Türkiye’de hiç referansımız olmadan dünyaya elektrikli otobüs ihraç edebiliyoruz

HANNOVER’de (Almanya) düzenlenen ticari araçlar fuarı IAA’da TEMSA’nın standındayız. TEMSA’nın Avrupalı bir şirket tarafından üretilen ilk elektrikli şehirlerarası otobüsü olan LD SB E modelinin lansmanı var.

Fuarda TEMSA CEO’su Tolga Kaan Doğancıoğlu’na Ar-Ge ve Teknoloji’den Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Caner Sevginer, Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Hakan Koralp,TEMSA France Genel Müdürü Serkan Uzunay, Operasyondan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Fatih Tunçbilek ve TEMSA Kurumsal İletişim Müdürü Ebru Ersan Ergene eşlik ediyor.

Tolga Kaan Doğancıoğlu, tümüyle elektrikli modellerini sergiledikleri fuardaki sunumunda ağırlıklı olarak sürdürülebilirlik üzerinde durdu:

-          Öncelikle otobüsün kendisinin “sürdürülebilirlik sağlayan” bir araç olduğunun altını çizmek istiyorum. Bizim bir Avenue otobüsümüz, 88 otomobile denk yolcu taşıyor. Böylece 1500 tonluk karbon salımının önüne geçebiliyor.

LD SB E ile elektrikli ürün gamındaki araç sayısını 5’e çıkardıklarını belirtti:

-          3 yıl içinde elektrikli araçların toplam üretim içindeki payı yüzde 50’ye çıkacak. Yani, ürettiğimiz her iki otobüsten biri elektrikli olacak.

Hakan Koralp, araya girdi:

-          TEMSA, 54 yıl önce yola çıktı. Üretim yelpazemizde 24 model var. 66 ülkede 131 bin otobüsümüz yollarda. Sabancı Holding ve Çek PPF Group ortaklığının verdiği güçle dünyada 5 farklı elektrikli araç modelini seri üretime hazır hale getiren ender üreticiler arasındayız.

Tolga Kaan Doğancıoğlu, sürdürülebilirlik ve dijitalizasyonun otomotiv sektöründeki belirleyici iki ana trend olduğunun altını çizdi:

-          Bu dönüşümü en erken fark eden firmalardan biriyiz. İş süreçlerimizi uzun süredir buna göre dizayn ediyoruz. Eğer kuzeye gitmenin en kolay yolu kutup yıldızını izlemektir. Bizim kuzeyimiz daha yaşanabilir, temiz dünya. Kutup yıldızımız sürdürülebilirlik.

Caner Sevginer, TEMSA’nın her yıl cirosunun yüzde 4’ünü Ar-Ge’ye ayırdığını vurguladı:

-          Elektrikli araçlar, enerji depolama teknolojileri ve otonom araçlarla ilgili uzun yıllardır yaptığımız çalışmalar, Ar-Ge odaklı çalışmamızın bir göstergesi. Tüm bu teknolojileri Adana’daki üretim tesisimizin içinde yer alan Ar-Ge merkezimizde geliştiriyoruz.

TEMSA’nın cirosunu sorduk, Tolga Kaan Doğancıoğlu yanıtladı:

-          Bu yıl ciromuzun 300 milyon doları bulmasını öngörüyoruz. Bunun yüzde 65’ini ihracat gelirlerimizden sağlayacağız.

Doğancıoğlu’nun paylaştığı ciro beklentisi üzerinden hesapladık:

-          TEMSA, bu yıl Ar-Ge’ye 12 milyon dolar harcamış olacak.

TEMSA’nın yatırım planlarını merak ettik, Doğancıoğlu şu mesajı verdi:

-          Her yıl ciromuzun yüzde 4-4.5’i düzeyinde yeni ürün, model geliştirmeye yatırım yapıyoruz. Bu yılki yeni ürün yatırımımız 12-13 milyon dolar düzeyinde olacak.

Ardından yeni modellerle ilgili tanıtım konusunda ekleme yaptı:

-          Şu anda Berlin’deki bir başka organizasyonda elektrikli otobüs ve hidrojenli aracımız sergileniyor. Hidrojenli otobüslere geçiş, Avrupa ülkelerinde AB desteği ile sağlanıyor. Hidrojenli otobüse geçiş 2023’te 10’lu adetlerle gerçekleşmeye başlar.

Şu noktaya işaret etti:

-          Bu işin gideceği yer, şehir içi otobüslerde elektrikli, şehirlerarasında ise hidrojen ağırlık kazanacak.

