Türkiye’yi rahatlatacak 8 adım
İş hayatına maliye müfettişi olarak başlayan Mahfi Eğilmez hem kamu da hem de özel sektörde önemli görevlerde bulunmuş bir isimdir. Aynı zamanda ülkemizin önde gelen bir entelektüelidir. Çok üretkendir; yorulmak bilmeyen bir aydındır. Gazetelerdeki köşe yazıları ve bloğundaki makalelerinin yanı sıra üniversitelerde de dersler vermiştir; ülkenin dört bir yanında onlarca hatta yüzlerce panel, seminer ve konferansta sunumlar yapmıştır.
Mahfi Eğilmez ile birlikte uzun yıllar CNBC-e ve NTV’de beraber çeşitli programlar yaptık. Bu programlarda sıklıkla yapısal sorunların neler olduğunu ve yapısal reformların ne kadar gerekli olduğunu konuştuk. Eğilmez hem yorumlarında hem de yazılarında “yapısal reformu” klişe olmaktan çıkarıp somutlaştırmaya ve ete kemiğe büründürmeye çalıştı. Ve halen devam eden bu çabasının bir parçası olarak 23’üncü kitabını ise tamamen yapısal reformlara ayırdı. Çok önemli bir iş yaptı; dikkatle okunması gereken bir çalışmayı ortaya koydu.
Mahfi Eğilmez’in “Yapısal Reformlar ve Türkiye” başlıklı kitabı geçen hafta çıktı. “Hukukun üstünlüğünü kabul etmiş ve uygulamasına da yansıtmış, demokratik düzeni işlerlik kazanmış, eğitimini bilimsel temellere dayandırmış, düşünce ve ifade özgürlüğünü içselleştirmiş toplumlarda yapısal reformlar daha çok ekonomik konuları kapsar. Türkiye gibi bu konuları çözümleyememiş ülkelerde ise ekonomik alandaki reformlar yapısal reformlar için yeterli değildir;” diyor Eğilmez kitabında.
Türkiye’nin uzun süredir devam eden ve acil çözüm bekleyen yapısal sorunları var. Bu sorunların varlığı ülkeyi birçok alanda potansiyeline ve uzun vadeli hedeflerine ulaşmaktan alıkoyuyor. Ekonomiyi kırılgan hale getiriyor; Türkiye’yi orta gelir tuzağına mahkûm ediyor. Benim kuşağım bu olumsuz sürecin ne yazık ki yakın tanığıdır.
Bunların bir kısmı sosyal sorunlardır. Mesela düşünce ve ifade özgürlüğü, eğitim, hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığı ile ilgili konular. Bir diğer başlık demokrasi ve güçler ayrımı gibi siyasal sorunlardan oluşuyor. Dış politika, kamu hizmetleri ile ekonomik ve mali sorunlar ise çözüm bekleyen diğer başlıklar.
Mahfi Eğilmez kitabında sorunların kaynağının yanı sıra yapılması gerekenleri tartışıyor. Ve ilk aşamada acilen atılması gereken sekiz adımı sıralıyor:
- Yargı bağımsızlığı ve hukuk üstünlüğünün derhal hayata geçirilmesi
- Yüksek Seçim Kurulu’nun bağımsızlığının sağlanması
- Merkez Bankası’nın bağımsızlığının sağlanması
- Pozitif reel faize dönüş
- Komşularla sorunların çözümü için diplomatik girişimler
- Müsteşarlıkların yeniden ihdası
- DPT’nin yeniden kurulması
- Tarım sektörünün sorunlarının çözümü için çalışma grubu oluşturulması.
Bunların her biri doğru ve kritik adımlardır. Kısa vadede ülkeyi ve ekonomiyi rahatlatır ancak devamı gelmelidir. Siyasi olarak sahip çıkılmalıdır, uygulamada ısrar edilmelidir. Yakın geçmişte örneklerini gördüğümüz gibi sulandırılıp, tersine çevrilmemelidir.