Vietnam’a e-vize, Türkiye hariç
Doç. Dr. Onur YARAR - İstanbul Okan Üniversitesi
Uzakdoğu’daki turizm yoğunluğu ve Bangkok’ta üniversitedeki dersler nedeniyle bir süredir yazılarıma ara vermiştim, söz veriyorum şimdi hem daha düzenli yazacağım hem Hindistan gibi Asya’nın diğer ülkelerini de dahil edeceğim. Başlıkta belirttiğim gibi Vietnam 15 Ağustos 2023 tarihinden itibaren vize rejiminde değişikliğe gitti. 80 ülke vatandaşları internet üzerinden e-vize alabilecekler. Kimler var ki, komşumuz Ermenistan’dan Azerbaycan’a, ekonomik kriz içindeki Arjantin’den Venezüella’ya kadar. Peki, kim yok? Tahmin edeceğiniz üzere: Türkiye.
Son 2 haftanın Uzakdoğu gündemi:
● Brunei; Sultan Hassanal Bolkiah ve Malezya Başbakanı İbrahim, BM Güvenlik Konseyi’ni Filistin'deki işgali durdurmaya çağırdı.
● Çin; Ordusu sonsuza kadar çalışabilecek lazer silahı üretebileceklerini açıkladı. Gayrimenkul şirketi Country Garden'ın hisseleri % 16 geriledi. Yaşananlar Evergrande krizini anımsattı. Çin Devlet Konseyi ülke dışından yatırımı çekmek için 24 maddelik plan oluşturdu. Çin Türkiye dahil birçok ülkeye seyahat yasağını kaldırdı. Afet izleme uydusu LSAR-4 01 fırlatıldı.
Tüketici fiyatları düştü ve Yuan değer kaybetti. Çin'in ihracatı son üç yılın en düşük düzeyine indi. Biden zayıf büyüme rakamları nedeniyle Çin ekonomisi için saatli bomba ifadesini kullandı. Ancak Çin'in döviz rezervleri, Temmuz'da 3,2 trilyon doları aştı. Dünyadaki elektrikli araçların yarıdan fazlasının Çin’de olduğu belirtildi. İHA ihracatına sınırlama getirildi. İran, yaptırımlar nedeniyle Çin'den 45 milyar dolar alacağını alamadığını açıkladı. Çin İmparatorunun 2.000 yıllık mezarında panda iskeleti bulundu. Çin borsalarında işlem gören inovasyon şirketi sayısı 542'ye ulaştı. Bir aydır kayıp olan Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang görevden alındı. ABD, Tayvan'a 345 milyon dolarlık askeri destek sağlayacak.
● Endonezya; Fransa’dan ikinci parti Rafale savaş uçağı siparişi verdi. Türkiye'den 12 adet TUSAŞ ANKA SİHA alacak. Temmuzda ticaret fazlası 1.3 milyar dolar oldu. Başkent Jakarta'da Türkiye-Endonezya Kültür Haftası gerçekleştirildi. Miss Universe yarışmasına katılan kadınlar, cinsel tacize uğradıkları iddiasıyla polise şikâyette bulundu. LG Electronics 40.000 metrekarelik yeni bir Ar-Ge alanı kuruyor. Çinli şirketler Endonezya'ya 13 milyar dolarlık yatırım yapacak.
Filipinler; Çin ile, Güney Çin Denizi'nde tartışmalı resife de bir kez daha gerildi. Doksuri ve Khanun tayfunlarından 29 kişi öldü. Devlet Başkanı Jr Marcos, 2016'da ki Mindanao Adası şiddet olayları nedeniyle alınan OHAL kararını kaldırdı.
● Japonya; Ekonomisi, nisan-haziran döneminde %6 büyüme gösterdi. İşgücü açığını kapatmak için şirketler yaşlı insanlara yöneldi, perakende ve inşaat sektörlerinde 65 yaş ve üstü % 10'u aştı. İşsizlik oranı Haziran'da %2,5'e düştü. Japonya ev ve rüzgar türbinleri için Nambiya'da mineral arayacak. Eski Japonya Başbakanı Aso'nun Tayvan'ı ziyaretini, Çin kınadı. Toshiba'yı satın almayı planlayan ROHM, konsorsiyoma katılacağını açıkladı. Avrupa Birliği, 2011 yılı Fukuşima nükleer santralinde yaşanan sızıntı sonrası Japon gıda ürünlerine uyguladığı ithalat sınırlamasını kaldırdı. Çevre ülkelerin tepkilerine rağmen, Ağustos sonu eylül başı santraldeki nükleer kirli suyu denize boşaltılacak. Toyota'nın satışları, ilk 6 ayda 5 milyona ulaştı. Türkiye’den Japonya’ya giden Türk turist sayısı 14bin e ulaştı.
