Üretim ve tüketim farkı açılıyor

Son aylarda tüketici güveni ile sekörel güven endeksleri arasında bir uyumsuzluk var. Tüketici güveni tarihi düşük düzeylerinde olmasına rağmen, sanayi, perakende, hizmet ve inşaat güven endeksleri dip seviyelerinden oldukça uzakta seyrediyor.            

İşletme ve tüketim tarafı arasındaki güven farkının bir yansımasını sanayi üretim endeksi ile perakende satış hacim endeksi arasında görmemiz gerekir. Zira ülkede yapılan üretim ve tüketimin yakın olmasını bekleriz. Ama dış ticaret, stok biriktirme/ eritme ve zamansallık nedenleriyle tam olarak örtüşmezler. Bu iki endeks tarihsel olarak birbirine paralel hareket eder ve benzer oranda değişim gösterir.   

Gördüğünüz gibi, 2016 başından bu yana sanayi üretimi ve perakende satış hacmi son derece yakın bir ilişkiye sahip.           

Ancak 2020 ve 2021’de her iki endeks arasındaki fark daha önce olmadığı şekilde açılıyor. Yukarıda grafikte bunu tam olarak görmek mümkün olmadığı için her iki endeksin farkından oluşan yeni bir grafiğe bakalım. Uzun süredir +5 ila -10 arasında seyreden endeksler arası fark, 2020- 2021 döneminde -16’ya kadar (perakende hacim endeksi, sanayi üretim endeksinden bu kadar daha düşük) açılıyor. Son açıklanan Şubat 2022 verisinde fark 21 puan ile zirveye çıkıyor. Başka bir ifade ile üretim, satış hacmine göre hiç olmadığı kadar iyi seyrediyor.           

Gelecek aylarda bu fark belki daha da açılabilir. Ancak, bu durumun uzun sürmesini bekleyemeyiz. Aynı güven endekslerindeki gibi, ya satışların arttığını ya da üretimin yavaşladığını göreceğiz. Bu hafta açıklanacak sanayi üretimi ve perakende satış endeksleri bu açıdan önemli olacak.