Sözün eyleme dönüştüğü proje; Efes Tarlası Yaşam Köyü
Tarımda bazı konular vardır, hemen her gün konuşulur, tartışılır. İş uygulamaya gelince kimse elini taşın altına koymaz. Köy Enstitüleri çok konuşulur, özlemle bahsedilir. Ama günün koşullarına uygun, o ruhla çalışacak bir enstitü kurmak kimsenin aklına gelmez. Gençleri tarımda/kırsalda tutmak, çocuklara tarımı sevdirmek, üretici ile tüketiciyi buluşturmak yine çok konuşulan konular olsa da uygulamada karşılığı yeterince görülmüyor.
Geçen hafta sözün eyleme dönüştüğü bir projenin yaşama geçirilmesine tanıklık ettik. Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel, seçimden önce söz verdiği "Efes Tarlası Yaşam Köyü" projesini tamamen belediyenin öz kaynakları ile yaklaşık iki yılda tamamlanarak açıldı.
Tohum merkezi, tarım müzesi, toprak okulu, toprak kütüphanesi, serası ve üretici pazarı ile bütüncül bir proje olarak yaşama geçirilen Efes Tarlası Yaşam Köyü birçok belediye için örnek bir model olabilir.
Köy Enstitüsü ruhu ile yaşama geçirilen proje sadece bir tarım projesi değil. Tarım, eğitim, üretim, dayanışma, pazarlama, tanıtım, agro turizm, tarih, geçmişten geleceğe tarım kültürünü yansıtan müzesi ile çok kapsamlı bir proje.
Mustafa Kemal Atatürk'ün "Köylülerin gözleriyle görebilecekleri, çalışmaları için örnek tutacakları, verimli, modern, uygulamalı tarım merkezleri kurmak gerekir" sözünden yola çıkılarak kurulan Efes Tarlası Yaşam Köyü sadece Selçuk'a değil, İzmir ve ülke tarımına ve eğitimine büyük katkılar sağlayacak nitelikte.
Yaşam toprakta filizlenir
Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel, açılışta yaptığı konuşmada projenin kuruluşunu, hedeflerini şöyle özetledi: "Efes Tarlası Toprak Okulu, Toprak Kütüphanesi, Tohum Merkezi, İsmail Hakkı Tonguç Tarım Müzesi, Kadın Üretici Pazarı ve Efes Serası ile birlikte tam anlamıyla yepyeni bir yaşamı filizlendiriyoruz. İşte bu yüzden Atatürk’ün cumhuriyet köyleri ve köy enstitülerinden esinlenerek hayata geçirdiğimiz, gençlerimize ve çiftçilerimize tarım eğitimini uygulamalı olarak vereceğimiz tarım okulu ile toprağımızı gelecek nesillere emanet ediyoruz. Yerel tohumlarımızı fide haline getirerek üreticilerimizle buluşturuyor olmak ve alım garantisi vermek de bizim için büyük mutluluk. Üreticilerimize Efes Tarlası Yaşam Köyü’nde ücretsiz toprak analizi de yapılacak. Türk tarımının sürüklenmiş olduğu kötü duruma karşı yeni bir çözüm modeli ortaya koyuyoruz. Çünkü bizler biliyoruz ki yaşam toprakta filizlenir."
Aile tarımı desteklenerek yaşatılacak
Anadolu’nun her yerinde olduğu gibi, Efes Selçuk’un çiftçilikle geçinen köylülerinin de zor koşullar altında üretmeye çalıştıklarına dikkat çeken Filiz Certritoğlu Sengel, proje ile yapacaklarını ise şu sözlerle anlattı: "Tohumdan hasada ağır maliyetler altında geçimlik aile tarımını sürdüren çiftçilerimizi üretimin her aşamasında desteklemeye devam edeceğiz. Tohum ve fide temininden ilaç ve gübre kullanımına kadar her aşamada hem alanlarının uzmanlarıyla buluşturarak çiftçilerimizin aile tarımını geliştirmelerini sağlayacağız hem de ürünlerinin zamanında tüketicilere ulaşması için onları destekleyeceğiz. Kadim aile tarımının değişen iklim ve toprak koşullarına uyum sağlayarak sürdürülmesi için toprak analizi eğitimleri ve uygulamaları sunacağız. Doğa ile uyumlu tarım uygulamaları için, ürün çeşitliliğini sağlayabilecekleri atölyelerde, çiftçilerimizi tarım alanındaki sivil toplum örgütleriyle buluşturacağız. Bölgemizde ve ülke genelinde üretim yapan diğer üreticilerle çiftçi buluşmaları düzenleyerek deneyim paylaşımını mümkün hale getireceğiz. Ürünlerini doğrudan tüketicilere ulaştırabilmeleri için kentimizdeki kooperatif ile eş güdümlü olarak sezonluk üretim planlaması atölyeleri düzenleyeceğiz."
Çocuklar ve çiftçiler için "Toprak Okulu"
Projenin en önemli bileşenlerinden birisi Toprak Okulu. Çocukların ve çiftçilerin yani 7'den 70'e her yaştan ve her meslekten yurttaşa toprak bilincini ve bilgisini yeşertmeyi amaçlayan okulda toprağın kadim bilgisi, modern bilimsel tekniklerle harmanlanarak eğitimler verilecek. Çiftçilere toprak analizi hizmetiyle hangi tarlada toprağın neye ihtiyacı olduğu tespit edilerek, doğayı tahrip eden değil tedavi eden bir üretim, bilimsel verilerle ve teknolojik imkanlarla desteklenecek.
