Vatandaş işsizliği çok abartıyor, çok!

Alaattin AKTAŞ
Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ

✔ Çalışma çağındaki nüfus artarken çalışanlar da azalmış, işsizler de... Bu nasıl mı olmuş; çünkü çalışmak isteyenlerin sayısı 2.5 milyon gerilemiş.

✔ Ama dikkat, bu 2.5 milyon kişinin 2.2 milyonu iş aramıyor ama iş bulsa, çalışmaya hazır.

Pandeminin işsizlik yönüyle ekonomiyi en az etkilediği ya da hiç etkilemediği yegane ülke herhalde Türkiye’dir.

TÜİK dün ekim ayının işgücü istatistiklerini açıkladı ve gördük ki işsizlik pandeminin söz konusu olmadığı 2019 yılından daha düşük.

Koronavirüs ve etkileri hiç gündemde yokken işsizlik daha yüksek, salgın tüm ülkeleri ve ekonomileri kasıp kavururken işsizlik daha düşük!

İşte Türkiye bunu başarmış durumda...

İşte veriler ortada. 2020, 2019'dan daha iyi. Koskoca TÜİK’in verilerine itibar etmeyecek miyiz yani.

İşkur'un önünde kuyruklar bitmiyormuş...

Vatandaş abartıyor da ondan. Ya da şu iş beğenmezlik yok mu!

Ne diyor bazı siyasetçilerimiz ve de iş insanlarımız:

“İşsizlik yok, iş beğenmeme var!”

Doğru! Üniversiteyi bitiren, örneğin uluslararası ilişkiler okumuş, örneğin iktisat okumuş, örneğin ziraat mühendisi ya da inşaat mühendisi olmuş bir genç sanayide çalışmaya razı olsa, iş çok belli ki...

Ya da son zamanlarda çok rağbet gören motosikletli kurye olarak çalışmak istese, yine iş var.

“Gençler iş beğenmiyor” diyenler pek de haksız sayılmaz yani!

BU KADARCIK KUSUR KADI KIZINDA DA OLUR!

TÜİK’in işgücü istatistiklerinin gerçek durumu yansıtmadığı ileri sürülüyor. Bu yanılgıya zaman zaman biz de düşüyoruz, itiraf edelim.

- Ekim 2019’dan Ekim 2020’ye son bir yılda 15 yaş üstü kurumsal olmayan nüfus, yani çalışma çağındaki nüfus 1 milyon 179 bin kişi artmış.

- Nüfus artınca işgücü de artar, mantıken böyle olmalıdır, değil mi. Ama hayır öyle olmamış. İşgücü artmak bir yana 1 milyon 288 bin kişi gerilemiş.

- Bunun nasıl olduğuna kafa yormayın, biz söyleyelim. İşgücüne dahil olanların, yani çalışmak isteyenlerin sayısı 2 milyon 467 bin kişi azalmış. Belli ki pandemi bolluk, refah ve zenginlik getirdiği için 2.5 milyona yakın kişi çalışmaktan vazgeçmiş. Acaba! Aslında çalışmaktan vazgeçilmesi söz konusu değil. Bu 2.5 milyon kişinin 2.2 milyonu iş aramayan ama çalışmaya hazır durumdaki kişilerden oluşuyor. Siz yarın “Hadi sana uygun iş var” deyin, 2.2 milyon kişi çalışmak için bekliyor.

- Çalışanların sayısında 896 bin kişi azalma var. Sadece çalışanlar değil, işsizler de yaklaşık 400 bin kişi azalmış. İnsanlar çalışmak istemiyor ki! İşsizlik elbette azalır.

- Sonuç olarak 2019 ekiminde yüzde 13.4 olan işsizlik oranı geçen yıl ekimde yüzde 12.7’ye gerilemiş. Pandemiden güçlenerek çıkmak bu olsa gerek; baksanıza pandemi sürecinde hem işsiz sayımızı azaltmışız, hem işsizlik oranımızı...

MÜNAFIK(!) ORANLAR

TÜİK işsizliğin gerilediğini söylüyor ama bazı çalışmalar daha yüksek işsizlik oranlarına işaret ediyor.

TOBB ETÜ bünyesindeki Sosyal Politikalar Araştırma Merkezi’nin (SPM) “biraz değişik” belirlemeleri var. Deniliyor ki işsiz olarak tanımlanan 4 milyon kişiye “iş aramayıp çalışmaya hazır” 4.4 milyon kişiyi de eklediğimizde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 23.3’e çıkıyor. Alın size bir kafa karışıklığı!

Başka hesaplamalarla geniş tanımlı işsizlik oranı daha yüksek de bulunabiliyor. DİSK-AR, geniş tanımlı işsiz sayısını 9.7 milyon, işsizlik oranını ise yüzde 27 olarak hesaplıyor.

Bir de “eğreti olmayan istihdam oranı” icat edildi! SPM hesaplıyor bu oranı. Yani bir anlamda “işi sağlam olanların ya da kaliteli işlerde çalışanların” oranı. Bu oran ekim ayı için yüzde 26.8 düzeyinde hesaplanmış ve 2019’a göre 1.4 puan daha düşükmüş.

Bu arada bir bilgi aktaralım; SPM eğreti olmayan istihdam oranını gelecek aydan itibaren kadın ve erkekler için ayrı ayrı hesaplamaya hazırlanıyor. İlk duyumumuzu da aktaralım; bu oran kadınlarda bir felaketmiş...

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar