Uzungöl imar sorununa çözüm bekliyor
Türkiye’nin ve Trabzon’un gözde turizm bölgelerinden biri olan ve her yıl yerli ve yabancı milyonlarca turisti ağırlayan Uzungöl’de imar sorunu bir türlü çözülemiyor. Trabzon’a 99 kilometre uzaklıktaki doğa harikası Uzungöl, 1957 yılında nahiye olmuş, 5 yıl sonra da belediye hüviyetine kavuşmuş bir bölge. Trabzon’un büyükşehir olmasından sonra belediye hüviyetini kaybederek Çaykara ilçesine bağlanmış. Uzungöl için 2004, 2008, 2014 ve 2018 yılında imar planı hazırlanmış. Çıkarılan bu planların hepsi belde halkının itirazları sonucu mahkeme kararları ile iptal edilmiş.
Zaman zaman imar kirliliği tartışmalarıyla gündeme gelen, turizm merkezi Uzungöl’de birçok yapı 2017 yılında çıkan İmar Barışı ile kanunlaştırıldı. Bunun üzerine yeniden af çıkar düşüncesi ile vatandaşlar yeni yapılar yapmaya devam etti. Uzungöl’de 2017 yılından sonra yapılan 118 kaçak yapı tespit edildi. Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı tarafından bu kaçak yapıların yıkım kararı alındı. Bu yapıların bir kısmı da yıkıldı.
Uzungöl için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2019’da hazırlanan 'Uzungöl koruma amaçlı imar planı' yöre halkının yaklaşık 800 itirazı olmuş. Acılan davalardan sonra Bölge İdare Mahkemesi, planla ilgili “yürütmeyi durdurma” kararını verdi. Yıkımlardan sonra yapılaşmanın neredeyse bittiği Uzungöl’e İmar Kanunu’nun 18. maddesinin uygulanmaya başlanmasıyla her haneye onlarca hissedar dahil edilmiş oldu. Daha sonra vatandaşlar 18. maddenin uygulamasına itiraz ettilerse de bu itirazlar kabul görmedi. Plan da iptal olunca 18 uygulaması da iptal oldu.
Uzungöl, 9 Koruma Kurulu tarafından korunan bir bölge, böyle bir turizm bölgesinin bir kaç kurul tarafından değil de bir bakanlık tarafından yönetilmesi gerekiyor. Yapılan imar planları Ankara'da özel bir plancı şirket tarafından, eski iptal olan davaların üzerinden bölge halkının talepleri dikkate alınmadan hazırlandığı için iptallerde kaçınılmaz oldu. Bu yapıların çoğu ev ya da mesken olan yapılar. Uzungöl bir yerleşim yeri. Bu süreçte vatandaşlar kendi tapulu arazilerine evlerini ve tesislerini yapmışlar. Uzungöl’de iki farkı yaşam alanı var. Birisi insanların yıllarca yaşadığı mahalleler, diğeri de göl kenarında oluşan turizm destinasyonları.
Yöre halkı; plana hiç konmayan sosyal ve kültürel alanların plana dahil edilmesini, otopark ve eğitim alanlarının öngörülen nüfusa göre yasal çerçevelerde bırakılmasını, trafik sorunlarının çözülmesini de istiyor. Bununla birlikte afet alanlarının ıslahını, alt yapı ve üst yapı sorunlarının çözülmesini, doğalgaz hattına ulaşımı, spor ve etkinlik alanlarının oluşturulmasını talep ediyor. Helikopter pisti, uygun bir noktaya teleferik projesinin hayata geçilmesini bekliyor. Tescilli yapıların ve mezarlık alanlarının korunması ve turizmle ilgili olmayan yan mahallelerin özellikle planının dışına bırakılmasını bekliyor.
Uzungöl özellikle Arap turizmi için Türkiye’nin en önemli destinasyonu ve kendisiyle beraber Karadeniz bölgesini kalkındıran değeridir. En son 2019 verilerine göre 3.5 milyon turisti ağırlamış bir merkez. Şimdi hedef olarak yılda 5 milyon turisti ağırlamayı hedeflerken, Bölgedeki doğal hayatı da korumayı amaçlıyor. Yeni kurulan Uzungöl Platformu yetkilileri, yeni imar planını daha fazla otel yapmak için değil, bölgede yaşayan insanların barınma ihtiyacını karşılamak ve mevcut şartların iyileştirilmesi ile sürdürebilir bir turizm modeli için istediklerini belirtiyor. Doğaya ve çevreye saygılı, bölge halkının taleplerini karşılayan, hukuki alt yapısı olan bir imar planı talep ediyorlar. Ve diyorlar ki; “Kronikleşmiş Uzungöl sorunlarını turizmciler ve vatandaşlar olmadan çözmenin imkanı yok.”
Uzungöllüler bu sorunlarının çözümü için ulaşmaya çalıştıkları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’dan dört gözle haber beklediklerini de dile getiriyorlar.