağlanacaktır. Film, Bradford yaşamının her karesine eşlik edecektir. Böylece insanların aklına Bradford denince film gelecektir."
Ulusal Medya Müzesi, onlarca sinema salonu, çok sayıda film festivaline ev sahipliği ile Bradford tutarlı bir şekilde amacına erişmektedir.