Vatandaş niye borçlanıyor, niye borcu artıyor?...

Türkiye Bankalar Birliği’nin geçen hafta yayımladığı istatistiklerde bireysel kredilere ilişkin çarpıcı bilgiler yer alıyor. Konunun işletmelere veya firmalara yönelik tarafı var. Buna göre bankalar başta olmak üzere finans kesiminin kullandırdığı kredi tutarı Aralık 2020 sonu itibariyle 3 trilyon 740 milyar liraya ulaşmış durumda. Bu rakam 2019 sonunda 2 trilyon 786 milyar lira imiş. Yani 2020 yılında firmaların kullandığı kredi yüzde 34 artmış. Bu kredinin önemli bir kısmını (dörtte birinden fazlasını)imalat sanayii kullanmış. Kredilerin bir de bireylere yönelik bireysel kredi tarafı var. Bu başlık altında; nakdi krediler, konut kredisi, taşıt kredisi, ihtiyaç kredisi yer alıyor.

Bu bireysel kredilere ilişkin rakamlar ve resimler çok dikkat çekici. Yazımızda ele almak istediğimiz konu.

RAKAMLARLA BİREYSEL KREDİLER...

Öncelikle belirtmeliyiz ki rakamlar 2020 Aralık sonu itibariyledir. Gelin şimdi bu rakamlara bir bakalım.

Nakit krediler:

- 2019 sonu itibariyle 618.5 milyar lira olan nakit kredi tutarı 2020 sonunda 866.6 milyar liraya yükselmiş. Dolayısıyla 1 yılda nakit kredilerin hacmi yüzde 40 artmış.

- 2019 sonu itibariyle 31.9 milyon kişi olan nakit kredi kullanan müşteri sayısı 2020 sonunda 34 milyona çıkmış. Bu da yüzde 6.6 artış anlamına geliyor.

- Bireysel kredilerde en yüksek pay 266 milyar lira ile İstanbul’a ait olup bunu 84 milyar lira ile Ankara ve 58 milyar lira ile İzmir izliyor.

- 2020 yılında özellikle güneydoğu bölgesindeki 10 ilin bireysel kredilerindeki artış oranı yüzde 54 ila 73 arasında.

- Kişi başına kredi tutarı 2026 bin lira arasında.

Konut kredileri:

- 2019 sonu itibariyle 206.4 milyar lira olan konut kredileri tutarı 2020 sonunda 287.1 milyar liraya yükselmiş. Dolayısıyla 1 yılda nakit kredilerin hacmi yüzde 39 artmış.

- 2019 sonu itibariyle 2.5 milyon kişi olan nakit kredi kullanan müşteri sayısı 2020 sonunda 2.6 milyona çıkmış. Bu da yüzde 4.5 artış anlamına geliyor.

- Konut kredilerinde en yüksek pay 45 milyar lira ile İstanbul’a ait olup bunu 132 milyar lira ile Muğla izliyor.

- 2020 yılında özellikle 10 ilin konut kredilerindeki artış oranı yüzde 50 ila 65 arasında.

Taşıt kredileri:

- 2019 sonu itibariyle 26.5 milyar lira olan taşıt kredileri tutarı 2020 sonunda 40.5 milyar liraya yükselmiş. Dolayısıyla 1 yılda nakit kredilerin hacmi yüzde 53 artmış.

- 2019 sonu itibariyle 452 bin kişi olan nakit kredi kullanan müşteri sayısı 2020 sonunda 430 bine düşmüş.

- Taşıt kredilerinde en yüksek pay 33 milyar lira ile İstanbul’a ait ve ilk sırada.

- 2020 yılında kullanılan ortalama taşıt kredisi tutarı 106 bin lira civarında olmuş.

İhtiyaç kredileri:

- 2019 sonu itibariyle 266.4 milyar lira olan ihtiyaç kredileri tutarı 2020 sonunda 395.2 milyar liraya yükselmiş. Dolayısıyla 1 yılda nakit kredilerin hacmi yüzde 48 artmış.

- 2019 sonu itibariyle 25.5 milyon kişi olan ihtiyaç kredisi kullanan müşteri sayısı yüzde 9 artışla 2020 sonunda 27.9 milyon kişiye yükselmiş.

Bu tablodan şöyle bir sonuç çıkıyor:

- 2020 yılında bireysel kredi hacmi yüzde 40 artış ve borçlu sayısı da 34 milyona ulaşmış. Son yıllarda yaşanan ekonomik sıkıntılar ve özellikle COVID-19 salgınının yarattığı sorunlar bu artışı ciddi oranda tetiklemiş.

- Konut kredisi hacmi 2020 yılında 80 milyar liranın üzerinde artmış. Bunda da hükümetin kamu bankaları üzerinden verdiği ucuz faizli kredi çok etkili olmuş. Nitekim bireyler İstanbul’da konuta ve Muğla’da yazlığa yönelmiş. Açıkçası hükümet vatandaşın kanına girmiş!...

- Aynı şekilde özellikle COVID-19 koşullarında toplu taşımacılığın sıkıntısından kurtulmak adına 2020 yılında taşıt kredisi kullanımı yüzde 50’nin üzerinde artmış.

VATANDAŞIN BORCU GENELDE ARTMAYA DEVAM EDİYOR.

Vatandaşın borçlanmasındaki artış 2020 yılına özgü değil, son yılların bir gerçeği. Peki, niye vatandaş borçlanmaya devam ediyor ya da borçlar artıyor?

Bunun birçok ekonomik, sosyal ve hatta küresel nedeni var. İşte bu nedenlerden birkaçı...

- Yukarıda da belirttiğimiz gibi 2020’de bireysel kredilerin artışında en önemli iki neden, ekonomik sıkıntılar ve COVID-19 salgını.

- Bankaların firmaları fonlama yerine bireyleri tercih ederek adeta zorla kredi kartı dağıtımı ve bireysel kredi kullandırma çabası.

- Artık günümüz bireyinin günübirlik yaşama tavrı ve alışkanlığı. Artık dünya insanının ayağını yorganına göre uzatma ve dolayısıyla gelirine göre borçlanma tavrı yok. Tam aksine en zor koşullarda bile kredi alıp seyahate gitme ve akşamları restoranları doldurma alışkanlığı var.

- Bu arada bir diğer etken de bankaların sunduğu çağdaş ve kolay ödeme araçları.

Açıkçası bu sonuçta herkes suçlu!...