Türkiye dijitalleşmenin neresinde?

Dijitalleşme, 21. yüzyılın en önemli dönüşüm süreçlerinden biri olarak tüm dünyayı etkisi altına alırken, Türkiye de bu değişimin bir parçası olma yolunda önemli adımlar atmaktadır.

Dijitalleşme, yalnızca teknolojik yeniliklerin hayata geçirilmesi değil; ekonomiden eğitime, sağlıktan kamu hizmetlerine kadar pek çok alanda dönüşümü beraberinde getiren bir süreçtir.

Peki, Türkiye bu sürecin neresinde yer alıyor? Açık kaynaklardan yararlandığım bu yazımda, Türkiye’nin dijitalleşme yolculuğu, güçlü yanları, zorluklarını ve gelecek potansiyelini irdelemeye çalışacağım…

Türkiye’nin dijitalleşme yolculuğu

Türkiye, dijitalleşme sürecine özellikle 2000’li yılların başından itibaren daha fazla ağırlık vermeye başlamıştır. 2003 yılında başlatılan e-Devlet projesi, kamu hizmetlerinin dijitalleşmesi adına önemli bir dönüm noktasıdır.

 Bugün e-Devlet platformu, milyonlarca vatandaşın kamu hizmetlerine kolayca erişmesini sağlayan bir araç haline gelmiştir. Nüfus kayıt belgeleri, vergi işlemleri, sigorta sorgulamaları gibi hizmetler dijital ortamda hızlıca yapılabilir duruma gelmiştir.

2021 yılında açıklanan Dijital Türkiye Yol Haritası, ülkenin dijital dönüşüm hedeflerini belirlemiş ve özellikle yapay zekâ, 5G teknolojisi, nesnelerin interneti (IoT) ve büyük veri analitiği gibi alanlara vurgu yapmıştır.

Türkiye, dijitalleşme sürecini desteklemek amacıyla Türkiye Cumhuriyeti Dijital Dönüşüm Ofisini kurmuş ve bu dönüşümde koordinasyon sağlayıcı bir yapı oluşturmuştur.

Ekonomi ve dijitalleşme

Türkiye ekonomisi dijitalleşme sürecinden önemli ölçüde etkilenmiştir.

 Özellikle e-ticaret, pandemi döneminde ciddi bir büyüme kaydederek toplam perakende ticaret içinde daha büyük bir yer edinmiştir. 

Türkiye’nin önde gelen e-ticaret platformları olan Trendyol, Hepsiburada ve Getir gibi markalar, yalnızca iç pazarda değil, küresel çapta da önemli başarılara imza atmaktadır.

Ayrıca, finansal teknoloji (fintech) sektöründe Türkiye, inovatif girişimleriyle dikkat çekmektedir. Bankacılık sisteminin erken dijitalleşmesi, kullanıcıların dijital ödeme sistemlerini benimsemesini kolaylaştırmıştır.

Bireysel kullanıcıların mobil bankacılık uygulamalarını kullanım oranı artarken, blok zinciri teknolojisi ve kripto para işlemleri gibi alanlarda da Türkiye’nin genç nüfusu oldukça aktif bir rol oynamaktadır.

Eğitimde ve sağlıkta dijitalleşme

Eğitim alanında dijitalleşme, özellikle pandemi ile birlikte hızlanmıştır. Türkiye’nin Eğitim Bilişim Ağı (EBA) platformu, milyonlarca öğrenci ve öğretmene dijital içerik sunarak uzaktan eğitim sürecinde kritik bir rol oynamıştır.

Ancak, kırsal bölgelerde internet erişiminin sınırlı olması ve dijital cihazlara erişimdeki eşitsizlikler, dijitalleşmenin eğitimde tam anlamıyla eşit bir şekilde yaygınlaşmasının önünde engeller oluşturmaktadır.

Sağlık alanında ise dijitalleşme, Türkiye’nin başarılı olduğu alanlardan biridir.

 e-Nabız platformu, vatandaşların sağlık kayıtlarına kolayca ulaşmasını sağlarken, randevu sistemleri, tele-tıp hizmetleri ve dijital hastane projeleri de sağlık sektöründeki dijital dönüşümü hızlandırmıştır.

Sanayi ve teknoloji alanındaki gelişmeler

Türkiye, sanayi ve teknoloji alanında da dijitalleşme sürecini hızlandırmak için çeşitli adımlar atmaktadır. Sanayi 4.0 konsepti doğrultusunda akıllı fabrikalar, robotik sistemler ve otomasyon teknolojileri birçok sektörde kullanılmaya başlanmıştır.

Özellikle savunma sanayii, Türkiye’nin dijitalleşme sürecindeki güçlü sektörlerinden biridir.

Baykar gibi şirketler, insansız hava araçları (İHA) üretimi ile dünya çapında ilgi görmektedir.

Ayrıca, Türkiye’nin yerli otomobil projesi TOGG, yalnızca bir otomobil projesi olmanın ötesinde, dijital teknolojilere dayalı bir mobilite ekosistemi sunmayı hedeflemektedir.

Zorluklar ve Engeller

Her ne kadar Türkiye dijitalleşme sürecinde önemli adımlar atsa da çeşitli zorluklarla karşı karşıyadır:

1. Altyapı Eksiklikleri: Özellikle kırsal bölgelerde internet erişimi ve dijital altyapı hala yeterince gelişmiş değildir.

2. Nitelikli İnsan Kaynağı: Dijitalleşme süreçlerini yönetecek uzman sayısı sınırlıdır.

 Yapay zekâ, siber güvenlik ve büyük veri analitiği gibi alanlarda daha fazla yetkin insan kaynağına ihtiyaç duyulmaktadır.

3. Dijital Eşitsizlik: Gelir düzeyi farklılıkları ve bölgesel eşitsizlikler, dijital teknolojilere erişimde adaletsizliklere neden olmaktadır.

Türkiye’nin Dijitalleşme Potansiyeli

Türkiye, genç ve teknolojiye açık nüfusuyla dijitalleşme sürecinde büyük bir avantaja sahiptir. Özellikle girişimcilik ekosisteminin hızla büyümesi, yeni teknolojilerin geliştirilmesine olanak tanımaktadır. Ayrıca, Avrupa ile Asya arasında stratejik bir köprü görevi görmesi, Türkiye’yi dijital hizmetlerin bölgesel merkezi haline getirebilir.

Sonuç

Türkiye, dijitalleşme sürecinde önemli adımlar atmış olsa da tam anlamıyla bir dijital toplum olabilmek için daha fazla yatırıma ve stratejik hamlelere ihtiyaç duymaktadır.

Teknolojik altyapının güçlendirilmesi, eğitim ve sağlık gibi temel hizmetlerde dijital erişimin eşitlenmesi, yerli teknoloji üretiminin teşvik edilmesi ve uluslararası iş birliklerinin artırılması, Türkiye’nin dijitalleşme yolculuğunda daha ileriye gitmesini sağlayacaktır.

 Bu süreçte, teknoloji yalnızca bir araç değil, aynı zamanda toplumsal kalkınmanın anahtarı olarak değerlendirilmelidir.