Bu noktada belediyelerin elektrikli otobüse geçişi konusunda İtalya’nın sağladığı teşvikleri örnek gösterdi:

-          İtalya hükümeti şehir içi otobüslerde elektrikliye geçiş için 5 yıllık bir teşvik programı açıkladı. Belediyelere 20 milyar Euro’luk teşvik vermeleri söz konusu olacak.

Türkiye’de henüz belediyelere tek bir elektrikli otobüs satamadıklarına dikkat çekti:

-          Biz şu anda ABD’ye, Kanada’ya, Avrupa ülkelerine elektrikli otobüslerimizi ihraç ediyoruz. Yani, Türkiye’de tek referansımız olmadan ihracat yapıyoruz. Ancak, ülkemizde belediyelerin elektrikli otobüslerimizi kullanması, ihracatımızı tetikleyici rol oynardı.

Türkiye’nin de kendi gücüne göre elektrikli otobüse geçiş konusunda belediyelere teşvik vermesi gerektiğini savundu:

-          En azından 1 milyar dolarlık teşvik verilse, belediyelerin elektrikli otobüs alımında harekete geçmesine yeter.

Hükümet, belediyelerin elektrikli otobüslere geçişi konusunda teşvik önerisine sıcak bakar mı?

Fransa’da marka liginde 4’üncüyüz

TEMSA CEO’su Tolga Kaan Doğancıoğlu, elektrikli otobüslerini ilk ihraç ettikleri adrese işaret etti:

-          Göteborg Takım Adaları arasında yer alan Öckero Belediyesi’ne 6 elektrikli otobüs sattık. İlk elektrikli otobüs ihracatına böyle başlamıştık.

TEMSA’nın toplam ihracatının 195 milyon dolar dolayında olduğunu vurguladı, Genel Müdür YardımcısıHakan Koralp sürdürdü:

-          Fransa’da 5 bini aşkın otobüsümüz yollarda bulunuyor. Fransa’daki pazar payımız yüzde 6. ABD ve Kanada’ya da 1500 adet otobüs ihraç etmiş bulunuyoruz.

TEMSA France Genel Müdürü Serkan Uzunay, şu noktanın altını çizdi:

-          Fransa’daki marka sıralamasında 4’üncüyüz.

Elektrikli otobüsün kilo başına ihracat geliri 30 dolar

TEMSA CEO’su Tolga Kaan Doğancıoğlu, hükümetin Türkiye’nin otobüs-kamyon üretim üssü olduğunun, bu sektörde ulaştığı gücün çok farkında olmadığı yönünde izlenim edindiğini paylaştı:

-          Türkiye, özellikle otobüs üretiminde dünyanın önemli merkez üslerinden biri haline geldi. Bu konuda çok ciddi bir yan sanayi de oluştu.

Otobüs üretimindeki katma değer düzeyine dikkat çekti:

-          Türkiye’nin kilo başına ihracat geliri 1.3 dolar düzeyinde. Otomotiv sektörünün kilo başına ihracat geliri 11-12 dolar civarında. Dizel otobüslerde kilo başına ihracat gelirimiz 17-22 dolar düzeyini buluyor. Elektrikli otobüste kilo başına gelir 30 dolara ulaşıyor.

Bu noktada Hannover’deki IAA’da lansmanını yaptıkları LD SB E elektrikli şehirlerarası otobüsün özelliklerini sıraladı:

• 12 ya da 13 metre iki seçenek var.
• 63 yolcu kapasitesine sahip.
• 210, 280 ve 350 kWh olmak üzere 3 farklı batarya seçeneği söz konusu.
• Yaklaşık 2 saatte tam şarj olabiliyor.
• 350 kilometre menzili var.

Türkiye’de üretilen markalar 23 nolu salonda toplandı

TEMSA ve AssanHanil’in davetiyle gittiğim Hanover’deki ticari araçlar fuarı IAA’da 23’üncü hall’e (salon) girdiğimde Türkiye’nin ve ülkemizde üretim yapan otobüs şirketlerinin standlarının yan yana olduğunu gördüm:

• TEMSA, Karsan, Anadolu Isuzu ve Güleryüz…

23’üncü salonu dolaşınca Eşref Karoser’den Tekaydınlar’a Erener’e kadar farklı Türk şirketlerinin standları dikkatimi çekti.

Karsan’ın standında Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi Arama Kürsüsü Öğretim Üyesi Prof.Oğuz Babüroğlu ile karşılaştık. Prof. Babüroğlu izlenimini paylaştı:

-          IAA’da çok sayıda Türk şirketinin, üreticisinin standı yer alıyor. Guru verici bir durum.