Vampir (!) cihazlar

NACİ İRİS

Enerji üzerine konuşurken belki en sık önümüze getirilen ve bazen “vampir cihazlar” adıyla anılan evimizde kullandığımız elektronik cihazlardan bahsediyorum. “Standby”(pasif çalışma) konumunda çok fazla enerji tükettiği bilhassa sosyal medyada görsellerle açıklanmaya çalışılıyor. Bu cihazlara örnek olarak TV, oyun konsolu, laptop, modem, yazıcılar sayılabilir. Bazen bu pozisyondaki elektronik cihazların fişlerinin takılı bulunduğu dönemlerde tükettiği enerjinin, ülkemizin enerji tüketiminin % 5-10’larına tekabül ettiği anlatılıyor. Bazen de örneklendirmeler yapılarak, fişe takılı bir televizyonun standby konumunda ayda 10 dolar (200 TL) civarında bir enerji tüketimine sebebiyet verdiği ifade ediliyor.

Bir elektrik mühendisi olarak birçok meslektaşım gibi standby modundaki cihazların bu ölçekte enerji tüketmediğini her ortamda dile getiriyoruz. Bu cihazlar pasif çalışma modunda mikroamperler mertebesinde akım çekiyorlar. Ayda diye tükettiği beyan edilen rakamlara belki de 50 yılda ulaşamazlar. Bir elektrik mühendisi arkadaşım bu yönde yaptığı bir çalışmada, standby modundaki televizyonun saatte 3 W, ayda 2 kW (güncel mesken tarifesine göre ayda 4 TL) enerji tükettiğini ölçtüğünü ifade ediyor.

Aynı hacme sahip buzdolaplarının A++ enerji sınıfına sahip olanı günde 0,51 kW, A+ enerji sınıfına sahip olanı günde 1,12 kW enerji harcarken, A enerji sınıfı bir buzdolabı günde 1,55 kW, B sınıfı bir buzdolabı ise günde 1,75 kW elektrik harcar. Buradan hareketle yeni buzdolabı alırken enerji sınıfına dikkat etmemiz gerektiği anlaşılacaktır. Kaba bir hesapla evde kullanılan (mesken tarifesine sahip bir abonenin) A++ sınıfı ile B sınıfı arasındaki aylık enerji tüketimi farkı yaklaşık 37 kWh’tir ve bu miktar 74 TL’ye tekabül etmektedir.

Unutmayalım ki evimizdeki en vampir cihaz yani elektrik enerjisini emen cihaz, kesinlikle derin donduruculardır. Hatta derin dondurucuların düşük enerji sınıfı olanları daha fazla tüketim yapmaktadır. Ayrıca gerek derin dondurucuların, gerekse buzdolaplarının eskimiş lastikleri cihazın içindeki soğuk havanın dış ortama kaçmasına izin verdiği yani yalıtımı tam olarak sağlamadığı konutlarda ciddi anlamda bir enerji sarfiyatına ve israfa sebebiyet vermektedir.

Kullanılmayan derin dondurucuların fişlerinin çekilmesi ve dondurucu ve buzdolaplarının ihtiyacı halinde lastiklerin değiştirilmesinin enerji tasarrufu için önemli faktörlerden olduğunu unutmayalım.