Spor kulüplerine stopaj iadesinde ne değişti?

Spor kulüplerine stopaj iadesinin tarihçesi

Amatör spor dallarının desteklenmesi amacıyla, sporcu ücretleri üzerinden kesilerek ödenen gelir vergisi tutarlarının, belirlenen harcamalarda kullanılmak üzere ilgili kulüp veya şirketlere iadesini öngören düzenleme yeni değil. Mevzuata 27 Mart 2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7103 sayılı Kanun’la 3289 sayılı Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’a eklenen ek 12. maddeyle geldi. Düzenleme daha sonra 7 Aralık 2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanun’la değişti. Değişiklik 1 Ocak 2020 tarihinde yürürlüğe girdi.
Bu defa, 12 Mart 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Kanun’la, Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’nun ek 12. maddesi yeniden değiştirildi. Yeni değişiklik 1 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girdi.

Son yapılan düzenlemeyle, özel hesabın oluşturulması, idaresi, bu hesaba aktarılan tutarların kullanılması ve denetlenmesi ile maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi konusunda, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı yetkilendirildi. Bu çerçevede iki bakanlık tarafından hazırlanan yönetmelik 22 Temmuz 2023 tarihli Resmî Gazetede yayımlandı.

Son düzenlemeyle ne değişti?

Yukarıda özetlediğim düzenleme, ilk halinden son haline kadar, özünde aynı içerikte. Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından sporculara ödenen ücretlerden kesilerek ilgili vergi dairesine ödenen gelir vergisinin, belirlenen amaçlarla sınırlı olarak harcanması koşuluyla, ilgili spor kulübü veya spor anonim şirketlerine iadesini öngörüyor.

Son değişiklikle ne oldu sorusunun cevabı kısaca, ilk düzenlemeye dönülmesi olarak ifade edilebilir. Ayrıntıyı bir kenara bırakırsak, ilk düzenlemeyle, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından sporcu ücretlerinden kesilen verginin, belli amaçlar için harcanmak üzere, ilgili kulüp veya şirkete iadesi öngörülmüştü.

2019 yılında yapılan değişiklikle, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından sporcu ücretlerinden kesilen verginin Gençlik ve Spor Bakanlığı adına açılan bir özel hesaba aktarılması, Bakanlığa aktarılan tutarın da bir kısmının, spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerine iadesi öngörülmüştü.

Değişikliğin hem spor kulüplerine ve spor anonim şirketlerine aktarılan tutarı azaltması hem de iadenin gecikmeli olarak yapılması nedeniyle, son değişiklikle, iadenin doğrudan kulüp veya şirketlere yapılması esasına geri dönüldü.

Yeni yasal düzenleme ve yönetmelik çerçevesinde uygulamayı aşağıda kısaca özetledim.

İade uygulamasından faydalanacaklar

Sporcu ücretlerinden tevkif yoluyla alınan gelir vergisinin iadesi uygulamasından Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından tescil edilmiş olan spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri faydalanabiliyor.

İade kapsamındaki gelir vergisi tevkifatı

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 72. maddesine göre, 31 Aralık 2023 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemeler, aşağıdaki oranlarda gelir vergisi stopajına tabi.

■ Lig usulüne tabi spor dallarında;
i) En üst ligdekiler için % 20,
ii) En üst altı ligdekiler için % 10,
iii) Diğer liglerdekiler için % 5,

■ Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden %5.

Yayımlanan yönetmeliğe göre, iade uygulamasında, Gelir Vergisi Kanunu’nun yukarıda özetlenen geçici 72. maddesinin birinci fıkrası kapsamında, sporculara ödenen ücretler üzerinden tevkif edilen ve süresinde beyan edilerek vergi dairesine vadesinde ödenen gelir vergisi tutarları dikkate alınabiliyor.

Özel hesabın açılması

Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından, Türkiye’de kurulu kamu sermayeli bankalarda, ihtiyaca göre bir veya birden fazla hesap açılması gerekiyor.
Vergi dairelerince bu hesaplara aktarılan gelir vergisi tutarları ile bu hesapta yer alan tutarların nemalandırılmasından elde edilen gelirler, özel hesapların kaynaklarını teşkil edecek.

