Telafi edici vergi uygulamasında yeni görüş
Dahilde İşleme Rejimi (DİR) ile serbest bölgelerdeki telafi edici vergi/gümrük vergisi uygulamasının üçüncü ülke menşeli girdiler için ödenecek gümrük vergisi ve bu verginin hesaplanması noktasında birbirinden farklı uygulamalar yapılıyor.
Nihai ürünün A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde AB üyesi ülkelere ihracında, ihraç eşyanın bünyesine giren üçüncü ülke menşeli girdinin miktarının beyan edilip gümrük vergisinin hesaplanması esnasında, satışa konu edilen eşyanın satışı esnasındaki ağırlıkları itibariyle, fiziken içerisinde yer alan üçüncü ülke menşeli girdinin gümrük vergisinin hesaplanıp ödenmesinin yeterli olduğunun düşünüldüğü ve bu nedenle üçüncü ülke menşeli girdinin üretim esnasında yanan ve yok olan miktarın ödenecek gümrük vergisi hesaplamasına dahil edilip edilmemesi gerektiği konusunda tereddütler yaşanıyor.
Fiili uygulamada da serbest bölgelerde yerleşik firmalarca A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde yapılan satışlarda işleme faaliyeti sırasında kuruyan, buharlaşan ve yok olan üçüncü ülke menşeli girdilere isabet eden gümrük vergilerinin hesaplanıp ödenmediği durumlar bulunuyor.
Gümrükler Genel Müdürlüğü diyor ki; İthalat Genel Müdürlüğü’nce konuya ilişkin nihai görüşün İhracat Genel Müdürlüğü’nce DİR mevzuatı, Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’nce serbest bölge uygulamaları ve ilgili mevzuatları kapsamında yapacakları değerlendirmeler neticesinde konu çözümlenebilir.
Dahilde İşleme Rejimi Tebliği uyarınca "fire" "işleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıklar" olarak tanımlaması dikkate alındığında; fire şeklinde yitirilmiş olsa dahi, genel müdürlükleri uygulamasında telafi edici vergi hesaplanırken ihraç edilen eşyanın üretimi için kullanılan hammaddenin tümü (fire olarak yitirilen kısım dahil) üzerinden telafi edici verginin hesaplanması gerekiyor.
Bununla birlikte, Gümrük Yönetmeliği’nin 432’nci maddesinde yer alan, Türkiye'den veya üçüncü ülkelerden serbest bölgelere depolanmak, işlenmek veya ihraç edilmek üzere gelen eşyanın daha sonra Avrupa Birliği ülkelerine, statü belgesi olarak A.TR Dolaşım Belgesi ile gönderilmek istenmesi halinde, eşyanın tamamen veya kısmen üçüncü ülke menşeli girdiler kullanılarak serbest bölgede işlem görmesi halinde, üçüncü ülke girdilerinin muayene ve tespiti yapıldıktan sonra CIF değeri belirlenerek, gümrük vergisi tahsilatı yapılacağı hükmü göz önüne alındığında, fire oranları dikkate alınmaksızın eşyanın tümü üzerinden CIF değerinin belirlenerek gümrük vergisi tahsilatı yapılması gerekiyor.