TCMB son 8 yılda 6. başkanını gördü
Ekonomi yönetiminin hiç istemeyeceği şekilde zorunlu olarak Merkez Bankası Başkanı değişikliğine gidildi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası son 8 yılda 6.başkanını gördü ve başkan yardımcılarından Fatih Karahan başkanlığa atandı. 2 Şubat Cuma gecesinin son saatlerinde gelen başkan değişikliği haberi heyecan yaratsa da zorunlu değişikliğin para politikasıyla ilgisinin olmaması, liyakatı tartışmasız üç yeni başkan yardımcısından birine görev verilmesi değişim sancısının kolay atlatılmasını sağladı. Hafize Gaye Erkan’ın Merkez Bankası geleneğinde rastlanmadık şekilde bir gazeteye mülakat vermesi, ifadelerinin kurumsal düzeyde yaratacağı etkileri düşünememesi ve özel yaşamı ile önemli görevini bir arada götürmeye çalışan başkanlık stili değişimi zorunlu kıldı. Ekonomi tarihçilerinin işini kolaylaştıracak şekilde atama kararnamesinde Hafize Gaye Erkan’ın 373 sayılı KHK’nın ek 35.maddesi uyarınca (bakan onayı) görevden alındığı ifadesinin yer almasını dikkatle not ettik.
Mehmet Şimşek, Erkan’dan rahatsızlığını hissettiriyordu
Ankara’da son haftalarda ekonomi yönetiminin başındaki Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, Hafize Gaye Erkan’ın açıklamalarıyla ortaya çıkan tablodan ve ardından çıktığı uzun ABD seyahatinden duyduğu rahatsızlık açıkça hissedilmeye başlanmıştı. Erkan’ın Aralık ayı sonuna doğru çıktığı ABD seyahatinden dönüp dönmediğini, 22 Ocak’taki Ekonomik Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısına katılıp katılamayacağını ancak toplantıya saatler kala Merkez Bankası yetkililerinden öğrenebildik. Merak edilen EKK toplantısı açılış fotoğrafında son sırada da olsa Erkan’ın görülmesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin karşılanma protokolünde Erkan’a yer vermesi ekonomi kamuoyunda ‘kriz aşıldı’ algısı yaratmıştı. Tabii ki burada ekonominin koordinasyonundan sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın dengeleyici tutumunun önemini de vurgulamamız gerekiyor.
Şimşek’in “ekonominin patronu benim” mesajı
Ekonomi yönetiminin iletişimini büyük ölçüde sosyal medya hesabından Türkçe ve İngilizce paylaştığı doğrudan mesajlarla yürütmeyi tercih eden Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Merkez Bankası başkan değişim sürecinde de bu yöntemi izledi. Dış kamuoyuna yönelik İngilizce mesajlarında zaman zaman farklı ifadelere yer veren Şimşek’in atanacak Merkez Bankası başkanının önerisi doğrultusunda makro iktisat bilgisine güvenilen bir kişi olarak belirlendiğini vurgulaması dikkati çekti. Atama kararnamesinde atıfta bulunulan mevzuat zaten işlemin Hazine ve Maliye Bakanı istek ve onayıyla yapıldığı bilgisini içeriyor. Böylelikle ekonomi yönetiminin sürekliliği konusundaki endişeleri haklı çıkaracak şekilde aniden Merkez Bankası başkanı değiştirilmesinin yaratabileceği rahatsızlığın önüne geçildi. Morgan Stanley ve J.P.Morgan gibi dünyanın önde gelen finans kuruluşlarından yapılan Türkiye’deki Merkez Bankası atamasıyla ilgi değerlendirmeler, Şimşek’in İngilizce mesajlarının doğru adrese gittiğini gösteriyor.
Fatih Karahan son 8 yılın 6. TCMB Başkanı
Geriye doğru baktığımızda 8 yıllık süre normal koşullarda en fazla 2 TCMB başkanı görev dönemini kapsıyor. Yürürlükteki mevzuata göre Başkan (Guvernör), Cumhurbaşkanı kararıyla dört yıllık bir dönem için atanıyor. 2018 yılında geçilen Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi cumhurbaşkanına gerekli görmesi halinde TCMB başkanının değiştirilmesi gücünü veriyor. Cumhurbaşkanlığı yönetim sistemine geçildikten sonra göreve getirilen hiçbir başkan görev süresini tamamlayamadı. 2016-2024 yıllarını kapsayan 8 yıllık sürede en son Fatih Karahan göreve atanana kadar 5 başkan görev yaptı. Görev süresinin 5 yıl olduğu dönemde 2011-2016 yılları arasında görev yapan Erdem Başçı görev süresini tamamlayan son başkan olarak kayıtlara geçti.
Son 8 yılda göreve gelen Merkez Bankası başkanları ve görev süreleri şöyle:
* Murat Çetinkaya - 3 yıl 2 ay (2016-2019)
* Murat Uysal - 1 yıl 3 ay (2019-2020)
* Naci Ağbal - 4 ay (2020-2021)
* Şahap Kavcıoğlu - 2 yıl 2ay (2021-2023)
* Hafize Gaye Erkan- 7 ay (2023-2024)