Türkiye’de birleşme ve devralmalar açısından 2021

2021 yılında COVID-19’a karşı aşılama hızının dünya genelinde artması ve bölgesel karantina uygulamalarının yavaş yavaş kaldırılması ile normalleşmenin ilk ışıklarını gördük. Bunun yanında, tedarik zincirinde meydana gelen aksamalar sonrasında yüksek enflasyon, işsizlik oranlarında artış ve hammadde sıkıntıları belirdi. Küresel ekonomide belirsizlikler devam ediyor olsa da piyasalardaki ticari işlem trafiği pandeminin ilk dönemi sonrası toparlanmanın ve global olarak likiditenin artmasının etkisiyle olumlu sonuçlar doğdurdu diyebiliriz. Reuters verilerine göre 2021 yılında küresel birleşme ve satın alma hacimleri ilk kez 5 trilyon ABD dolarını aşarak 2007'deki rekoru geçti. Dünya genelinde birleşme ve satın almaların toplam değeri, bir önceki yıla göre %64 artarak 2021'de yaklaşık 5,8 trilyon ABD doları oldu. Küresel pazardaki birleşme ve satın alma faaliyetlerindeki bu artışta teknolojiye, dijital ve veriye dayalı varlıklara yönelik yoğun talep büyük rol oynadı. 2020 yılında piyasalardaki belirsizlik sebebiyle tamamlanmamış işlemlerin 2021 yılında tamamlanması da bu artışa katkı sağladı.

Türkiye'nin birleşme ve satın alma pazar trendi de küresel pazara paralel şekilde ivme kazandı ve 2021 yılında Türkiye'deki birleşme ve devralma işlem sayısı yeni bir rekora ulaştı. Her ne kadar Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik belirsizliğin birleşme ve devralma pazarına olumsuz etkisi olsa da yıl içinde tamamlanmış birleşme ve devralma işlemlerinin tutarlarında geçen senelere kıyasla gözle görülür bir artış gerçekleşti.

Sayılarla 2021

Uluslararası denetim şirketleri, geleneği bu yıl da devam ettirdi ve 2021 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen birleşme ve devralma işlemlerine ilişkin detaylı raporlarını kamuoyu ile paylaştı. Bunlara ek olarak Rekabet Kurumu da 2021 yılında Rekabet Kurumu’na bildirilen birleşme ve devralma işlemlerine ilişkin değerlendirmelerini içeren raporunu yayımladı. Raporlar arasında ufak farklar olsa da 2021 yılında birleşme ve devralma işlemlerinin yaklaşık olarak sayısal görünümü şu şekilde:

- 2021 yılında gerçekleşen birleşme ve devralma işlemlerinin toplam sayısının 390 olduğu tahmin ediliyor. 2020 yılı verilerine göre yalnızca 304 adet işlemin gerçekleştiği dikkate alındığında işlem sayısında büyük bir artış var.

- 2021 yılında gerçekleşen işlemlerin toplam değerinin 15 milyar ABD dolarına yaklaştığı açıklandı. Bu, 2019 ve 2020 yıllarına kıyasla işlem hacminde hatırı sayılır bir artış gerçekleştiği anlamına geliyor.

- 2021 yılında Rekabet Kurumu tarafından toplam 302 birleşme ve devralma işlemi ve 7 özelleştirme işlemi incelenmiş. Geçen yıl incelenen işlem sayısı 220 olarak açıklanmıştı, yani işlem sayısında %40 oranında artış gerçekleşmiş.

- 2020 yılında Rekabet Kurumu’na bildirilen ve hedef şirketin Türkiye’de bulunduğu işlemlerin toplam bedelinin yaklaşık 29 milyar 192 milyon Türk lirası olarak hesaplandığını; 2021 yılında ise işlem bedelinin yaklaşık 42 milyar 568 milyon Türk lirasına ulaştığını görüyoruz. Rekabet Kurumu tarafından incelenen birleşme devralma işlemlerindeki bu artışın sebeplerinden birisinin, Türk lirasındaki büyük değer kaybı neticesinde ciro eşiklerinin dövize çevrildiğinde oldukça düşük bir miktara denk gelmesi olduğu tahmin ediliyor. Ciro eşiğinin düşüklüğü sebebiyle artık birleşme devralma işlemlerinin büyük bir kısmında öncelikle Rekabet Kurumu’nun onayının alınması gerekiyor.

- Rekabet Kurumu verilerine göre 2021 yılında yabancı yatırımcılar tarafından 50 ayrı birleşme ve devralma işleminde Türkiye merkezli şirketlere yatırım yapılmış. 2020 yılında bu sayının 34 olması sebebiyle, Türkiye ekonomisindeki çalkantıların yabancı yatırımcıyı korkutmadığı çıkarımını yapabiliriz. Hedef şirketin Türkiye’de bulunduğu işlemlerde yabancı yatırımcılar tarafından karşılanan yatırım tutarı yaklaşık 22 milyar Türk lirası. İşlem bedeli 89,3 milyar Türk lirası olan havalimanı işletmeciliği alanındaki yabancı yatırımlı özelleştirme miktarının da eklenmesiyle, 2021 yılında yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye merkezli şirketlere yapılan yatırımın toplam tutarı yaklaşık 111,3 milyar Türk lirası olarak hesaplanıyor. Rekabet Kurumu raporu uyarınca yabancı yatırımcılar arasında işlem bazında yapılan sıralamaya göre ilk sırada 10 işlem ile Lüksemburg merkezli yatırımcılar yer alıyor. Tabii yabancı girişim fonlarının, devralma işlemine taraf olacak şirketlerini ağırlıklı olarak Lüksemburg gibi Avrupa ülkelerinde kuruyor olması sebebiyle en çok hangi ülkeden yatırım alındığının kesin olarak anlaşılması söz konusu raporlar çerçevesinde mümkün gözükmüyor.

Öne çıkan pazarlar

2021 yılında birleşme ve devralmalar pazarındaki toplam işlemlerin büyük çoğunluğunu e-ticaret, teknoloji ve enerji sektörleri yatırımları oluşturdu. Özellikle Trendyol ve Getir’e yapılan yatırımlar 2021 yılının öne çıkan işlemleriydi. Trendyol yatırımı tek başına yıllık toplam işlem hacminin %15'ini oluşturmasıyla yılın en dikkat çeken yatırımlarından biri oldu.

2022’ye ilişkin beklentiler

Politik ve ekonomik belirsizlikler, kurdaki dalgalanmalar ve FED faiz artış kararları 2022 yılında da piyasayı etkileyecek gibi gözükse de para ve kur politikasındaki dengelenme süreci yatırımcıların iştahını arttırabilir. Bunun da etkisiyle, 2022 yılında Türkiye’de gerçekleşecek birleşme ve devralma işlemlerinde yine ciddi bir hareketlenme olması muhtemel görünüyor. Özellikle 2021’in öne çıkan sektörleri olan e-ticaret, teknoloji ve enerji pazarlarının, 2022’de de önemini koruması ve hareketli olması bekleniyor.