Proje kapsamında kurulan ve şu anda 500'ün üzerinde çeşidin yer aldığı tohum merkezi ile geçmişten geleceğe bir tohum köprüsü kurulması, atalık tohumların korunarak, çoğaltılarak üreticilere ve dolayısıyla geleceğe taşınması hedefleniyor.
Geçmişten geleceğe Tarım Müzesi
Efes Tarlası Yaşam Köyü'nün en anlamlı bölümlerinden birisi Köy Enstitüleri'nin fikir babası İsmail Hakkı Tonguç'un adının verildiği Tarım Müzesi. Müze alanını gezerken çocukluğumuzda kullandığımız birçok tarım alet ve makina ile anılarımız canlandı. Bugün artık birçoğu kullanılmıyor. Geçmişten geleceğe bir birikimi yansıtan müzedeki alet ve ekipmanlar çocuklar başta olmak üzere herkese gıdanın, geçmişten bugüne ve tohumdan sofraya yolculuğunu anlatan bir kültürü ve birikimi yansıtıyor.
Müzeyle bütünleşen "Toprak Kütüphanesi ve Köy Enstitüleri Anı Odası, çok konuşulan, tartışılan köy enstitüleri felsefesini, ruhunu canlı tutmak, çocuklara, çiftçilere, turistlere anlatmak açısından çok önemli bir işlevi yerine getirecektir.
Üretici kadın pazarı
Uygulamalı tarımsal üretim ve eğitim, müze, kütüphane, uygulama serasının yanı sıra haftanın üç günü cuma, cumartesi ve pazar günleri açılacak üretici kadın pazarında yöresel ürünler ev ve el yapımı ürünler de satışa sunularak aile ekonomisine katkı sağlanıyor. Açılış günü sadece Selçuk'taki kadınlar değil, İzmir'den, Muğla Büyükşehir Belediyesi, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'nin de yerel tohumlarını ve ürünlerini tanıttıkları standlar yer aldı. Belediyeler arasında da bir dayanışma kuruldu.
Özetle, Efes Selçuk'ta çok önemli bir proje yaşama geçirildi. Proje yapmak l-kadar onu sürdürmek de önemli. "Efes Tarlası Yaşam Köyü" projesini yaşama geçiren Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel'in bu çabaları dileriz diğer belediyelere de örnek olur.
Efes Tarlası Yaşam Köyü Manifestosu
- Üreticiler ile tüketicileri birbirlerinin gözünün içine bakarak, sesini duyarak insani bir etkileşimde bir araya getireceğiz. Gıdanın topraktan sofraya yolculuğunda değer katmayan aracıları ortadan kaldırmayı hedefliyoruz.
- Geleceğin dünya vatandaşları çocuklarımızı, doğanın ve yaşamın bilgisiyle donatarak onların sosyal bireyler olmalarını sağlayacağız.
- Kentlerin her gün daha da dolup taştığı, kırsal alanların insansızlaştığı bir dönemde hedefimiz sürdürülebilir kentler ve doğayla uyumlu her yönüyle toplumsal canlılığa erişen köyler.
- Köylerde yoksullaşan ve kent merkezinde değersiz hissettirilen deneyimlilerimiz, Yaşam Köyümüzde yeni bir hayatın umuduna kavuşacaklar, bizim için ne kadar değerli olduklarını hissedecekler.
- Gelirsizliğe, mesleksizliğe ve geleceksizliğe sürüklenen gençlerimiz; Yaşam Köyümüzde edindikleri özgüven ve donanım ile üreten Türkiye’ye güç verecekler, kariyer planlaması hizmetimizle yeni işlerine kavuşacaklar.
- Yaşam Köyü, İlham Veren Kent Efes Selçuk’un yerli ve yabancı misafirlerinin ilk durağı olarak kentimizin kadın ve tarım kimliğini tarih kimliğiyle birleştirecek, kent ekonomisine yeni bir kazanç noktası olacak
- Kadın Kenti Efes Selçuk’a yakışır bir şekilde yerel kadın üreticilerin ve tüm merkez bölümlerinde kadınların istihdam edildiği bir Yaşam Köyü kurmak, modelimize ayrı bir değer ve güç katacak.
-Kentimize değer katan çok yönlülüğüyle ve bütünsel agroekoloji stratejisiyle Efes Tarlası Yaşam Köyü, Efes Selçuk’ta doğa ile uyumlu bir yaşamın mümkün olduğunu toprağa ve hayata dokunarak kanıtlayacak. Köy Enstitüleri ruhuyla Gıda Egemenliğini savunacağız. Çünkü biliyoruz ki yaşam toprakta filizlenir…
Açılışı Kemal Kılıçdaroğlu yaptı
Efes Tarlası Yaşam Köyü'nün açılışını Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu yaptı. Kılıçdaroğlu açılışta tarımla ilgili bilgiler veren Kılıçdaroğlu, iktidara geldiklerinde tarım yapılan her köye bir ziraat mühendisi, hayvancılık yapılan köylere ise veteriner hekim atanacağını söyledi.
Pandemi nedeniyle bu tür açılışlar çoktandır yapılamıyordu. Açılış töreni oldukça kalabalıktı. CHP Genel Başkan Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, Tarım Politikalarından Sorumlu Danışmanı Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, Milletvekilleri Bülent Tezcan, Özgür Karabat, Kadim Durmaz, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu, Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel, CHP İzmir İl Başkanı Deniz Yücel, İyi Parti İzmir İl Başkanı Hüsmen Kırkpınar, ilçe belediye başkanları, tarımla ilgili sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile çok sayıda yurttaş katıldı.