Türk şirketleri Mısır’a rekabeti de getirdi

Gökhan TURHAN
[email protected]

Türkiye ile Mısır arasında 10 yıldır devam eden diplomatik kriz, son dönemde yerini görüşmelere bıraktı. Her iki ülkenin diplomasideki isimleriyle başlayan süreç, önce bakanlık düzeyine ardından da ülke liderlerine kadar çıktı. 10 yılın ardından Kahire’de Türk iş adamlarının Başbakan Mostofa Madbouly tarafından ağırlanması, Mısırlı Başbakanın Ankara ziyareti artık geçmişteki gerilimli günlerin yerini dostluğa bırakacağını gösteriyor. Hatırlanacağı üzere Mısır Cumhurbaşkanı Abdel Fattah El Sisi, Kasım ayında Doha’da düzenlenen Dünya Kupası açılış töreninde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelmişti.

Türkiye ile Mısır arasında 10 yıl sonra normalleşme adımları meyvesini vermeye başladı. Mısır, ülkeyi ziyaret edecek olan Türk vatandaşlarına kapıdan vize alma uygulaması başlattığını duyurdu. Bu sayede Türk iş insanlarına kolaylık sağlanmış oldu.

İkili ilişkileri güçlendirecek olan en güçlü adım ise iş dünyasından geçiyor. Bunun için ilk önemli adımı Koç Holding’e ait Arçelik attı. 100 milyon dolara kurulacak olan tesisin temel atma töreni yakın dönemde ülkedeki Türk varlığının da artacağının işareti oldu. Ardından yapılan açıklamalar bu yıl ülkede 500 milyon dolarlık Türk yatırımın olacağına yönelik oldu. Bu yatırım rakamının yakalanması mümkün. Arçelik’in yatırımının önemi aslında Koç Holding gibi dev Türk şirketlerin mihmandarlık yapması, daha küçük ölçekli firmalarımız açısından cesaret verici. Arçelik’in bu adımı aslında sadece Türk şirketlerini cesaretlendirmedi.

Geçtiğimiz hafta Mısır’a yaptığım ziyaret bu açıdan çok önemliydi benim için. Zira haziran ayında başkanı olduğum Armatür Derneği ve İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği işbirliği ile Armatür sektörünün ilk ticari heyetini Mısır’a düzenleyeceği için de bir ön araştırma oldu benim açımdan. Hem oradaki paydaşlarımızı hem de muhtemel iş ortakları ile bir araya geldiğim bu ziyarette, ülkede Arçelik’in yarattığı bir küresel rekabetin de olduğunu yerinde gördüm. Kasım ayında temeli atılan ve 2 bin kişiye istihdam yaratacağı açıklanan Arçelik’in ardından Mısır, beyaz eşyada küresel bir rekabetin de ülkeye taşınmasını sağlamış. Özellikle Avrupa ve Güney Asya’da da fark ettiğim bu rekabetin Mısır yani Afrika ayağında ise sektörün diğer büyük oyuncuları Arçelik sonrası ülkede yatırım kararlarını açıklıyor.

ÇİN VE GÜNEY KORE DE PAZARA TALİP

Unionaire, Kiriazi, Electrolux, Tecnogas gibi yerel üreticilerin yanında, Haier ve LG de Mısır’da üretim için yatırım kararı aldı.

Kahire’deki ziyaretimin olduğu günlerde Mısır medyasında önemli bir toplantının yapıldığını okudum. Ülkenin Başbakanı Mostafa Madbouly ile Yatırım ve Serbest Bölgeler Genel Kurumu (GAFI) CEO’su Hossam Heiba buluşmuştu. O görüşmede Çinli beyaz ve elektronik eşya üreticilerinin Mısır’da art arda yatırım yapma kararı açıkladıklarını öğrendim. Çinli Heiba ve Haier öne çıkanlar oldu. Dünyanın en büyüklerinden biri olmaya uğraşan beyaz eşya şirketi Haier, Mısır’da 135 milyon dolar değerinde yeni bir proje hayata geçirmeyi planlıyor. Güney Koreli LG de bu sürece katılanlardan. LG Corporation, ülkede 200 milyon dolar değerinde bir buzdolabı tesisi kurma peşinde.

ENERJİ VE İŞ GÜCÜ OLDUKÇA UCUZ

Mısır, düşük asgari ücret, kalabalık nüfus, düşük enerji fiyatları ve lojistik gücünü artık sanayide kullanmayı planlıyor. Son yıllarda yatırımlarını altyapıya yoğunlaştıran şirketin bu adımını destekleyecek olan sanayide de beyaz eşyada olduğu gibi güçlü markaların isimleri geçiyor, yatırımları konuşuluyor. Türkiye’nin STA anlaşması olmayan ve vergi uygulayan birçok ülkeye, Mısır’dan rahatlıkla satış yapılabilmesi önemli avantaj oluşturuyor.

Asgari ücretin 2 bin 700 Mısır Lirası yani 88 Euro, benzin fiyatının da 0.3 Euro olduğunu düşündüğümüzde Mısır’ın çok ucuz ve devlet destekleri açısından önemli bir ülke olarak karşımıza çıktığını görebiliyoruz. Akdeniz’deki doğalgaz arayışlarının da bu üretici lehine olacağını söylemek mümkün. Mısır yakın gelecekte çok önemli bir üretim üssü olmaya adım adım ilerliyor.

EN FAZLA İTHALATI TÜRKİYE’YE YAPIYORLAR

100 milyonu aşan nüfusuyla Mısır, MENA adı verilen bölgenin siyasi olduğu kadar ekonomik olarak da yeni lider ülkesi olma yolunda adımlar atıyor. Toplam ticaretimizin 5.7 milyar dolar olduğu Mısır’ın ithalatında Türkiye’nin önemli bir yeri var. 2021 yılı verilerine göre Mısır, Türkiye’den 3.1 milyar dolarlık ürün alıyor. Bu rakamla Türkiye, Çin, Suudi Arabistan, ABD ve Almanya’nın ardından 5’inci ülke. Ama en ilginci ihracat. Mısır’ın en fazla ihracat yaptığı ülke ise 2.6 milyar dolarla Türkiye...

Özetle, iki ülke arasında ilişkiler oldukça güçlü. Yatırım ortamını düzenleyen, bu konuda kararlı adımlar atan Mısır, bölgede Türkiye’nin en önemli rakibi olduğu kadar iş ortağı da olabilir. Bir önemli konu… Bu süreci değerlendirirken iki ülke arasındaki diplomatik ilişkinin gücünü artırmaya bakmalıyız.