Tarımda 1 milyar doları aştı, gübre için asite 500 milyon dolar daha yatırıyor

Tekfen Holding Tarımsal Sanayi Grubu, 2022 yılı sonu, 2023 yılı başlarında Holding Yönetim Kurulunu Samsun’daki Toros Gübre tesislerinde ağırladı, bir sunum yaptı:

- Sülfürik asiti ithal etmek, içeride üretmekten daha pahalı bir iş. Samsun’a 350 milyon dolarlık yatırım yapmıştık. Samsun, 8 yılda artı yazmaya başladı. Sülfürik asit ve fosforik asit ile amonyum sülfat için yeni yatırım yapmak üzere onayınızı bekliyoruz.

Tarımsal Sanayi Grubu ekibi yatırım adresini de gösterdi:

- Samsun’da gördüğünüz gibi limanımız var. Yeni yatırımı Ceyhan’da yapabiliriz. Orada da liman avantajımız söz konusu.

Tekfen Holding Yönetim Kurulu, Tarım Grubu’nun önerisini benimsedi, 2023 yılında yatırım planı açıklandı:

- Tekfen Tarımsal Sanayi Grubu, gübre üretiminde verimlilik, maliyet ve ithalat bağımlılığını azaltmak adına Ceyhan’daki tesisimizde sülfürik asit, fosforik asit ve amonyum sülfat için 500 milyon dolarlık yatırım yapacak.

Tekfen Holding Tarımsal Sanayi Grubu Başkan Yardımcısı ve Toros Tarım Genel Müdürü Ahmet Eren’le buluştuğumuzda sohbete gübre sektörü ve yatırımlarından girdi:

- Amacımız, gübre iş kolunda Tekfen’in dikey entegrasyonlar ile konumlanmasının güçlendirilmesi. Söz konusu tesis yatırımlarına ek olarak terminalcilik faaliyetlerimizi destekleyecek tank yatırımlarımızın da bir kısmı hayata geçecek.

Söz konusu yatırımın şu yönüne işaret etti:

- Sürdürülebilirlik odaklı yatırımlarımız da 2030 yılında kapsam 1 ve kapsam 2 için karbon nötr olma hedefimizi destekliyor.

Türkiye’de yıllık gübre tüketiminin 6.5-7 milyon ton dolayında olduğunu anımsattı:

- Çiftçinin gübre kullanımının 8 milyon tonu bulduğu yıllar da var. Bizim pazar payımız yüzde 28 dolayında seyrediyor. Fosfat kayasını Tunus, Cezayir, Fas, Senegal ve Ürdün gibi ülkelerden ithal ediyoruz.

Gübre üretiminde hammaddede dışa bağımlılık oranının yüzde 90 dolayında olduğunu kaydetti:

- Amonyak hammaddesi doğalgaz, onu da ithal ediyoruz. Ayrıca kükürt de ithal geliyor.

2016’da amonyum nitrat gübresiyle ilgili alınan karara işaret etti:

- Patlayıcı üretildiği için satışı yasaklanmıştı. Kalsiyum amonyum nitratlı içerikle satılabiliyor. Sektör de o dönemde ihracata yönelmişti. Söz konusu yasak, ülkemizde “üre gübresi” kullanımını artırdı. Onun da yüzde 100’ü ithal geliyor.

COVID-19 pandemisinde ihracatla ilgili sınırlamaların gündeme geldiğinin altını çizdi:

- İhracatımız yüzde 25-30’lara çıkmıştı. Sınırlamalarla birlikte ihracatımız düştü. Şubat 2024’ten itibaren “çeyrek yıl” şeklinde kota veriliyor. Kotaları kullanarak ihracatı sürdürüyoruz.

Hemen şu noktanın altını çizdi:

- İhracat için çiftçimizi mağdur etmeyiz…

İnovasyon kaslarını yeni nesil gübre ile destekleyeceklerini bildirdi:

- Gübre sektöründe düşük karbonlu dönüşüme öncülük etmek istiyoruz. Ayrıca sınırda karbon düzenlemesi kapsamında “yeşil amonyak” yatırımımızla yeşil dönüşüm ve yeni nesil gübre üretimi yol haritamızdaki en kritik konular arasında yer alıyor.

Gübre üretimi ile yola çıkıp tarım grubuna dönüşen Toros, 1 milyar doları aşarak Tekfen Holding’in cirosundaki payını yüzde 62’nin üzerine çıkarmış bulunuyor...

Ahmet Eren’in verdiği mesajlar, Tekfen Grubu’nun tarımda büyümeye dönük adımlarının süreceğini gösteriyor… 

110 bin ton organomineral gübre üretiyor, 10 MW elektrik elde ediyor 

Tekfen Holding Tarımsal Sanayi Grubu Başkan Yardımcısı ve Toros Tarım Genel Müdürü Ahmet Eren, 2019 yılında girişi yaptıkları “organomineral gübre” konusuna değindi:

- Balıkesir Gönen ve Konya Meram’daki iki tesisimizde 10 MW elektrik üretiyoruz. Organomineral gübre üretim kapasitemiz de iki tesiste toplam 110 bin tonu buluyor.

