Yabancılardan sonra yerliler de döndü

Merkez Bankası’nın açıkladığı Mayıs ayı ödemeler dengesi verileri, yurtiçi yerleşiklerin sermaye hareketlerinde beklenen dönüşün ilk işaretini verdi.

Erdoğan iktidarının 2023 Mayıs seçimlerinden sonra ekonomi politikalarında Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’le başlattığı U dönüşüne yabancı fonlar yerli sıcak paradan çok daha önce tepki vermeye başlamıştı. Ancak yerli sıcak para, faiz artışına ve başta Merkez Bankası olmak üzere ekonomi yönetiminin verdiği bütün mesajlara rağmen ikna olmuş gözükmüyordu. Bunun bir ifadesi olarak yerli sıcak para yurt dışına çıkış eğilimini sürdürüyordu. Mayıs ayı verileri, yerli sıcak paranın tutumunda da bir dönüş olduğunu gösteriyor. 

Bu yılın ilk 4 ayında yerli sermaye, yurtdışı mevduat ve portföy yatırımı yoluyla dışarıya 16.17 milyar dolar çıkarmıştı. İstatistiki hatadan çok yerli sıcak paranın sisteme giriş ve yastık altına kaçışının bir ifadesi olan kaynağı belirsiz döviz hareketlerinde de ilk 4 ayda 16.84 milyar dolar çıkış yaşanmıştı.

Mayıs ayı ödemeler dengesi verileri her iki kalemde de yurtdışına ve sistem dışına kaçış değil, dönüş olduğunu gösteriyor. Kaynağı belirsiz döviz hareketlerinde Mayıs ayında 4.47 milyar dolarlık giriş görülüyor. Bu genel seçimlerin hemen ardından Haziran 2023’te gerçekleşen 6.96 milyar dolarlık kaynağı belirsiz döviz girişinden bu yana görülen en yüksek aylık kaynağı belirsiz döviz girişi.

Yurtiçi yerleşiklerin hisse senedi ve tahvil yatırımı şeklinde yurtdışına çıkardıkları kaynak miktarı Mayıs’ta önceki aylara göre biraz yavaşladı. Şubat’ta 2.42 milyar dolara ulaşan yurtdışı portföy yatırımlarının aylık miktarı, Mayıs’ta 748 milyon dolara geriledi.

Yerli sıcak paranın asıl önemli dönüşü ise yurtdışı mevduat kaleminde gerçekleşti. Bankalar yurtdışında tuttukları mevduattan 4.25 milyar dolarını yurtiçine transfer ettiler.

Buna göreli olarak yüklü miktarda dış kredi de eklendi. Mayıs ayında yurtiçi yerleşikler yurtdışından 3.99 milyar dolar net kredi aldılar. Sonuç olarak yurtiçi yerleşikler 2024 yılı içinde ilk kez yurt dışına döviz çıkarmak yerine Mayıs ayında döviz getirmiş oldular. Yurtiçi yerleşiklerin sermaye hareketi ve krediler yoluyla Mayıs ayında yurtiçine getirdikleri kaynak miktarı 6.66 milyar doları buldu.

Bu arada yabancı sıcak para girişi yüksek temposunu korudu. Mayıs ayında 6.64 milyar dolarlık yabancı sıcak para girişi oldu. Bu, Naci Ağbal’ın Merkez Bankası Başkanı olduğu dönem içindeki Ocak 2021’den bu yana geçen 40 ayın en yüksek aylık yabancı sıcak para girişi oldu.

Yabancı sıcak para girişinin ağırlıklı olarak tahvil piyasasına olması da altı çizilmesi gereken bir nokta. Mayıs ayında tahvil piyasasına giren sıcak para miktarı 6.91 milyar dolar oldu. Bu da Haziran 2014’ten bu yana son 10 yılda tahvil piyasasında görülen en yüksek aylık yabancı girişi olarak kayda geçti.

Doğrudan yatırımlarla birlikte yabancıların getirdiği kaynak miktarı Mayıs’ta 7.71 milyar doları buldu.

Tüm bu kalemlerin bileşimi olarak Mayıs’ta ayında döviz rezervlerinde 17.59 milyar dolarlık aylık artış oldu. Bu da kendi alanında bir rekor.