Telafi çalışmasının genel esasları

Telafi çalışması, işçilerin ücretlerini aldığı fakat bazı nedenlerden kaynaklı iş görme ediminin daha sonra yerine getirebileceği çalışma şekli olarak ifade edilebilir.

Dolayısıyla telafi çalışması, işçinin bazı nedenlerle çalışmaması halinde, çalışılmadığı halde ücreti alınan çalışma sürelerinin belirli bir zaman diliminde normal çalışma sürelerinin üzerinde çalışarak ve fazla çalışma ücreti gündeme gelmeden telafi edilmesidir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 64’üncü maddesinde “Telafi Çalışması” hüküm altına alınmıştır:

“Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren dört ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir.”

Telafi nedeniyle yapılan çalışmalar, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma olarak değerlendirilemez.

Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresi olan 11 saati aşmamak koşulu ile günde 3 saatten fazla yaptırılamayacaktır. Ayrıca gece çalışması söz konusu olursa bu süre en fazla 7,5 saat olabilecektir. Diğer yandan akdi tatil günleri dahil tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamayacağı unutulmamalıdır.

Telafi çalışmasının hangi durumlarda yaptırılabileceğine ilişkin örnekler aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür:

- Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi,

- İşçinin talebi ile kendisine ücretli izin verilmesi.

Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi işçilerin genel talebiyle olabileceği gibi işverenin tek taraflı beyanıyla olabilir.

Diğer bir anlatımla, telafi çalışması tarafların anlaşmasına veya işçinin onayına bağlı değildir.

İşyerinde bu sebeple telafi çalışması yapılacağı hususunda işçilerin bilgilendirilmesi ise bir zorunluluktur.

Telafi çalışmasında temel kurallar ve esaslar şu şekilde sıralanabilir:

- Zorunlu nedenlerle işin durması,

- Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi,

- Benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi,

- İşçinin talebi ile kendisine izin verilmesi,

- Telafi çalışması, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz.

- Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz.

- Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.

İşverenler tarafından telafi çalışmasına ilişkin yukarıdaki usullere uyulmadığının tespiti halinde, 2025 yılında bu durumdaki her işçi için 3.837 TL idari para cezası gündeme gelecektir.