TÜİK’te 'olumlu anlamda' neler oluyor?
TÜİK Başkanlığı görevine, çalışma yaşamının tümü TÜİK'te geçmiş bir isim getirildi. Yeni Başkan Dosdoğru, TÜİK olarak neler yapacaklarını anlattı:
✔ Vatandaş yaptığı tüketimden yola çıkarak "Benim Enflasyonum" başlığı altında kendi enflasyonunu hesaplayabilecek.
✔ Fiyat ve istihdamla ilgili danışma kurullarına öncelikle GSYH ve demografi alanlarında olmak üzere yenileri eklenecek.
Yaptığı çalışmalara güven duyulmayan kurumların hangileri olduğu sorulsa, vatandaşın ilk işaret edeceği hiç kuşku yok ki TÜİK olur.
İkinci soruya geçilse ve TÜİK’in hangi verisine güven duyulmadığı gündeme getirilse, bu kez de herhalde koro halinde enflasyon denilir. İkinci sırayı da muhtemelen işsizlikle ilgili veriler alır.
Vatandaşın gözünde şöyle bir algı var:
TÜİK enflasyonu hesaplıyor, sonra bakılıyor ki oran yüksek, oturuluyor ve masa başında bu oran aşağı çekiliyor!
Aynı şekilde işsizlik... Oran yüksek mi çıktı, çek aşağıya, açıklamayı öyle yap!
Varsayalım böyle oluyor, TÜİK sayılarla durmaksızın oynuyor. Yine varsayalım veri aktarılan Avrupa İstatistik Ofisi başta olmak üzere uluslararası kuruluşların da gözü boyanıyor, verilerle oynandığını onların fark etmesi de bir şekilde önleniyor.
Sanırsınız ki TÜİK değil, MİT! Neredeyse tüm verilerle oynanıyor ama bu verilerin oluşumunda görev alan yüzlerce kişiden hiçbiri isyan edip bu “oynamalara” ilişkin bilgi sızdırmıyor.
Sakın TÜİK verilerle hiç oynamıyor olmasın!
Sakın hesaplama yönteminde gerçeği yansıtmaktan uzak aksaklıklar bulunduğu; ya da doğru olmakla birlikte yönteme ilişkin detaylar iyi bilinmediği; TÜİK de bugüne kadar bu konuda kamuoyunu tatmin edici bir yaklaşım sergilemediği ve açıklama yapmadığı için bu kuşku devam ediyor olmasın!
Yeni Başkan, yeni atılımlar...
TÜİK Başkanlığına önceki gün bir süredir Başkan Yardımcılığı görevini yürüten Ahmet Kürşad Dosdoğru vekaleten atandı. Dosdoğru’nun en önemli yönü, ODTÜ’yü bitirdikten sonra çalışma yaşamına TÜİK’te başlaması ve hep burada görev yapması. Kurumu her yönüyle bilen ve uzmanlıktan başkanlığa uzanan bir isim Dosdoğru...
TÜİK’te geçen ay başlatılan olumlu bir uygulama vardı. Fiyat istatistikleri ve işgücü danışma kurulları oluşturulmuştu. Bu kurullara akademisyenler ve sivil toplum kuruluşlarından temsilciler davet edildi. Amaç, söz konusu istatistiklerin iyileştirilmesini ve varsa aksaklıkların giderilmesini sağlamak ama bunu ekonomi çevrelerinde saygınlığı olan isimlerle birlikte yapmaktı.
Çünkü TÜİK ağzıyla kuş tutsa inandıramaz duruma düşmüştü. İşte danışma kurullarının oluşturulmasıyla içine kapalı bir kurum hüviyetinden kurtulmayı amaçlayan TÜİK’te başkanlık görevine kurum içinden bir isim getirilmesi de bu çabanın devamı niteliğinde bir işaret sayılmalı ve önemsenmeli.
YENİ BAŞKAN DOSDOĞRU NELER SÖYLÜYOR...
TÜİK’in yeni başkanı Ahmet Kürşad Dosdoğru ile konuştum. Tüm çalışma yaşamı TÜİK’te geçmiş olan Dosdoğru vatandaşın kuruma olan bakışını bilmez mi...
“Uzunca bir süredir dışa açılmayı planlıyorduk” diye söze girdi Dosdoğru ve pandeminin bu süreci biraz aksattığını belirtti.
“Biliyorsunuz, iki danışma kurulu kurduk. Bu kurullar çalışmaya başladı. Biz uluslararası metodolojiye göre veri üretiyoruz. Kendi başımıza çıkıp bunu izah etsek, konuya yakın olanlar ve iyi niyetli yaklaşanlar ikna olacak, bir kesim belki kısmen ikna olacak, bazıları ise hiç olmayacak. O yüzden danışma kurulları kuralım istedik. Akademisyenlerden, sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinden oluşan danışma kurulları... En çok eleştiri konusu olan verinin enflasyon olduğunu tabii ki biliyoruz. Zaten bu konuda daha önce kendi bünyemizde bir çalışma yaptık. Yöntem Araştırmalar Dairemiz TÜFE’yi bağımsız bir gözle baştan aşağı inceledi. İyileştirilmesi gereken alanları belirledi. Benzer incelemeyi şimdi danışma kurulundan talep edeceğiz."
“BENİM ENFLASYONUM” GELİYOR
TÜİK Başkanı Ahmet Kürşad Dosdoğru, TÜFE dışında Türkiye’ye özgü fiyat endeksi de üretebileceklerini söyledi. Yeni endeksler söz konusu olabileceğini belirten Dosdoğru, yaşam maliyeti endeksi oluşturabileceklerini ifade etti.
Dosdoğru’nun verdiği bilgiye göre TÜFE kapsamında herkesin kendi enflasyonu ölçebileceği bir veri seti oluşturmak üzere hazırlık yapılıyor. Dileyen kendi tüketimine ilişkin kalemlerden kolaylıkla kendi enflasyonunu hesaplayabilecek.
Bu uygulamanın adı da belli: “Benim enflasyonum.”
Dosdoğru bu uygulamayı en kısa sürede başlatmayı öngördüklerini söyledi.
İSTİHDAM-BÜYÜME KOPUKLUĞU TÜİK'İN DE MERCEĞİNDE
Dosdoğru, sohbetimiz sırasında istihdamla büyüme verileri arasındaki kopukluğun TÜİK olarak kendilerinin de dikkatini çektiğini ve işgücü danışma kurulunda bu konunun detaylı bir şekilde ele alınacağını dile getirdi.
TÜİK Başkanı, 2020’nin son çeyreğine ilişkin büyüme verisinin 1 Mart’ta açıklanmasından sonra bu konuya eğileceklerini ifade etti. Kurumdaki farklı birimlerin bu konudaki verileri sunacaklarını söyleyen Dosdoğru, büyümenin istihdama yansımamasının altında e-ticaretin artması, emek yoğun sektörlerde daralma yaşanmış olması ve AVM’lerin kapalı kalması gibi bir dizi etkenin rol oynamış olabileceğini söyledi.
TÜİK Başkanı Dosdoğru, fiyat ve işgücü dışında zaman içinde başka alanlarda da danışma kurulları oluşturmayı düşündüklerini ve ilk aşamada bunların GSYH ve demografi alanlarında olabileceğini ifade etti.