TCMB reeskont kredileri günlük 4.7 milyar TL’ye çıkmalı
Krediye erişim tartışmaları ekonomik ajandamızın başında geliyor. TCMB günlük kullandırdığı reeskont kredilerinin limitini 5 kat artırarak 1.5 milyar TL’ye çıkardı. Yeterli mi? Bence değil. Neden 4.7 milyar TL’ye çıkarılmalı? TCMB ve TÜİK verilerini kullanarak, TCMB’nin verdiği TL reeskont kredisi kadar döviz rezervlerine katkısının olduğu varsayımı ile aşağıdaki analizi yaptık.
2023 yılı 260 milyar dolar ihracat hedefi ve 42.8 milyar dolar ihracat alacağı projeksiyonuna göre RKDRK’ın toplam ihracatımızdaki son 5 yılın ortalaması yüzde 10,2 payına göre 26.5 milyar dolar, ihracat alacakları içindeki yüzde 63,3 payına göre 27.1 milyar dolar ve ihracat alacaklarımız kadar finansman yapılması halinde ise 42.8 milyar dolar karşılığı kadar TL reeskont kredisi TCMB tarafından ihracatçılarımıza verilmelidir. İhracatımızda tahsil süresi ortalama 60 gün seviyesindedir ve son beş yıl 55-64 gün aralığındadır. 3 Ağustos 2023 tarihi itibariyle ise TCMB’nin TL reeskont kredilerinin tutarı 286.8 milyar TL olup 10.6 milyar dolardır. Bu analizlerden sonra aşağıdaki hesaplamayı yaptık.
1. İhracat alacaklarımızın tamamının reeskont kredileri ile finansmanının yapılması halinde günlük verilmesi gereken reeskont kredi tutarı 4.69 milyar TL [( 42,8 milyar USD *27.0546 kur)/247 iş günü]
2. Toplam ihracatımızın son beş yılın ortalaması yüzde 10,2’i kadar reeskont kredisi verilmesi halinde günlük verilmesi gereken reeskont ihracat kredisi 2.9 milyar TL {(260 milyar USD*% 10.2*27.0546 kur)/247 iş günü }
3. İhracat alacağımızın son beş yılın ortalaması olan yüzde 63,3’ü kadar reeskont kredisi kullandırılması halinde verilmesi gereken günlük reeskont kredisi 2.97 milyar TL {(42.8 milyar USD*% 63.3*27.0546 kur)/247 iş günü}
Sonuç olarak üç yönteme göre yapmış olduğumuz hesaplamanın ortalaması 3.52 milyar TL günlük reeskont kredisi TCMB tarafından verildiğinde ihracatçılarımızın finansmana erişimi ile ilgili sorunun önemli ölçüde çözülebileceğini düşünüyorum. TCMB yeni uygulama ile günlük reeskont kredilerini 300 milyon TL’den 1.5 milyar TL’ye çıkarsa da hala şirketlerin işletme sermayesi yönetimi açısından değerlendirdiğimizde yukarıda altını çizdiğimiz limitlere ihtiyaçları var.
