Venezuela meselesi…
Tıpkı İran gibi, Maduro’nun Venezuela’sı da ABD ambargosu altında. Dolayısıyla ABD federal güvenlik ve finans kuruluşları Venezuela ile yapılan tüm uluslararası ticareti, yaptırımların delinip delinmediğini görmek için didik didik inceliyor.
Venezuela, organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in açıklamaları nedeniyle bu aralar pek revaçta.
Peker’in Venezuela ile Türkiye arasında uyuşturucu trafiği yaşandığı, buna AK Parti’nin üst düzey isimlerinin akrabalarının da karıştığını iddiası ortalığı karıştırdı.
Türkiye’nin bugün yeni yeni konuşmaya başladığı Venezuela ile ilişkiler konusu, aslında epeydir dünya medyasının radarında.
Uluslararası medyada Türkiye-Venezuela arasındaki ilişkiler uyuşturucu ticaretinden çok, altın ticareti üzerine odaklanıyor.
Reza Zarrab olayına benziyor…
Türkiye ile Venezuela arasındaki altın ticareti, bir dönem İran’la Reza Zarrab üzerinden yapılan- ve Halkbank aleyhine ABD Güney Bölge Federal Mahkemesi’nde dava açılmasına kadar varan, Halkbank eski Genel Müdür Yardımcısı Hakan Atilla’nın hapis cezasına çarptırılmasına neden olan- altın ticaretini andırıyor.
Tıpkı İran gibi, Maduro’nun Venezuela’sı da ABD ambargosu altında. Dolayısıyla ABD federal güvenlik ve finans kuruluşları Venezuela ile yapılan tüm uluslararası ticareti, yaptırımların delinip delinmediğini görmek için didik didik inceliyor.
İddiaların odağındaki isim: Alex Saab
İran-Türkiye ticaretinde öne çıkan Zarrab ismine karşılık, Türkiye-Venezuela ticaretinde de Alex Saab –tam adı Alex Main Saab Moran- öne çıkıyor.
Aslen Kolombiya vatandaşı olan Alex Saab, özellikle Latin Amerika’daki ticari ilişkileri ile tanınan –ve hakkında pek çok Güney Amerika ülkesinde soruşturma bulunan – şaibeli bir işadamı. Saab, Maduro ile kurduğu yakın ilişki çerçevesinde Venezuela’nın “ticaret temsilcisi” ünvanını alıp, diplomatik dokunulmazlık da kazanmış durumda.
Ancak bu diplomatik dokunulmazlığa rağmen, ABD’nin hakkında açtığı davalar nedeniyle, İran-Venezuela yolculuğu yaparken, uçağına yakıt almak için durduğu Yeşil Burun Adaları’nda Haziran 2020’de gözaltına alındı. ABD de hemen Saab’ın yargılanmak üzere iadesini istedi. Venezuela hükümeti ise ortalığı velveleye verip, kendisine yakın tüm uluslararası örgüt ve ülkeleri araya sokup şu ana kadar iadeyi engelledi. Saab halen Yeşil Burun Adaları’nda ev hapsinde tutuluyor.
Saab’ın Türkiye ile ilişkisi
Saab’ın Türkiye ile ilişkisine ilişkin iddialar ise, Venezuela adına Türkiye’den “altın karşılığında gıda” ticaretine odaklanıyor.
Türkiye’nin ABD ambargosu altındaki Venezuela ile altın ticareti yaptığı sır değil. TÜİK verilerine göre 2018 yılında Venezuela’dan Türkiye’ye yaklaşık 900 milyon dolar değerinde işlenmemiş altın ihraç edilmiş durumda. Altınlar Türkiye’de işleniyor, ardından tekrar Venezuela’ya satılıyor. Ancak Venezuela’dan alınan ham altın ile geri satılan işlenmiş altın oranları birbirini tutmuyor. Aradaki farkın da Türkiye’den Venezuela’ya yapılan gıda maddesi satışı olduğu ifade ediliyor.
Saab’ın Türkiye ile altın ticaretindeki kritik rolü ise Türkiye’de kurulu şirketler üzerinden izlenebiliyor; Saab’ın ortaklarından birinin Türkiye’de kurduğu şirketin ismi Mulberry Proje Yatırım Anonim Şirketi. Mulberry şirketinin Türkiye’deki ticaret sicil gazetesinde yer alan ilk bilgilerindeki adresi İstanbul-Beşiktaş’ta kayıtlı. İşin ilginç tarafı, Venezuela’nın devlet madencilik şirketi Minervan ile ortaklık anlaşması imzalamış bir başka Türk şirketi Marilyns Proje Yatırım’ın da aynı adreste kayıtlı olması. Bu durum, Venezuela ile altın ticaretini yürüten Marilyns Şirketi’nin de Saab’la ilişkili olduğunu düşündürüyor.
Türkiye-Venezuela altın ticaretinin ABD tarafından çok yakından izlendiği 2018 yılında bizzat ABD Hazine Bakan Yardımcısı Marshall Billingslea tarafından da dile getirilmişti. Bilingslea 2018 Temmuz ayında yaptığı açıklamada “Türkiye ile olan yüksek miktardaki altın satışlarını izliyoruz ve bunun neden yapıldığını anlamaya çalışıyoruz” ifadesini kullanmıştı. ABD, Türkiye ile Venezuela arasındaki altın satışının bir ucunda da, yine ABD ambargosu altındaki İran’ın bulunduğundan şüphe ediyor.
Nitekim ABD’de, Florida Güney Bölge Federal Bölgesi’nde Saab’ın gıyabında açılmış davada da kara para aklandığına ilişkin suçlamalar yer alıyor.
ABD’nin “uyuşturucu kaçakçısı” ilan ettiği isim, Venezuela’nın petrol bakanı
Türkiye ile Venezuela arasındaki altın ticareti, Maduro’nun yardımcısı ve petrol bakanı Tareck El Aissami’nin 2019 Şubat ayında yaptığı Türkiye ziyaretinde de gündeme gelmişti. Aissami Çorum’da bir altın işleme tesisini ziyaret edip, külçe altınlarla poz vermişti.
Aissami’nin bir başka özelliği ise, hakkında ABD’nin “ülkeye giriş yasağı” koymuş olması. ABD’nin bu yasağı koyma gerekçesi ise Amerikan Hazine Bakanlığı “Aissami’nin Meksika ve ABD’ye gemiler yoluyla uyuşturucu kaçakçılığını kolaylaştırmak” suçlaması oluşturuyordu.
Biz bu Venezuela işini daha çok konuşacak gibiyiz…