Sürdürülebilir Kalkınmanın Pusulası: Üniversiteler

Toplumun gelişimi ve dönüşümü üzerinde önemli etkisi bulunan üniversitelerin, nitelikli insan gücü yetiştirmeleri ve araştırma çıktıları üretmeleri temel görevleri. Ancak görevleri bununla sınırlı değil. Üniversiteler aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmanın zorluklarına karşı üretilecek yeni çözümler için gerekli olan yeni bilgi ve becerileri kazandırma ve toplumun bilinçlendirilmesinden de sorumlular. Geleceğin liderlerini yetiştiren üniversiteler, amaçlara ulaşmak için gerekli stratejilerin geliştirilmesinde yol gösterecek değer yaratan kurumların başında geliyor.

Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve İklim Değişikliği Konferansı (COP) kararları doğrultusunda üzerine düşen sorumluluğu alarak Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni (UNGC) imzalayan dünyadan 169, Türkiye’den ise 9 üniversitenin olduğunu görüyoruz. Üniversiteler verdikleri bu karar ile sürdürülebilir çevre, ekonomi ve sosyal yaşam için kalkınma hedeflerine ulaşmayı tüm faaliyetlerinde öncelikleri arasına alıyor.

Türkiye’de kamu üniversitesi olarak ilk BM Küresel İlkeler Sözleşmesi imzacısı olan Yıldız Teknik Üniversitesi, geçtiğimiz günlerde “Entegre Faaliyet Raporu” yayımlayarak Türkiye’deki ilk, dünyada ise sayılı üniversiteler arasında yerini aldı. YTÜ Entegre Faaliyet Raporu’nun önsözünü yazan Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi (IIRC) Onursal Başkanı, Prof. Mervyn King, raporu “Bir yükseköğretim kurumunun hesap verme yükümlülüğü alanında nasıl liderlik edebileceğinin mükemmel bir örneği” olarak ifade ederek aslında bunun ne anlama geldiğini tam manasıyla aktarmış oldu.

Üniversitelerin temel görev ve sorumlulukları çerçevesinde tüm paydaşları ve toplum için yarattıkları değerin ve ne yaptıklarının anlatılması da önem taşıyor. Entegre düşünce ve bu temele dayanan entegre raporlama düzeni, üniversitelerin tüm faaliyetlerini gözden geçirmelerinde; vizyon, misyon ve stratejik hedeflerine entegre edilmesinde önemli bir araç niteliğinde. Entegre düşünce ve iş yapma şekli, disiplinlerarası faaliyetleri ve işbirliğini teşvik ederek tüm kaynakların çok daha verimli kullanılmasını sağlarken, raporlama bunun daha geniş bir kesim tarafından anlaşılmasını ve yaratılan değerin dış algısının kuvvetlenmesini sağlıyor.

Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasında pusula görevi gören üniversitelerin, sürdürülebilirlik yaklaşımını benimsemeleri, entegre düşünceyi içselleştirmeleri, tüm toplumun gelişimi ve dönüşümü açısından önem taşıyor.

Yükseköğretim alanında kurumları yönlendirecek ve cesaretlendirecek iyi örneklerin sayısının artması için onları teşvik edecek mekanizmalar ve düzenlemelerin geliştirilmesi, bu yolda atılması gereken en önemli adımların başında geliyor.