TCMB’den reel sektör ve bankalar için olumlu adımlar
Ferda Besli
TCMB 22 Haziran 2023 de politika faizini yüzde 15’e çıkardı ve piyasada farklı tepkiler oldu. Bizim görüşümüz enflasyon ile mücadelede geç kalan TCMB’nin biraz daha güçlü adım atmasından yana idi ve yüzde 25 olmalı görüşündeydik.
Ekonomi ajandamızda çözülmesi gereken öncelikli sorunlar;
1. Enflasyon ile mücadele,
2. Cari açık ve döviz rezervleri,
3. Para piyasası ve bankacılık sektöründe yaşanan sıkışıklık,
4. Kamu açıkları,
5. Kur Korumalı Mevduat ekonomi ajandamızda olarak duruyor.
Grafikte gösterdiğimiz üzere enflasyon, politika faizi, mevduat ve kredi faizi birbirlerine paralel olarak geçmişte seyretmiştir. 2015- 2022 yılları arasında bu dört makro önemli değişken sarı alanda birbirinden kopmuştur. Tekrar bu dengenin sağlanması için TCMB’nin atacağı adımları dikkatli bir şekilde izleyeceğiz.
Politika faizinin yüzde 15 olması reel sektörü olumlu etkileyecektir. TLREF’in saptanmasında önemli bir yeri olan politika faizinin TLREF bazlı olarak kullanılan kredilerde faizin nispeten sınırlı artmasını sağladı. Bizim tahminimiz her 100 baz puan artış şirketlerin faiz giderlerinin 10 milyar TL artırıyor. Politika faizinin yüzde 15 olması referans faiz oranlarını da değiştirerek bankaların elini biraz rahatlattı. Yüzde 10,3 olan referans faiz oranı yüzde 17,86 oldu.
Yüzde 17.86’nin yüzde 40 fazlasına kadar yani yüzde 25’e kadar kote ettikleri kredi faizi için ek bir menkul kıymet tesis (MKT) etme yükümlülükleri olmayacak. Öte yandan yüzde 32,14’e kadar verdikleri kredilere uygulayacakları faiz için ise yüzde 20 MKT edeceklerdir. Bankaların kredi açma standartları gevşeyecektir. 25 Haziran 2023 tarihli Resmi Gazetede MKT ile ilgili olarak da değişiklikler yapıldı.
1. MKT oranı yüzde 10’dan yüzde 5’e indirildi ve bankaların yükleri yarı yarıya azaltıldı.
2. TL mevduatı yüzde 60’ın altında olma sınırı yüzde 57’e indirildi ve 7 puan ek yükümlülük devam ediyor. 57-70 arasında olanlar için ek bir indirim kalktı. 70 ve üzerinde olan bankalar için 7 puan olan indirim MKT genel oranların düşürülmesi nedeniyle 2 puan indirimli uygulanacak.Buradaki hedefleri tutturamayan bankalar için olumlu.
3. YP cinsinden mevduat ve repo işlerimden sağlanan fonlar ile yapılan kredi işlemleri yapılması ve sağlanan fonun kullandırılan krediden fazla olan kısmı için MKT etme uygulaması yürürlükten kaldırıldı. Bankalar için olumlu.