Visa’nın önemli satın alma kararı

Geçtiğimiz hafta bankacılık ve fintekler için önemli bir satın alma gerçekleşti. Elektronik ödeme sistemi Visa, 5.3 Milyar Dolar büyüklüğünde bir anlaşma ile 2012 yılında Amerika’da kurulmuş fintek girişimi Plaid’i satın aldığını açıkladı. Plaid iki girişimci tarafından kurulmuş ve müşterilerin bankalardaki finansal bilgilerini başta fintekler olmak üzere üçüncü taraflarla paylaşmasını sağlayan bir platform.  Bu satın alma önümüzdeki dönemde finteklerin önünü daha fazla açarak bankalar ve bankacılığı değiştirme potansiyeline sahip. Neden derseniz, önce Plaid ne yapıyor ona göz atalım. 

Plaid iki girişimci tarafından 2012’de kuruluyor, hikayesi diğer finteklere göre çok benzer. İki girişimci Perret ve Hockey; kullanıcıların kişisel harcamalarını takip edip bütçelerini yönetebileceği ve tasarruf yapmalarını sağlayacak Sliver isimli bir fintek kuruyor. Fikir olarak çok güzel olsa da uygulama tarafında kullanıcıların banka hesaplarına erişmek ve oradan bilgi alabilmelerini sağlamanın çok zorlu bir süreç olduğunu görerek, bunu kolaylaştıracak bir fintek kurma kararı alıyorlar. Bunun sonucunda kullanıcıları, fintekleri ve bankaların veri paylaşımı yapabilecekleri platform Plaid’i kuruyorlar. Fintekler, Plaid’i kullanarak banka müşterilerinin kendi platformlarına bağlanmalarını ve işlem yapabilmelerini sağlıyor.

Plaid’in ekosisteminde çok önemli fintekler var. Robo danışmanlık konusunda Betterment, dijital bankalar Acorns ve Chime, para transfer kuruluşları Transferwise ve Venmo Plaid’i kullanan en önemli ve büyük oyuncular. Örneğin; Betterment’ta birikimlerini robo danışmanlık ile yönetmek isteyen kullanıcılar, Plaid’i kullanarak bankalarına bağlanıp birikimlerini kolayca Betterment’a aktarabiliyor. Plaid’in kurucularının ilk başta hayal ettikleri kişisel harcamaların takip edilip, tasarruf için öngörü ve tavsiyelerin sunulması da Plaid’in aracılık ettiği veri paylaşımı sayesinde gerçek oluyor. Örneğin Varo isimli fintek, Plaid’i kullanarak kullanıcıların bankalarına bağlanması ve bütün bankalardaki 24 aylık harcama bilgilerinin konsolide edilerek daha sağlıklı bir finansal duruma dair tavsiye verilmesini sağlıyor. Bir diğer fintek Drop ise kullanıcılarının bütün finansal kurumlardaki kredi kartı harcamalarını tek yerde toplayıp analiz ederek, kişiselleştirilmiş değer teklifleri ve sevdikleri yerlerde harcama yapabilecekleri ödül puanlar sunmayı sağlıyor. Bütün bu hizmetlerin gelişmesi ve yaygınlaşması, bankaların ilk kurulduğu amaca yani “paranın muhafazası”na dönmesini ve diğer bankacılık işlemlerinin finteklere kaymasını sağlayabilir.

Visa, Plaid’i yarattığı gelir için değil daha ziyade barındırdığı potansiyel ve oluşturduğu fintek-banka-müşteri ekosistemi için 2 katı değerle satın aldı. Bu ekosistemde ne var derseniz, 2.600 Fintek, 11.000 Banka ve 20 Milyon Banka Müşteri Hesabı. Önemli ve ilgi çekici bir detay da Visa’nın en büyük rakibi Mastercard’ın Plaid’e geçen sene yatırım yapması. Visa tepe yöneticisi Al Kelly; satın almanın Visa’nın finteklere erişimini arttıracağını belirtse de; asıl nedeni ödeme sistemlerinin, dijitalleşme ve yeni teknolojiler ile bankalardan finteklere kayması ve bunun da Visa, Mastercard gibi aracıların geleceğini tehdit etmesi olarak değerlendirebiliriz. Benzer şekilde Apple’ın kredi kartı Apple Card gibi rakiplerin de kredi kartı işini tehdit ettiği aşikâr.

Visa bu satın alma ile Amerika’nın en büyük finteklerine ödeme çözümlerini sunma olanağını da elde etmiş durumda. Bu Venmo, Square ve Transferwise gibi Plaid’i kullanan ödeme/para transferi finteklerine rakip olma durumunu yaratabilir. Plaid açısından duruma bakarsak, şirket ağırlıklı Amerika, Kanada ve İngiltere’de faaliyet gösteriyor. Visa, dünya çapındaki erişimini kullanarak diğer ülkelerde de Plaid’i konumlandırabilir. Bu da Visa’nın dünya çapında fintek-banka-müşteri ekosistemine sahip olarak yeni bir iş alanı yaratmasını sağlayabilir. 

Bizim için önemi de burada ortaya çıkıyor. Plaid Visa ile birlikte dünya çapında bir hizmet sağlayıcı olursa ülkemizdeki fintek-banka-müşteri ekosistemi de yarar sağlayabilir. Müşterilerin iznine istinaden yetkilendirilmiş finteklerin banka bilgilerine ulaşabilmesine dair mevzuat 2020 itibarıyla yürürlükte, altyapıların da buna uygun hale gelmesi ile kullanıma başlanabilir. Plaid veya benzeri bir fintek bu süreci hızlandırabilecektir. Önümüzdeki dönemde hem dünya genelinde hem de ülkemiz özelinde finansal sistem oyuncularının değişim ve evrimini izliyor olacağız.