Tekrar kâr
Şimdilik yüzde birlerde olsa da; elektrikli araçların pazar payı, Türkiye’de de hızla artmaya devam ediyor. Çin'de ise, satılan üç otomobilden biri ve Avrupa'da satılan beş araçtan biri şu anda elektriklenmiş durumda… Tam elektrikli ya da şarj edilebilir hibritler, satışlarını gelecekte de kesintisiz büyütmeye devam edecekler. Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'daki dünyanın en büyük otomobil pazarlarında, yeni satılan elektrikli araçların pazar payının 2030'da %75'e ve 2050'de %95'in üzerine çıkacağı öngörülüyor.
Geçtiğimiz Cumartesi günü EHcars ile TEHAD’ın organize ettiği ve LeasePlan’nin desteklediği 3’üncü Elektrikli ve Hibrid Sürüş Haftası’nın açılışında konuşurken, elektriklilerin ivmelenmesine paralel sürdürülebilir mobilitenin amacına ancak elektrikli araç bataryalarının geri dönüştürülmesiyle ulaşılabileceğinden bahsetmeme zaman kalmamıştı… Elektrikli araçların batarya geri dönüşümü, elektrikli araç satışlarındaki hızlı büyümenin tetikleyeceği önümüzdeki birkaç on yıl boyunca, özellikle ilk nesil elektrikli araçlar ömrünün sonuna ulaştığında hacim ve değer açısından büyük bir fırsat ve döngüsel ekonominin en dinamik ve en değerli başlıklarından biri olacak!.. Bataryalardan metalleri geri kazanma teknolojileri biliniyor olsa da, sürdürülebilirlik için ölçekli olarak uygulanması gerekiyor.
Elektrikli araçların “tam çevreci” olma stresiyle ilgili bu konu, bataryadaki çok miktardaki metalin geri dönüşüm döngüsünü tamamlamakla kapanabilir ve gerçek anlamda sürdürülebilir elektrikli araçların önünü açılabilir. Tam elektrikli araçların kullanacağı bataryalar için gereken üretim kapasitesindeki muazzam büyümenin ötesinde; finansal piyasaların odak noktası, öncelikle pil metallerine olan talep… Tahminlere göre, geri dönüştürülmüş bataryaların metal değeri, bugünkü fiyatlara göre 2050 yılına kadar 300 milyar doları aşabilir. Sadece bataryalarda kullanılan aluminyum ve bakır için talep, 2020'de 0,2 milyon ton bile değilken, 2050'de 4.3 ve 4.9 milyon tonlara çıkacağı hesaplanıyor. Kobalt, lityum ve nikel için de mutlak büyümenin 0.15, 3.35 ve 3.0 milyon ton olacağı tahmin ediliyor.
Bu metaller için şu anda maden kaynaklarına bağımlı olunsa da; ikincil tek kaynak, geri dönüşüm!.. Hem çevresel hem de ekonomik açıdan geri dönüşüm, madencilikten çok daha iyi bir seçenek!.. Henüz pek çok elektrikli araç ömrünün sonuna gelmemiş olduğundan, kullanım ömrü dolmuş bataryaların şimdilik az olması, batarya metalleri geri dönüşüm hacimleri ve “recycle” değer zinciri hesaplamalarında belirsizlikler devam ediyor ve yatırımları sınırlandırıyor. Üretim atıklarını tedarik zincirinde değerlendiren bazı ana üreticiler, batarya hücresi malzemelerinin %90'ından fazlasını geri dönüşüm sürecinde geri kazandıklarını iddia etseler de; batarya metalleri için net talep artışının zirvesine 2035 yılında ulaşılabilir. 2050’ye kadar da talebin %70 ila %85'ini geri dönüşüm karşılayabilir. Dünya enerji piyasaları ve ilgili endüstriler, derin bir yapısal değişim geçirirken; bu yeni teşvik imkanı, gelecekte her elektrikli aracın en önemli bileşeni olmasıyla geri dönüşüm endüstrisi dikey entegrasyon olasılığına ulaşacak.