Uygulamayla, ‘Fazla’ gıdaları sahiplendiriyor!

Şirketlerin gıda atık süreçlerini teknolojiye dayalı yazılım ve uygulamalarla yöneten ve aslında bu konuda önemli bir sosyal etki yaratan girişimlerden biri Fazla Gıda… Kurucu ortağı ve CEO’su Olcay Silahlı ile geçtiğimiz günlerde sohbet ettim. Genç bir girişimci… Yola çıkma düşüncelerini ‘İyi bir şey yaparak’ da para kazanılabileceğini yine gençlere göstermek diye tarif etti. Sosyal etki yaratıp, hem bir sorumluluğu yerine getirmek ve bundan da para kazanmak aslında en azından bizde sık görülmüyor. Uluslararası alanda da sanıyorum bu izlenim var. Avrupa’nın her yerinden teknoloji devi olma potansiyeline sahip scale –uplar’ın yarıştığı 2022 Future Unicorn Ödülü’ne, Dijital Türkiye Platformu’nun tek aday start-up’ı Fazla Gıda olmuş. Bunu şaşırtıcı buluyorlarmış. Olcay Silahlı, “Tabii Türkiye’den pek çok teknoloji startup’ı çıkıyor ancak sosyal etki yaratan start-up çıkmasını pek beklemiyorlar. Bu konuda çıkardığımız örnek çok az” diyor. Şirket giderek büyüyor şimdi 80 kişilik ekibin, 180 kişiye ulaşması bekleniyor.

Şimdi sıra tüketicilerde

Endüstride olup gıdanın bir yerinde olan marketlerden yemekhanelere aslında Fazla Gıda’nın tanınmadığı yer yok. Ama şimdi ‘Fazla’ uygulamasıyla tüketicilere de gidiyorlar. Öyle ki tüketiciler, bu uygulamayı indirdiklerinde, çevrelerindeki örneğin restoran gibi, gıda satış noktaları gibi yerlerde belli saatten sonra ‘Fazla’ gıdaları neredeyse yarı fiyatına satın alabiliyor. Tüketici aşağı yukarı oradan ne satın alabileceğini biliyor ve gittiğinde daha ucuza o gıdaları satın alabiliyor. Günümüz ekonomi koşullarında hem tasarruf hem de gıda atıklarının önüne geçilmesi açısından güzel bir düşünce. Böylece ‘Fazla’ gıdaları daha atık olmadan ihtiyaç sahipleri ile buluşturup bir anlamda sahiplendiriyor! Dünyada da benzerleri olan bu uygulamayı böylece Türkiye’ye getirmiş oluyor. Olcay Silahlı, “Bu uygulamayı ne kadar çok yaygınlaştırabilirsek, fazla kişiye ve iş yerine ulaşarak, hem atıkları önler hem de ihtiyaç sahiplerine bunları ulaştırırız. Şu anda 30 bin kullanıcıya sahibiz ve 2022’de 1 milyon kişiye ulaşmayı hedefliyoruz” diyor.                

İnovasyon olmadan olmaz

Türkiye’de gıdaların yüzde 98’inin toprağa gittiğini söyleyen Olcay Silahlı, “Neden burada çok hızlı ilerleyemiyoruz” sorusunu sorduğumda şöyle yanıtlıyor. “Öncelikle atıkların yüzde 50’si hanelerden geliyor. Burada pek bir şey yapamıyoruz. Endüstri tarafında ise şirketler iletişim ve bu işin tanıtım yönünde olmak istiyor ancak bu yeterli değil. Sürdürülebilirlik ve bizim konumuz olan gıda atıklarında her şirketin kendi süreçlerinde inovasyon ve Ar-Ge yapması gerekiyor. Kısaca şirketlerin yatırım yapması gerekiyor” diyor. Fazla Gıda topladığı fazla gıdaları bağış, endüstriyel alanda değerlendirecek yerler, bio enerji şirketleri gibi yerlerle eşleştiriyor. Önemli noktalardan biri aslında Fazla Gıda tüm süreçleri yazılım çözümleri ve teknolojiyle çözüyor. Bunlardan biri ‘Akıllı Tartı’… Şirketler fazla ürünleri atarken yapay zekaya sahip bu tartıları kullanıyor. Böylece atılan atıkların yönetimi için veri toplanmış oluyor. Örneğin haftada hangi üründen ne kadar atıldığı çöp kovaları üzerine yerleştirilen bu ‘Akıllı Tartı’larla tespit edilerek, işletmenin hangi ürünü nasıl kullandığı yönünde önemli sonuçlar elde ediliyor.

Refik Anadol, SpaceX işbirliği

Geçen haftalarda NFT’lerden bahsetmiştim. Yine bu konuda yazacağım. Ama bu konudaki gelişmelerin sınırları Sanal Dünya’dan sonra gerçek Dünya’yı aştı, uzaya doğru yol aldı! İçinde Türk sanatçıların da olması tabii beni sevindiriyor açıkçası. Yakından tanıdığım ve sürekli takip ettiğim Dijital sanatçı Refik Anadol da bu konuda yine çığır açıcı bir adım attı. Elon Musk'ın uzay taşımacılığı şirketi SpaceX ile işbirliği gerçekleştirdiğini duyuran Refik Anadol, uzay yolculuklarına ait görüntülerin paylaşılacağına dair açıklamada bulundu. Refik Anadol'un "İnsanlık için çok önemli ve heyecan verici olan bu yolculuklara ait veriler daha önce hiç görselleştirilmemişti" açıklamasıyla birlikte duyurduğu çalışmasında, SpaceX'in uzay yolculuklarında elde ettiği verilerden NFT oluşturulacak. NFT'lerden elde edilen gelirin yüzde 30'u ise St. Jude Çocuk Araştırma Hastanesi'ne bağışlanacak.