Ülke çapında bir sorun! Elektrik tesisatlarındaki gerilim dalgalanmalarının maliyeti
Adnan Şimşek
Elektrik Mühendisi (İDMMA)-İşletme Bilim Uzmanı (SAÜ)
Elektrik, modern hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. Ancak elektrik tesisatlarındaki gerilim dalgalanmaları, görünmeyen bir tehlike olarak hem ev kullanıcılarına hem de işletmelere büyük maliyetler yükler. Elektrik dalgalanmaları, basit bir güç kesintisi ya da ani voltaj yükselmesi olarak algılansa da, uzun vadede elektronik cihazların ömrünü kısaltan, yangınlara sebep olabilen ve enerji faturalarını yükselten ciddi bir sorundur. Bu yazıda, gerilim dalgalanmalarının maliyetini ve bu konunun ne kadar hayati olduğunu gözler önüne sermeye çalışacağız.
-
Elektronik Ürünlerde Ömür Kısalması ve Kartların Yanması
Elektrik dalgalanmaları, özellikle hassas elektronik cihazlar için ölümcül olabilir. Bilgisayarlar, televizyonlar, kombiler ve diğer birçok cihaz, düşük ya da yüksek voltajdan büyük zarar görmektedir. Cihazların anakartları yanmakta, devrelerinde kalıcı hasarlar meydana gelmektedir.
Ayrıca elektronik cihazların ürünün ömrünü ciddi şekilde kısalmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre, voltaj dalgalanmalarına maruz kalan elektronik cihazların ömrü ortalama %30 oranında azalır. Bu, örneğin, normalde 10 yıl kullanılabilecek bir buzdolabının ömrünün 7 yıla inmesi anlamına gelir. Birçok kullanıcı, bu tür arızaların cihazın doğal bir sorunu olduğunu düşünse de, arka planda büyük ihtimalle dalgalanmalar rol oynar.
-
Yangın Riski ve Büyük Felaketler
Gerilim dalgalanmalarının en tehlikeli sonuçlarından biri yangın riskidir. Elektrik kabloları ya da cihazlar, aşırı voltajla karşılaştığında aşırı ısınır ve bu da yangın tehlikesine yol açar. Yangın sigorta raporlarına göre, yangınların %30'undan fazlası elektrik kaynaklı. Bunların büyük bir kısmı da gerilim dalgalanmaları nedeniyle oluşan aşırı ısınma ve kısa devrelerden kaynaklanıyor.
Bunun sonucunda, yalnızca cihazların zarar görmesi değil, aynı zamanda evler, iş yerleri ve hatta can kayıpları gibi daha büyük felaketler de ortaya çıkabilir. Küçük bir gerilim dalgalanması, maliyeti büyük hasarlara yol açabilir.
-
Elektrikli Cihazların Daha Fazla Güç Çekmesi
Gerilim dengesizliği yalnızca cihazlara zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda elektrikli cihazların daha fazla güç çekmesine de sebep olur. Elektrikli cihazlar normal voltajda çalışmadığında daha fazla enerji tüketir. Örneğin, düşük voltajda çalışan bir buzdolabı, normal çalışma koşullarına göre %10-15 daha fazla elektrik harcayabilir. Bu da enerji faturalarınıza yansıyan gizli maliyetler demektir.
2023 verilerine göre, bir evde ortalama 5.000 TL'lik bir buzdolabı, bu ekstra enerji kullanımı nedeniyle yıllık 500 TL’ye kadar fazladan maliyet yaratabilir. Bu oran uzun vadede ciddi bir ekonomik kayıp anlamına gelir. Bu kayıplar ülke çapında değerlendiğinde büyük maliyetler karşımıza çıkacaktır.
-
Resmi Mercilere Çağrı: Altyapı Sorunlarının Giderilmesi Şart
Gerilim dalgalanmalarının arkasındaki temel sebeplerden biri, elektrik altyapısındaki sorunlardır. Özellikle eski ve yetersiz enerji hatları, voltaj dengesizliklerine yol açar. Bu sebeple, sorumlu resmi mercilerin elektrik altyapılarını iyileştirmesi ve daha stabil bir enerji dağıtım sistemi oluşturması gerekiyor. Enerji denetim sistemlerinin güçlendirilmesi ve kullanıcıların da bu konuda bilinçlendirilmesi şart.
Dünya genelinde elektrik altyapısına yapılan yatırımlar, her yıl yaklaşık 200 milyar doları buluyor. Ancak, doğru önlemler alınmadığında, gerilim dalgalanmaları gibi sorunlar hem bireysel hem de toplumsal düzeyde büyük ekonomik yükler oluşturuyor.
-
Çözüm: Gerilim Koruma Cihazları ve Bilinçlendirme
Gerilim dalgalanmalarının zararlarını en aza indirmek için gerilim koruma cihazları kullanmak büyük bir fark yaratır. Bu cihazlar, voltaj dalgalanmalarını algılayarak elektrikli ve elektronik cihazlarınızı korur.
Aynı zamanda sigorta şirketleri de gerilim dalgalanmalarına karşı koruma sağlayan poliçeler sunmaya başlamıştır.
Kullanıcılar olarak, bu konuda farkındalık yaratmak ve altyapının iyileştirilmesi için yetkililere çağrı yapmak, uzun vadede hem maliyetleri düşürmek hem de güvenliğimizi artırmak için büyük bir adımdır.
Bu Basit Bir Sorun Değil
Elektrik tesisatlarındaki gerilim dalgalanmaları sadece küçük arızalara ya da elektrik faturalarına yansıyan maliyetlere sebep olmaz. Aynı zamanda yangınlara, cihaz ömürlerinin kısalmasına ve beklenmedik büyük ekonomik kayıplara yol açabilir. Bu nedenle, kullanıcıların bilinçlenmesi, altyapı yatırımlarının yapılması ve gerilim koruma önlemlerinin alınması şarttır.
Elektrik, bize konfor sağlayan bir enerji kaynağı olabilir; ancak gerilim dalgalanmaları, bu konforun gölgesinde bekleyen tehlikeleri de beraberinde getirir. Bu konuda sorumluluk alarak hem evlerimizi hem de ekonomimizi korumak, her birimizin görevidir.
-------------------
*Kaynak Önerisi:*
Gerilim dalgalanmalarının elektronik cihazlara ve enerji maliyetlerine olan etkileriyle ilgili aşağıda belirtilen kaynakları kullanarak gerilim dalgalanmalarının etkilerini inceleyebilirsiniz:
- Electricrate.com: Bu site, gerilim dalgalanmalarının elektronik cihazlarda hasara yol açabileceğini ve cihazların kullanım ömrünü önemli ölçüde azaltabileceğini belirtiyor. Özellikle %30 oranında ömür kısalması ve cihazların daha fazla güç çekmesi gibi etkilerden bahsediliyor. (ElectricRate).
- ABB Power Protection: Gerilim dalgalanmalarının cihaz ömrünü kısaltması ve enerji verimliliğini düşürmesiyle ilgili bilgiler sunuluyor. Ayrıca bu dalgalanmaların, enerji faturalarını yükselten etkileri de detaylandırılmıştır (S3 Energy).