Türkiye’de kamu çalışanı sayısı yüksek mi?

Türkiye’de kamu çalışanlarının sayısının yüksek olup olmadığı zaman zaman gündeme gelen bir tartışa konusu. Resmi verilerle kısa bir analiz yapıp birlikte yorumlayalım.

Strateji ve Bütçe Başkanlığı, kamu istihdamına yönelik verileri çeyrekler itibarı ile paylaşıyor. En güncel veri 2024 yılı üçüncü çeyreğine ait.

Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, YÖK, üniversiteler, özel bütçeli idareler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve sosyal güvenlik kurumunda çalışanların sayısı 4 milyon 284 bin.

KİT’ler, özelleştirme programındaki kuruluşlar ve özel kanunu bulunan kuruluşlarda çalışan sayısı 141 bin.

Belediyeler, belediye şirketleri ve il özel idarelerinde çalışanların sayısı ise 839 bin.

Bu üç grubun toplamı yani, kamuda toplam çalışan sayısı ise 5 milyon 265 bin.

2000’li yılların başında kamu istihdamı 3 milyon kişi civarında yatay bir seyir izlerken, 2011’den itibaren yükselişe geçiyor. 2018-2019 döneminde trendinin üzerinde bir artış yaşanıyor. İzleyen yıllarda da yüzde 3’e yakın bir hızla kamu istihdamı artmaya devam ediyor.

Toplam çalışan nüfus içinde kamuda çalışanların payının ne olduğu önemli bir gösterge. Bunu diğer ülkelerle kıyaslama yapabilmek için de kullanıyoruz. Baltık ülkelerinde ve Rusya’da kamu çalışanlarının toplam istidamdaki payı yüzde 30 ve üzerinde. Pek çok Avrupa ülkesinde ise yüzde 20 civarında. ABD, Japonya gibi ülkelerde ise yüzde 10’a doğru inen oranlar var. Bizde bu oran son verilere göre yüzde 16. Covid-19 döneminde, özel istihdamdaki daralma sebebiyle, oran yüzde 18’e kadar çıkmıştı.

Bize fikir verebilecek başka bir veri ise, kamu istihdamının nüfusa oranı. 15-20 yıl önce yüzde 4 civarında olan bu oran, şu an yüzde 6’nın üzerine çıkmış durumda.

Veri bazında incelediğimizde, Türkiye’de kamu çalışanlarının sayısının, toplam istihdamdaki payının yüksek olduğunu söylemek zor. Ancak, ücret düzeyi, verimlilik ve vatandaşın kamu hizmetlerinden memnuniyeti açısından baktığımızda önümüzde çok da parlak bir resim yok.

Yurtiçi Veriler

3 Şubat 10:00: Ocak ayı enflasyon verileri

3 Şubat 10:00: Ocak ayı İSO-PMI endeksi

3 Şubat 11:00: Ocak ayı geçici dış ticaret verileri

4 Şubat 14:30: Ocak ayı reel kur endeksi

Yurt Dışı Veriler

3 Şubat gün boyu: PMI verileri

7 Şubat 16:30: ABD istihdam verileri