Toros Tarım’ın bu tesislerle asıl hedefinin elektrik satmak olmadığını belirtti:

- Toros Tarım olarak biyogaz işkoluna girmekteki esas amacımız YEKDEM tarifelerinden faydalanarak elektrik satmak değil.

Ardından sürdürdü:

- Hedefimiz tarımsal üretimde Türkiye topraklarının ihtiyaç duyduğu organik maddeyi biyogazdan elektrik üretildikten sonra arta kalan organik maddeyle karşılayarak tam döngüsel bir çevrim içerisinde gübreye çevirerek toprağa geri kazandırmak.

Tesislere giren organik atıkların önce elektriğe sonrasında da kompostlama prosesine tabi tutularak gübreye dönüştürüldüğünü vurgulayıp, şu iddiayı ortaya koydu:

- Türkiye’de yüzde 100 kompost kullanarak tam döngüsel yaklaşımla, aksi takdirde vahşi depolama ile doğada kalacak organik atıkları dönüştürerek organomineral gübre üreten ikinci firma henüz yok.

5 yılda bu alanda büyük öğrenimler elde ettiklerini kaydetti:

- Yaptığımız iş çok meşakkatli. Ümidimiz ilerleyen dönemde hem milli sermayenin korunması hem de atıkların 360 derece döngüsel olarak ekonomiye kazandırılarak karbon ayak izinin azaltılması için bizim gibi üretim yapan firmaların sayısının artması.

Sadece gübre değil tarım şirketiyiz, gıdada birçok alana dokunuyoruz

Tekfen Holding Tarımsal Sanayi Grubu Başkan Yardımcısı ve Toros Tarım Genel Müdürü Ahmet Eren, başında bulunduğu şirketi şöyle tanımladı:

- Sadece gübre değil, gıda değer zincirinin birçok alanına dokunarak önde gelen tarım şirketi olduğumuzu öne çıkaracak tohum, fide ve meyve üretimine dönük faaliyetlerimiz sürüyor.

Tekfen Tarım Adana-Agripark’a değindi:

- Adana Agripark, Türk çiftçisine 2004 yılından buyana hastalıklardan ari, kaliteli tohumluk ve fidan üretimi yapıyor. Buğday tohumu, patates yumrusu ve muz fidanı üretimi gerçekleşiyor.

Doku kültürü yöntemiyle patates tohumluğu üretmek üzere 2005 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan yetki belgesi aldıklarını bildirdi:

- Adana’daki Agripark’ta yılda 3 milyon adet yüksek verimli mini yumru patates üretiyoruz. Mini yumruları kendi biyoteknoloji laboratuvarlarımızda ve kontrollü seralarımızda elde ediyoruz.

Buğday ve arpa tohumuna geçti:

- Agripark’ta tarla tohum operasyonu kapsamında buğday ve arpa tohumu üretimi, proses (sertifikasyon, paketleme) ve tahıl ıslahı faaliyetleri sürdürüyoruz. Sözleşmeli modelle tohumluk buğday ve arpa üretimi yapıyoruz.

Buğday ve arpa tohumlarıyla ilgili şu bilgiyi verdi:

- 20 adet tescilli çeşidimiz ve tescil edilmeyi bekleyen üretim izinli 2 çeşidimiz var.

12 patent, 11 faydalı model başvurusu yaptı

Tekfen Holding Tarımsal Sanayi Grubu Başkan Yardımcısı ve Toros Tarım Genel Müdürü Ahmet Eren, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tarım yapılabilir toprakların azaldığını vurguladı:

- Global çapta doğanın karşı karşıya kaldığı tehditler, hava kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği insan sağlığını ve gıda güvenliğini tehlikeye atıyor. Tarımın devamlılığı ve tarım topraklarının sürdürülebilir şekilde ıslah edilmesi insanlığın geleceği için büyük önem taşıyor.

Toros Tarım’ın Ar-Ge çalışmaları üzerinde durdu:

- Ar-Ge merkezi 2017’de kuruldu. Proje başvuruları sırasında konsorsiyumlarla 27 farklı ülkeden 32 üniversite, 9 enstitü, 4 Ar-Ge merkezi ve 9 farklı kurumla işbirliği yapıldı. Toplam 12 patent ve 11 faydalı model başvurusu gerçekleşti, 3 faydalı model tescili alındı.

488 kadın çiftçiye 4.9 milyon liralık özel kredi verildi 

Tekfen Holding Tarımsal Sanayi Grubu Başkan Yardımcısı ve Toros Tarım Genel Müdürü Ahmet Eren, tarımdaki işgücünün yarısını kadınların oluşturduğunun altını çizdi:

- Ancak, tarım işgücünde yer alan kadınlar emeklerinin karşılığını erkeklerle eşit oranda alamıyor.

Kadınların tarımın, kırsal kalkınmanın ve gıda güvenliğinin yeni dünya düzenindeki değişim ve dönüşümünde kilit role sahip olduğunu vurguladı:

- Tekfen Vakfı, 2021 yılında kadının tarımdaki yerini güçlendirmek üzere TİSVA ve Toros Tarım işbirliğinde “Kadın Çiftçi Girişim Kredisi” projesini hayata geçirdi. Projenin başlangıcından buyana 488 kadına 4.9 milyon liralık kredi kullandırıldı.