● Kamboçya; Başbakan 71 yaşındaki Hun Sen, kralın onayı ile 39 yıllık görevini oğluna devretti. Bir okul bahçesinde iç savaştan kalma patlamamış askeri mühimmat bulundu. Avustralya, kaçırılan 3 tarihi eseri Kamboçya’ya iade edecek.
● Güney Kore; Tokyo Büyükelçiliği'ne mail ile bomba tehdidi yapıldı. İran, Güney Kore'de dondurulan döviz blokajının kaldırıldığını açıkladı. Aşırı sıcaklardan geçen hafta 27 kişi öldü. Khanun Tayfunu nedeniyle durdurulan Dünya İzcilik Şöleni'ne katılan 37 bin genç izci tahliye edildi. Papa Franciscus, Dünya Gençlik Günü'nün Güney Kore'de 2027'de düzenleneceğini duyurdu. Köpek eti meclise sunulan yasa tasarısı ile yasaklamak isteniyor.
● Kuzey Kore; Sigara içimi kısmi olarak yasaklandı. Sigara yasağına uymayanlar ölüm kampı niteliğindeki Gulag hapishanelerine gönderilecek. Kuzey Kore sınırı geçen ABD'li asker gözaltına alındı. Kuzey Kore Başkanı Kim Jong-un Kore Savaşı'nı sona erdiren Panmunjom antlaşmasının 70. Yılında, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’la birlikte gövde gösterisi yaptı.
● Malezya; KKTC Ticaret Ofisi açılacak. Çin, Güney Kore, Tayvan ve Tayland'dan ithal soğuk haddelenmiş paslanmaz çeliğe uygulanan antidamping vergisi 5 yıl daha uzatıldı. Alman Bosch, 65 milyon euroluk çip test merkezi açtı. Musk’ın uydu internet sağlayıcısı Starlink Malezya’da hizmete girdi.75 yaşındaki Malezya Başbakanı İbrahim, laiklik, kominizm ve eşcinselliği tanımayacaklarını açıkladı. İngiliz The 1975 müzik grubunun solisti Matthew Healy ise bunu protesto için hemcinsi Ross MacDonald ile sahnede öpüştü. Sonuçta üç gün sürecek Good Vibes Festivali iptal oldu ve organizasyon şirketi gruptan 2,7 milyon dolar tazminat talebinde bulundu. Hükümet ardından İsviçreli Swatch gökkuşağı saatlerini ülke de yasakladı. Çinli EVE Enerji, Malezya'da yeni bir lityum batarya imalat tesisi kuracak. Malezya`nın palm yağı üretimi ve ihracatı %11 arttı.
● Myanmar; Yeşim taşı madenindeki toprak kaymasında 22 kişi öldü, muson yağmuru sellerinde yaklaşık 60 bin kişi yerinden oldu. Myanmar'da cunta yeniden OHAL’i uzatarak seçimleri erteledi. ABD, şirketlerden Myanmar bankalarıyla işlemlerin durdurulmasını istedi
● Singapur; 9. cumhurbaşkanı seçimleri 1 Eylül'de yapılacak. Citigroup, Tayvan'daki tüketici bankacılığı operasyonunu Singapurlu DBS Group'a satışını tamamladı. Çinli turistlerin Singapur ziyaretleri bir ayda %100 artarak rekor kırdı. Singapur Havayolları, Frankfurt'a yeniden A380'le uçacak. Singapur Kızılhaçı, kripto parayla bağış kabulüne başladı. Son 2 haftada uyuşturucu ticareti nedeniyle 3. idam cezası uygulandı. Pirinç ihracatını yasaklayan Hindistan'dan muafiyet talep edildi.
● Vietnam; Barbie filmi yasaklandı. Vietnam Havayolları'nda görev yapan bazı hostesler lüks otelde fuhuş yaparken yakalandı. Başkan Biden yakında Vietnam'a gideceğini açıkladı.
Sevgi ve saygılarımla…