Uluslararası ticarette COVID-19 tedbirleri
Geçtiğimiz günlerde Linkedin üzerinde gördüğüm bir paylaşıma yapmış olduğum yorumda, "… ihracatın Teslim Şekilleri ve Ödeme Şekilleri çerçevesinde kalmadığını görüp dersine iyi çalışanlar başarıya daha yakın oluyor" demiştim.
Daha önceki sohbetlerimizde de ara sıra iyi bir ihracatçının ekonomiyi olduğu kadar siyaseti ve hava durumunu bilmesi gerektiği, hedef pazarlarının kültürlerini anlamaya çalışmasının önemi gibi konuları dile getirmişimdir.
Bu çerçeveden olmak üzere, karşılıklı ticaret anlaşmalarının önemine de değinirim.
Gerek iki taraflı gerekse ve çok taraflı ticaret anlaşmalarının taraflara sağladığı tavizleri bilmenin, rekabet gücümüze katkısı yadsınamaz bir gerçektir.
Bunların yanı sıra “Tarife Dışı Engeller (TDE) / Non Tariff Measures (NTM)” denilen ve gümrük tarifelerinin içerinde olmadan, dış ticareti yönlendiren tedbirleri de unutmamak gerekir.
Bunlar gümrük tarifelerinin dışında alınan ve malların uluslararası ticarette miktarları, fiyatları veya her ikisini birden etkileyen politika tedbirleridir.
COVID-19 hayatın birçok yerini etkilediği gibi, uluslararası ticarete de sarsıcı bir biçimde dokundu. Gerek seyahat kısıtlamaları ve gerekse konteyner krizi ile bu dokunuşunu halâ sert bir şekilde hissettiriyor.
Öte yandan ülkeler ihracat ve ithalat uygulamalarında COVID-19 sıkıntıları ve ihtiyaçları çerçevesinde hem kısıtlama ve hem de kolaylaştırma önlemleri aldılar.
Örnek verecek olursak, ülkemizden yapılan maske ihracatına uygulanan önlemi hatırlatmak isterim.
Maske, eldiven, gözlük, tulum vb. gibi çeşitli tıbbi malzemelerin ihracatı ön izine bağlıydı. Ayrıca bunlar ve benzeri bazı malzemelerin ihracatının yapılabilmesi için de bu malzemelerden ihracatı yapılan miktarlarla orantılı bir biçimde Devlet Malzeme Ofisi’ne (DMO) hibe verilmesi şartı vardı.
Geçtiğimiz günlerde yayınlanan bir kararlar bu kısıtlamalar, 16 Temmuz 2021 itibariyle geçerli olacak şekilde kaldırılmış bulunmaktadır.
Bu çerçeveden olmak üzere buna benzer kısıtlamalar veya tam aksi yönde farklı uygulamalar, özellikle ithalat işlemlerinde kolaylaştırmalar, neredeyse tüm dünya ülkeleri tarafından yürürlüğe konulmuştur.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) Mart 2021 itibariyle bir liste hazırlamış ve tüm bu kısıtlamalarla kolaylaştırmaları yayınlamıştı.
İlgilenen dostlarımız bu listenin tamamına aşağıdaki adresten erişebilirler.
https://unctad.org/system/files/information-document/ntms_COVID-19-database.xlsx
Bu liste COVID-19 çerçevesinde alınan önlemlerle ilgilidir amma TDE/NTM konusu, uluslararası ticareti sürekli meşgul eden bir konudur.
ABD ve Çin arasında süregelen ticaret savaşlarının silahı bunlardır.
Ülkemiz de ara sıra bu tedbirlere maruz kalmakta ve/veya bu tedbirleri uygulamaya koymaktadır.
Uluslararası ticaretin cilvesi çoktur…
Bu nedenledir ki özellikle dış ticaret yöneticisi dostlarımızın gözlerinin bu konulara da açık ve kulaklarının da bu haberlerde olması gerekir.
Güncel bilgilerden ve uygulamalardan uzak kalmak cüzdan acıtıcı sonuçlar verebilir…