TMO’nun 285 dolara ithal arpa alması tartışma yarattı
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) 20 Ağustos’ta yaptığı ihalede ton başına ortalama 285 dolara ithal arpa alması tartışmalara neden oldu. Ofis, 3 Ağustos’ta yapılan ihalede 279 dolarlık teklifl eri “ fiyat yüksek” diye ihaleyi iptal etmişti. Hasat sezonunun başlamasından bu yana arpa ithalatı için 4 ihale açan TMO, 24 Haziran’daki ihalede arpanın tonunu ortalama 270 dolardan, 12 Temmuz’daki ihalede ortalama 237 dolardan alım yaptı. 3 Ağustos’taki ihalede verilen teklifl er ton başına ortalama 279 dolar olunca 515 bin tonluk ihale “fiyat yüksek” gerekçesiyle iptal edildi. Son olarak 20 Ağustos’ta yapılan 270 bin tonluk arpa ithalat ihalesinde 245 bin ton arpa ton başına ortalama 285 dolardan alım yapıldı. Bir önceki ihalede 279 dolara alım yapmayarak ihaleyi iptal eden TMO’nun 285 dolara arpa alması tartışma yarattı.
TMO tonu 285 dolardan 245 bin ton arpa ithalatını onayladı
TMO 20 Ağustos’ta yapılan 270 bin ton arpa ithalatı ihalesinde son kararı verdi. Ofis, 245 bin ton arpa ithalatını onayladı, 25 bin tonluk bölümü ise yüksek fiyat nedeniyle iptal edildi. İhalede ortalama ton başına 285,89 dolar olan fiyat onaylanan 245 bin ton için 285,08 dolara geldi. TMO, 3 Ağustos'tayaptığı 515 bin ton arpa ithalat ihalesinde ton başına ortalama 279,5 dolarlık fiyat teklifini "çok yüksek" diye ihaleyi iptal etmişti. Bu kez ortalama 285,09 dolardan 245 bin ton arpa alacak. İhale kapsamında iptal edilen 25 bin ton arpa için Aston firması ton başına 293,90 dolar teklif vermişti. Sektör temsilcilerine göre, TMO’nun bundan sonraki ihalelerde daha yüksek fiyattan arpa almak zorunda kalacağı için ihalenin iptal edilmediğini ifade ediyor. Dünyada da arpa üretimi kuraklıktan etkilendi. Dünya piyasalarında arpa, buğday ve diğer hububat ürünlerinde fiyat tekrar yükselmeye başladı.
TMO'nun kamuoyu açıklaması
TMO Genel Müdürlüğü’nden konuya ilişkin olarak yapılan açıklama şöyle: “Ülkemizde hububat hasadı Mayıs ayı itibariyle başlamış olup hasat öncesinde alım fiyatları ve akabinde piyasanın sağlıklı işlemesi için sezon sonu satış fiyatları TMO tarafından açıklanmıştır. Hasadın ilerlemesiyle birlikte tüm dünya ile eşzamanlı olarak ülkemizde de yaşanan tarımsal kuraklık, özellikle hasadın ilk başladığı Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerimizde üretim ve verimde kayıplara yol açmış, bu bölgelerde piyasa fiyatları artış eğilimine girmiştir. Hububat ve yem piyasalarındaki anormal gelişmelerin önlenmesi amacıyla, TMO tarafından satış fiyatlarımızın ilan edilmesini müteakip başta tüketicilerimiz olmak üzere et, süt ve yem üreticilerimizin maliyetlerinin düşürülmesini teminen TMO’nun yetki ve imkânları arttırılarak Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Yem Regülasyon Çalışması başlatılmıştır. Bu kapsamda TMO stokları kullanılarak ve dış alımlar ile takviye edilerek hasat dönemi içerisinde piyasaya ürün arzına devam edilmiş, yem fiyatlarındaki artışlarının önüne geçilmiş ve bir miktar düşüş sağlanmıştır. Bugün gelinen noktada, özellikle dünyada aynı anda yaşanan sel felaketi, don olayları, kuraklık gibi iklim koşullarının hasat sürecini olumsuz etkilemesi ile birlikte önemli üretici ve ihracatçı ülkelerin üretim rakamları düşürülmekte ve dünya fiyatları büyük dalgalanmalar gösterebilmektedir. Bu gelişmeler TMO’nun stoklarını takviye etmek amacıyla düzenlediği ihalelerde verilen fiyatlara da yansımaktadır. Bazı ihalelerimizde alınan fiyatların o tarihteki cari piyasa fiyatına göre kabul edilebilir seviyenin üzerinde olması halinde; dünyada hububat hasadının ortasında olunması ve önceki ihalelerde uygun fiyatlarla yapılan bağlantı taahhütlerinin tedarik süreci de dikkate alınarak ihale kısmen veya tamamen iptal edilebilmektedir. TMO, stoklarının düzenli olarak takviyesine devam etmek üzere gerektiğinde yeni ihaleler düzenlemekte, tedarik sürecini yeni gelişmeleri de dikkate alarak yönetmekte ve iç satış programlarını aksatmadan yürütmektedir. Özellikle hayvan yetiştiricilerimiz uygun fiyatlarla yapılan arpa satışlarından büyük memnuniyet duyduklarını sıklıkla ifade etmektedirler. Bazı kesimlerce TMO ihalelerinin onay ve temin süreçleri yanlış yorumlanarak piyasaya ürün arzının azalacağı, TMO’nun satışlarına devam edip edemeyeceğinin belirsiz olduğu gibi gerçek dışı görüş ve yorumlar yapılarak piyasada spekülasyon oluşturulmaya çalışıldığı anlaşılmaktadır. TMO olarak bir kez daha altını çizmek isteriz ki, içinde bulunduğumuz olağandışı piyasa koşullarında piyasa istikrarını sağlamak üzere Kuruluşumuzun her türlü imkan ve yetkisi mevcuttur. Stoklarımızın takviye edilerek piyasaya ürün arzımızın yeni hasada kadar kesintisiz devam etmesi için gerekli planlama yapılmış olup ayrıca tüm Kamu Kurum ve Kuruluşlarımızla işbirliği içinde ihtiyaç duyulması halinde her türlü tedbir alınacaktır. TMO tarafından iç ve dış piyasalar dikkatle ve güncel olarak takip edilmektedir. Bu sebeple Hububat piyasaları hakkında farklı amaç ve mülahazalarla çıkarılan spekülatif haberlere itibar edilmemesini önemle rica ederiz. “
TMO, 4 kez ihaleye çıktı
* 24 Haziran 2021’de yapılan 320 bin ton yemlik arpa ihalesine ton başına ortalama 270,69 dolardan alım yapıldı.
* 12 Temmuz 2021’de 440 bin tonluk arpa ithalat ihalesinde ton başına ortalama 237,16 dolardan arpa alındı.
* 3 Ağustos 2021’de 515 bin ton arpa ithalatı ihalesinde ortalama 279,50 dolarlık fi yat oluştu. TMO, bu fi yatı yüksek diye tümüyle iptal etti.
* 20 Ağustos 2021’de 270 bin ton ithalat ihalesinin 25 bin tonluk kısmı iptal edildi, 245 bin ton arpa ortalama 285,08 dolardan onaylandı.