Tüketici güveninin MR sonuçları

H. Bader ARSLAN
H. Bader ARSLAN

Geçen ay, AB Komisyonu’nun 2 yıl önceki önerisine uyarak tüketici güven endeksinde yeni hesaplama yöntemine geçen TÜİK, bu sabah Ekim ayına ait verileri açıkladı. Geçen ay endeksten, gelecek 12 aya ait işsiz sayısı beklentisi ve tasarruf etme ihtimali alt endeksleri çıkarılmış ve bu ikisinin yerine mevcut dönemde hanenin maddi durumu ve gelecek 12 ayda dayanıklı tüketim malı alma düşüncesi alt endeksleri eklenmişti.

Son durumda tüketici güven endeksi şu dört alt endeksin ortalaması ile hesaplanıyor:

1- Mevcut dönemde hanenin maddi durumu
2- Gelecek 12 ayda hanenin maddi durum beklentisi
3- Gelecek 12 ayda genel ekonomik durum beklentisi
4- Gelecek 12 ayda dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi

Yeni formülle düşüş, eski formülle artış var

Ekim ayında tüketici güven endeksi 81,9 oldu. Endeks Eylül’e göre 0,1 puan gerilerken, 2019 Ekim’e göre 3,4 puan daha yüksek değer aldı.

Ekim’de Eylül’e göre;

• Mevcut dönemde hanenin maddi durum endeksi 2,4 puan (yüzde 3,3) geriledi
• Gelecek 12 ayda hanenin maddi durum beklentisi 0,4 puan (yüzde 0,6) arttı
• Gelecek 12 ayda genel ekonomik durum beklentisi 1,9 puan (yüzde 2,3) düştü
• Gelecek 12 ayda dayanıklı tüketim malı alma düşüncesi 3,6 puan (yüzde 3,9) arttı.

Yeni formüle göre hesaplanan tüketici güveninde az da olsa gerileme varken, eski yöntemle hesaplanan endekste kayda değer bir artış var. Geçen aya göre 1,7 puan (yüzde 2,7 ) yükselerek 63,5’e çıkan eski endeks, Ağustos 2018’den beri en yüksek değerine ulaştı. Bu yükselişin nedeni gelecek 12 ayda tasarruf etme ihtimali endeksinin 30,4 puan ile şimdiye kadarki en yüksek değerine çıkması ve işsiz beklenti endeksinin yüzde 5 yükselmesi.
Gelin şimdi bu dört alt endekse ve söylediklerine biraz daha yakından bakalım…

Mevcut Dönemde Hanenin Maddi Durumu Endeksi

Ekonominin daha hızlı büyüdüğü önceki yıllarda 80-85 aralığında hareket etti.
2018’in Nisan’ında düşmeye başladı
En düşük değerini Temmuz 2019’da gördü (65,8)
Covid-19 döneminde en düşük değerini Ağustos’ta gördü (67,9)
Bugünkü değeri 69,4
Yani şimdiye kadar ankette bu soruya “hanemin bugünkü maddi durumu kötü” diyenlerin oranı “iyi” diyenlerden hep daha yüksek oldu ve bugün, kötü diyenler iyi diyenlerden yüzde 30,6 daha fazla.

Gelecek 12 Ayda Hanenin Maddi Durum Beklentisi Endeksi

Ekonominin daha hızlı büyüdüğü önceki yıllarda 80-95 aralığında hareket etti.
Ağustos 2018’de düşmeye başladı
En düşük değerini Nisan 2020’de gördü (72,5)
Bu aynı zamanda Covid-19 döneminde gördüğü en düşük düzeydi
Bugünkü değeri 79,5
Yani “hanemin gelecek yılki maddi durumu daha kötü olacak” diyenlerin oranı “iyi olacak” diyenlerden yüzde 20,5 daha fazla.

Gelecek 12 ay Genel Ekonomik Beklenti Endeksi

Bireylerin kendi hanelerinin beklentilerinin aksine ülke ekonomisine yönelik beklentiler büyük dalgalanma gösteriyor.
Endeks 2012’den bu yana 70 ve 105 arasında değerler aldı. 2015’te yenilenen genel seçimler, faiz tartışmaları ve Rusya ile yaşanan gerilimle endekste sert düşüş yaşanmıştı.
En düşük değerini Mayıs 2019’da gördü (70,1)
Covid-19 döneminde göze çarpan bir gerileme göstermedi.
Bugünkü değeri 81,4
“Türkiye’nin ekonomik durumu gelecek yıl daha kötü olacak” diyenlerin oranı “iyi olacak” diyenlerden yüzde 18,6 daha fazla.

Gelecek 12 Ayda Dayanıklı Tüketim Malı Alma Düşüncesi

Diğer üç endekse göre en stabil olanı gelecek 12 ayda dayanıklı tüketim malı alma düşüncesi.
Endeks 2012’den beri 90-100 arasında değer alıyor.

Bu bize, hızlı büyüme ya da daralma dönemlerinde bireylerin dayanıklı tüketim malı alma fikirlerinde pek değişiklik olmadığını gösteriyor.

Bununla birlikte endeks Covid-19 döneminde bir miktar geriledi

En düşük değerini Nisan 2020’de gördü (91,2)
“Gelecek 12 ay mobilya, elektrikli ve elektronik ürünler vb. almayı düşünüyorum” diyenlerin oranı “düşünmüyorum” diyenlerden yüzde 2,6 daha yüksek.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar