Vergi zamları sessizce sürdürülüyor
Vergi konusu belalı ve sevimsiz bir konudur. Hükümetlerin çok da üzerine koştuğu bir konu değildir. Hele de 18 yıldan beri tek başına iktidarda bulunan AK Parti’nin hiç hoşlandığı bir konu değildir.
Dikkat edilecek olursa bu Hükümet döneminin vergi düzenlemeleri iki türlü karşımıza çıkıyor. Ya muafiyet veya istisna şeklinde vergide yapılan indirimler ya da dolaylı ve gizli vergi zamları şeklinde oluyor.
Yani vergilerde ya “aleni indirim” ya da “gizli bindirim” yapılıyor.
Vergide aleni indirim ne demek?...
Öncelikle şunu söylemeliyiz ki AK Parti Hükümetleri vergide aleni olarak indirim yapmayı çok seviyor, yani vergi indirimlerine bayılıyor. Adeta kargadan başka kuş tanımazmışçasına her şeyde vergi indirimi dışında aklına başka bir düzenleme gelmiyor. Bu konuda mevcut iktidarın eline su dökmek mümkün değil. Zira Cumhuriyet döneminde hiçbir iktidar bu kadar sayıda ve tutarda vergi indirimine gitmiş değil.
Vergi indirimleri, vergi teorisinde veya terminolojisinde “vergi harcamaları” olarak adlandırılıyor. Yani vergide yükümlülere tanınan muafiyetler, vergi konularına sağlanan istisnalar, vergi oranlarında yapılan indirimler vergi harcamaları olarak tanımlanıyor.
Vergi kanunları ile diğer çeşitli akla hayale gelmeyen kanunlarda yapılan düzenlemelerle kalıcı veya geçici vergi indirimleri yapılıyor. AK Parti hükümetlerinin yaptığı indirimlerin sayısı yıllardır 600’ü geçmiş durumda ve bu tavır her yıl da artırılarak sürdürülüyor. Dileyenler her yılın bütçe kanunlarına ekli (B) cetvelinin sonundaki vergi harcamalarına ilişkin düzenlemelerin sayısına bakabilir ve hangi kanunda hangi vergi indiriminin yapıldığını görebilir.
Peki, bu ülkenin vergi gelirine ihtiyacı yok mu? Belki de bu Hükümetin kaçındığı veya ıskaladığı bir gerçek. Vergi alınmadan olmadığı ve de olmayacağı her geçen gün çok net bir şekilde ortaya çıkıyor. Elbette adil ve çağdaş bir vergi düzeninden bahsediyoruz.
İşte o zaman da Hükümet vergide “gizli bindirim” yapıyor.
Vergide gizli bindirim ne demek?...
Hemen söyleyelim, vergide gizli bindirim, açıkça vergiye zam yapmak demek.
Hükümet bütçe giderlerine kaynak yaratmak üzere zorunlu olarak vergi zamları yapmak durumunda kalıyor.
İşte bu vergi zamları da iki şekilde yapılıyor. Ya katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, özel iletişim vergisi gibi dolaylı vergi şeklinde ya da vergi oranlarını hızlı ve gizli artırma şeklinde oluyor.
Özellikle otomobil başta olmak üzere motorlu araçlar, akaryakıt, sigara, içki fiyatlarına gizlenerek alınan dolaylı vergiler ilk sırada yer alıyor.
Bazen de bu vergi bindirimleri bir gece ansızın gelebiliyor.
2021 yılına girerken yapılan rutin vergi zamlarının yanı sıra yeni vergi zamları sürprizleriyle karşılaşıyoruz. Ocak ayının ikinci yarısında ve şubat ayının ilk günlerinde kısa aralıklarla bir gece veya bir pazar günü yeni vergi bindirimin yapıldığını görüyoruz.
Şu ana kadar ani olarak yapılan ve şok etkisi yaratan düzenlemeleri sıralayalım.
►Özel iletişim vergisi oranı artırıldı. Zamanında geçici olarak gelen sonra da kalıcı hale getirilen özel iletişim vergisi oranı yüzde 7.5’ten yüzde 10’a çıkarıldı. Salgın döneminde özellikle çocuklarımızın vazgeçilmezi olan uzaktan eğitim modeline vergi zammı getirildi. Yani internet kullanımı ücretleri gizli vergi ile artırıldı. Bu aslında çok ağır ve zamansız bir düzenleme oldu.
►Yıllara yaygın inşaat işleri vergi kesintisi oranı yükseltildi. Teknik bir düzenleme gibi görünmekle beraber inşaat ve taahhüt işi yapanlardan kesilen vergi stopaj oranı yüzde 3’den yüzde 5’e çıkarıldı. Bunun anlamı şu: hasılat üzerinden kesilen verginin artırılması, en az yüzde 25 brüt kazanç sağlanması anlamına geliyor ki bu da mümkün değil.
►Elektrikli araçlarda ÖTV artırıldı. Dünyadaki teknolojik gelişmeler doğrultusunda elektrikli otomobile yönelme başlamışken ve daha da önemlisi yerli otomobil TOGG üretimi gündemde iken böyle bir vergi zammının gelmesi akla zarar bir düzenleme olarak görülüyor.
►Şirketlerin kurumlar vergisi oranı gizli olarak yükseltildi. Şirketlerin kullandıkları kredinin faizlerinin belli koşullarda yüzde 10’unun gider yazılmasının önüne geçildi. İlk kez getirilen bu düzenleme ile zaten zorda olan şirketlere böylece gizli kurumlar vergisi zammı yapılmış oldu.
►Alkollü içkide ÖTV artırıldı.
Ne yazık ki Türkiye’nin vergi düzeni ve işleyişi bu şekilde...