İadeye ilişkin uygulama esasları

Uygulama esasları yönetmeliğin 8. maddesinde düzenlenmiş. Düzenlemede;

■ İadeye konu tevkifat tutarının iade edilebilmesi için, bu vergilerin ilgili aya ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile kanuni süresinde beyan edilmesinin ve tahakkuk eden stopaj vergisi tutarlarının vadesinde ödenmesinin zorunlu olduğu,
■ Pişmanlıkla verilen beyannameler de dahil olmak üzere, kanuni süresinden sonra verilen beyannameler üzerinden tarh edilen gelir vergisinin iade edilmeyeceği,
■ Yönetmeliğin 1 numaralı ekinde yer alan bildirimin elektronik ortamda doldurulması ve ilgili aylarda verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin eki olarak gönderilmesinin zorunlu olduğu,
■ Düzenleme kapsamındaki tevkifat tutarlarının, vergi dairelerince, ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde düzeltme fişi ile iadesi yapılmak suretiyle ilgili işveren adına açılan özel hesaba aktarılacağı,
■ Özel hesapta yer alan tutarların, amaç dışı kullanıma yönelik yapılan tarhiyatlar kapsamındaki alacaklar hariç rehnedilemeyeceği ve haczedilemeyeceği,
belirtiliyor.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 23. maddesinde, tahsil edilip de kanuni sebeplerle reddi gereken amme alacaklarının, istihkak sahiplerinin reddiyatı yapacak olan kamu idaresine olan muaccel borçlarına mahsup edilmek suretiyle reddolunması öngörülmüş durumda. Yönetmelikte, spor kulüplerine ve spor anonim şirketlerine yapılacak iadelerde, bu madde hükmünün uygulanmayacağı belirtiliyor.

Özel hesabın kullanılması

Yönetmeliğe göre özel hesaba aktarılan tutarlar aşağıdaki amaçlar için kullanılabilecek:

■ Amatör spor faaliyetleri ile altyapı spor eğitim tesislerinde sportif faaliyet gösteren sporculara, bunların çalıştırıcılarına ve diğer spor elemanlarına yapılan ücret ve ücret sayılan brüt ödemeler.
■ Yukarıda belirtilen sporcular, çalıştırıcılar ve diğer spor elemanlarının, sportif faaliyetlerine ilişkin iaşe, ibate, seyahat, sağlık, eğitim-öğretim harcamaları ile amatör ve altyapı faaliyetlerine ilişkin hazırlık kampları, müsabaka, malzeme ve ekipman, spor federasyonu vize, lisans, tescil ve katılım harcamaları.
■ Amatör spor faaliyetlerinin gelişimi ile sporcuların yetiştirilmesi ve eğitimi için spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından kurulan veya kurulacak altyapı spor eğitim tesislerinin inşası ile bu tesislerde görevli personel ücretleri dahil bu tesislerin işletilmesi ve idamesi için yapılan harcamalar.

Yönetmelikte ayrıca;

■ Kapsamda olanlara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerin, her bir sporcu, çalıştırıcı ve diğer spor elemanları için yıllık olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde yazılı tarifenin üçüncü gelir diliminde yer alan ve ilgili yılda ücretler için geçerli olan tutarın üç katını aşamayacağı,
■ İade edilerek özel hesaba alınan ve harcanamayan tutarlardan spor kulübü ve bu spor kulübünün bağlı ortaklığı veya iştiraki olarak kurulan spor anonim şirketlerinin, kendi aralarında aynı amaçla harcanmak üzere aktarım yapabileceği,
■ İade alınmadan önce yapılan harcamaların, daha sonra özel hesaba aktarılan tutarlardan karşılanabileceği,
■ Özel hesaba aktarılan iade tutarları ile bu hesaptan yapılan harcamaların, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider, indirim veya maliyet olarak dikkate alınamayacağı,
hükme bağlanmış.

Özel hesabın amaç dışı kullanılması

Yönetmelikte, özel hesaptan amaç dışı kullanılan vergi iadelerinin, amaç dışı kullanıldığı vergilendirme dönemine ilişkin gelir (stopaj) vergisi olarak, özel hesap açılan mükellef adına, vergi ziyaı cezası kesilerek tarh edilmesi ve gecikme faizi hesaplanması öngörülüyor.

Denetim

Özel hesaba ilişkin bir yıl içerisinde yapılan tüm işlemler, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından belirlenen komisyonlar tarafından yılda en az bir kez denetlenecek.

Uygulamanın başlangıcı

Yönetmelikte, 1 Nisan 2023 tarihinden itibaren ödenen ücretler üzerinden kesilen gelir vergilerinin iadesinin bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılması öngörülüyor.

Bu kapsamda, 2023/Nisan ayında sporculara ödenen ücretler üzerinden kesilerek 2023/Mayıs ayında verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamesiyle beyan edilen ve vadesinde ödenen tevkifat tutarları, mükelleflerce bildirilen özel hesaba veya hesaplara aktarılacak.

1 Ocak 2023- 31 Mart 2023 tarihleri arasında sporculara yapılan ücret ödemeleri üzerinden kesilen gelir vergisinin iadesi ise bu yönetmelikle yürürlükten kaldırılan Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak.