“VR” gözlüğü ile saha denetimi

Mehmet Altay Yeğin

Yetkilendirilmiş Yükümlü (AEO) Derneği

Yönetim Kurulu Başkanı

Yetkilendirilmiş Yükümlü (AEO) Derneği’nin Yönetim Kurulu adına 2024-2026 Stratejik Planı kapsamında YYS sahibi firmaları bölgeler bazında ziyaret ediyoruz. İzmir seyahatimiz sırasında “Norm Fasteners” firması İthalat Müdürü Ceren Uybat’ın şirket genel merkezinde misafiri olduk. 

Bir Norm Holding şirketi olan “Norm Fasteners”, 2.000’den fazla çalışanı, yenilikçi insan kaynakları perspektifi, yüksek üretim kapasitesi ve her geçen yıl geliştirdiği teknolojileriyle; yarım asrı aşkın tecrübesini harmanlayarak çalışmalarını sürdürüyor. 13 satış ve lojistik merkezi, 3 Ar-Ge ve tasarım merkezi ile 9 ülkede faaliyet gösteren Norm Festenlers, tasarım, kalıp, kaplama, sıcak dövme alanlarında in-house üretim imkânının yanı sıra Amerika’dan Çin’e uzanan geniş lojistik ağı, güçlü Ar-Ge ve mühendislik hizmetleri ile sektörün lider bağlantı elemanları üreticisi konumunda yer alıyor.

Norm Holding şirketleri teknoloji ve inovasyonun önemine inanıyor, bu doğrultuda teknolojik gelişmeleri takip etmenin yanı sıra gelişen teknolojileri iş akışlarına entegre ediyor.

Ziyaretim sırasında sanal gerçeklik gözlüğü (Virtual Reality-VR) teknolojisi ile işletmeye ait fabrikayı gezme fırsatını da buldum.  

VR teknolojisinin sadece Norm Fasteners şirketinde değil, Norm Holding’e bağlı 6 şirkette daha kullanıldığı bilgisine ulaştım. Holding bünyesinde VR teknolojisi, paydaşlar, tedarikçiler ve olası müşterilere, üretim tesislerini uzaktan gezdirmenin yanı sıra yeni işe başlayan çalışanların da oryantasyonlarında kullanılıyor. İşe yeni başlayanlara üretim hatlarının tanıtılması ve bunların nasıl kullanıldığının bilgilendirmesi de VR teknolojisi ile aktarılıyor.

VR teknolojisiyle mekânların ve araçların içinde bulunma hissini tam olarak yaşayabiliyoruz. 3D tabanlı bu sanal gerçeklik VR alanlarında, farklı bağlantı noktalarıyla orada bulunma hissini yaşamak hatta hareket etmek ve iş yapmak mümkün. Böylesi büyüleyici bir teknolojinin içeriğini ve kullanım detaylarının bilinmesinde fayda var. Çok yakın bir gelecekte VR teknolojisinin hayatımızın gerçekliğinin bir parçası olacağı aşikâr görünüyor. 

Virtual Reality yani “Sanal Gerçeklik” adı verilen sistemin geçmişi insanlar için imkânsız sayılabilecek zamanlara dayanıyor. 1930’lu yıllarda çeşitli film ve fotoğraf gösterimlerinin izleme deneyimini hareketli bir platform üzerine kurgulayarak start verilen bu gelişim, bugün 3D – 9D sinema kategorilerinin de başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

Aynı şekilde, duyuların izlenilen veya yaratılan olguyla iletişim kurması için geçmiş yıllarda farklı aparat ve mekanik sistemler icat edildi. Bugünlerde VR gözlükleri ve adaptasyon gereçleri belli bir hiyerarşiye sahip olsa da zamanla beynimizin beş duyu organı dışında altıncı bir duyu organı olarak VR teknolojisi ile diğer dünyalarla iletişim kurması da mümkün olabilecek gibi görünüyor. 

Nöron iletişimli kasklara dair ilk çalışmalar 1960’larda başlamıştı. Bugün yalnızca oyun dünyasının gözdesi gibi görünen bu gereçler aslında pek çok farklı alanda inanılmaz işlevlere sahip olması için tasarlanmış.

Günümüzde sanal gerçeklik tasarımlarının eğlence sektörü ve oyun camiasındaki ağırlığı elbette fark edilir nitelikte. Ama giderek hayatın her alanında sanal gerçekliğin faydaları çoğalmaktadır. Sanal gerçekliğin kullanım alanlarıyla ilgili az bilinen gerçeklerden biri, neredeyse her sektörde maksimum verim için bir anahtar olduğu gerçeğidir. Fiziksel olarak bir şeyleri denemeye ve üretmeye çalışmanın getirdiği maliyet yerine sanal gerçeklik ortamında sınırsız deneme imkânı sağlanması ile mümkün hale gelmiştir. 

Bu durum özellikle biyoloji ve tıp araştırmalarında sanal gerçeklik kullanımını önemli hale getirmiş gibi görünüyor. Artık neredeyse tüm deneyler ve tıp eğitimlerinin sanal gerçeklik ortamında bizzat tecrübe edilmesi mümkün.

Aynı durum sanal gezi projeleri için de geçerli. Farklı bağlantı gereçleriyle içine girilebilen ortamlar sayesinde, insanların oturduğu yerden dünyanın öbür ucundaki bir müzeyi ya da tarihi eseri ziyaret edebilme imkânı doğmaktadır.

Sözünü ettiğimiz ziyaret sırasında VR hakkında edindiğimiz bilgiler ışığında aklımıza  “Acaba birden fazla tesisi olan YYS sahibi firmaların tesislerinin saha denetimi VR gözlükleriyle gerçekleştirilebilir mi?” sorusu geldi.  

Bize göre, teknolojinin hızla ilerlediği şu günlerde başvuru belgeleri arasında zorunlu olan ISO27001 kalite belge standartları ile kayıt altına alınan, merkezden bir Ticaret Müfettişi tarafından yönlendirilen ve Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı saha denetim ilkeleri saklı kalmak kaydıyla, YYS sahibi firmaların tesislerin sanal gerçeklik gözlüğü ile denetlenebileceği bir çağa erişmiş bulunuyoruz. 

Bu sayede hava şartları ne olursa olsun, tesis sayısı kaç olursa olsun Ticaret Müfettişi tarafından yönlendirilen kullanıcı tarafından tesisin tüm departman ve depoları rahatlıkla gezilebilecek ve tesisin dış sınırları kontrol edilebilecektir. 

Unutulmamalıdır ki, nasıl YYS düzenlemesi dış ticarette çağın ötesinde bir basitleştirme uygulaması yarattı ise VR gözlüğü ile saha denetimi gerçekleştirilmesi olanağı da denetim elemanlarını çağın ötesine taşıyacaktır.