Ülkenin tek hedefi fiyat istikrarı mıdır?
Ekonomi yönetimimizin kutsal kâseyi arar gibi peşinde olduğu bir ideal var: Fiyat istikrarı... Ama bu, gerçekten ulaşılabilir bir hedef mi, yoksa Sisifos'un kayayı tepenin zirvesine çıkarma çabası gibi bir hayal mi? Fiyat istikrarı, Merkez Bankası’nın ana işi olabilir de, ülkenin nihai hedefi olabilir mi?
Son zamanlarda küresel ekonomik dalgalanmalar, jeopolitik gerilimler, fiyatların ne kadar hızlı ve tahmin edilemez bir şekilde değişebileceğini bir kez daha gözler önüne serdi. Buna bir de kendi içsel çözümsüzlüklerimiz eklenince istikrarı aramak epeyi zorlu hale geldi. Üstelik arayınca da bulunmuyor.
Kararlılık, kararsızlıkla yürür…
Kararlılık; ikrar, oturma, yerleşme, sürgit… Düzene girmek, tahmin edilebilir olmak... Düzenlilik halidir istikrar. İstikrar, sonsuza dek var olamaz. Dünya, istikrar peşinde koşarken kararsızlıklarla yürür. İstikrar bir özlemdir. Ancak ülkede istikrar, refah düzeyini artırmak, mutluluk üretmektir.
Uzun dönemde hepimiz ölüyüz ve ancak mezarda istikrar bulacağı söylenir hayatın… Oysa orada dahi döngü sürecinde sürekli devinim söz konusudur. Kısaca istikrar; bir yaklaşım, bir kabul, bir varoluş öyküsüdür. Sonlu hayat içinde sonsuzluğu arama sevdasıdır. Bulamasak dahi arayışımızın adıdır.
İKİ SORU İKİ CEVAP/ Stratejiye dair…
Ekonomide istikrar ne ifade eder?
Ekonomide istikrar, arzulanan bir durumdur. Ancak bu istikrarın büyüme yönünde sürmesi arzulanır. Dış ticareti sürekli fazla veriyorsa bu iyi bir şeydir. Ancak sürekli açık veren ticaretteki istikrar, arzu edilen bir durum değildir. Enflasyonun yapışkan ve yüksek olduğu ortamda istikrardan söz edilemez.
Bir toplum için istikrar nedir?
Ekonomide olduğu kadar siyasette ve toplumsal barışta istikrar, ortak arzumuz halini alır. Devletin bekası, istikrarı besleyen kurumlar üzerinden yürür. Eğer bir ülkede, istikrarın çimentosu olan adalet yoksa o ülkede sürgit istikrar olmaz ve ülke dağılmaya yol tutar. Mutsuzluk; istikrarlı(!) olur.
not/ Yüksek yapışkan enflasyon varken istikrardan söz etmek imkânsızdır
Cumhurbaşkanlığı forsunda 16 yıldız, tarihte kurduğumuz 16 devletin varlığına işaret eder ve toplumsal gurur kaynağı gibi algılanır. Fakat aynı forsa bakarak, şu anda var olmayan bu 16 devlete dair istikrar sorununu tanımlamak mümkün. Türkler, ata biner atayı unutur, attan iner atı unutur.
Kişinin kariyerinde istikrar, dikkate alınabilir. Devamlı iş değiştiren, hiçbir işte dikiş tutturamayanın kariyerine “istikrarsız” notu düşülebilir. Kararı nerede kıldığın; istikrarın kalitesini sunar bize… Eğer değer üretme yolunda kararlılık söz konusu ise istikrarın alkışlanacaktır. Sen sorun çıkarma yeter.
Düzenlilik içinde sürüp gitme; her vakada arzulanmayabilir. Sistem sizi kölelik üzerine tanımlamış ise istikrarı kendi elinizle bozar, özgürlüğe doğru hareket edebilirsiniz. İstikrar, bizi var eden bir yarın vaadidir. Eğer böyle bir yarın vaadi yoksa istikrar; bozulasıdır. Bu da düşük yoğunluklu ölüm olur.
Sonuç olarak, fiyat istikrarı, ekonomik politikanın ulaşmaya çalıştığı bir idealdir, ancak bu idealin sürekli olarak tehdit altında olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Bu nedenle, fiyat istikrarına ulaşmanın hayal olup olmadığı sorusuna verilebilecek en iyi cevap, bu hedefe ulaşma yolunda mücadeledir.
Fiyat istikrarı, tam olarak ulaşılamayan bir hedef olabilir, ancak bu, peşinden gitmeye değmeyecek anlamına gelmez. Yeter ki ülkenin nihai hedefinin fiyat istikrarından ibaret olmadığını bilelim.