Sosyal konutta 360 milyar liralık sübvansiyon olacak

ÇEVRE, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önceki gün açıkladığı “sosyal konut projesi”nin ayrıntılarını anlatmak üzere dün TOKİ Başkanı Ömer Bulut’la birlikte medya kuruluşlarının yöneticileriyle buluştu, girişte şu mesajı verdi:

-          Birçok ülke “sosyal devlet” olgusundan uzaklaşmışken, biz dar gelirli vatandaşımıza “barınma hakkı” sunmanın mutluluğunu yaşıyoruz.

Sohbetin başında söz alan Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Ömer Bulut, İdarenin 20 yılda hayata geçirdiği konut projelerini anımsattı:

-          20 yılda 1 milyon 170 bin konut inşa ettik. 5 milyon kişi, evine, yuvasına kavuştu. Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi üzerinde uzun süredir çalışıyorduk. En anlamlı, en insancıl projedir bu. Devlet, bu projede sübvansiyon sağlayacak.

Bakan Murat Kurum, TOKİ’nin konut yapmakla kalmadığının altını çizdi:

-          Söz konusu konut projelerinin içinde 26 bin sosyal donatı hayata geçti. Yani, okullar, camiler, hastaneler, spor salonları ve parklar da yapıldı.

TOKİ’nin daha önceki kampanyalarına işaret etti:

-          TOKİ, daha önce de 50 bin, 100 bin konutluk kampanyalar yaptı. O kampanyalarda başvuru sayısı 2 milyonu bulmuştu.

Sosyal konutta daha geniş kitleye ulaşmak üzere proje hazırladıklarını vurgulayıp, özetledi:

• 81 il, 600 ilçede 2023-2028 yılları arasındaki 5 yıllık dönemde 500 bin sosyal konut yapılacak.
• İsteyen vatandaşımıza kendi evini yapma imkanı sunmak üzere 250 bin altyapısı hazır arsa satışa çıkacak. Arsaların büyüklüğü 350-500 metrekare arasında olacak.
• Ayrıca TOKİ, 28 ilimizde küçük esnafın, işletmelerin ihtiyacını karşılamak üzere büyüklükleri 50-200 metrekare arasında olacak 50 bin işyeri yapacak.

Ardından ekledi:

-          Sosyal konut ve işyerleri için inşaat maliyetinden yüzde 40 indirim uygulanacak. Yani, devlet olarak yüzde 40 sübvansiyon yapacağız. Arsa bedeli söz konusu olmayacak.

Projeyi şöyle tanımladı:

-          Bu, sosyal devlet anlayışının yansımasıdır.

Projenin ilk aşamasında 422 milyar liralık bir inşaat yatırımının gündeme geleceğine dikkat çekti:

-          5 yılda toplam 900 milyar liralık inşaat yapılacak, arsa satışı olacak. Bunun ekonomiye yansıması 2 trilyon lirayı bulacak. Yani, 2 trilyon liralık bir ekonomik büyüklük oluşacak. Sanayiyi de harekete geçirecek.

Devletin yüzde 40’lık fiyat indiriminin parasal büyüklüğünü sordum, hesapladı:

-          Projenin 422 milyar liralık ilk aşamasında sübvansiyon 168.8 milyar lira olacak. Toplam 900 milyar liralık proje tamamlandığında sübvansiyon da 360 milyar lirayı bulacak.

Bakan Kurum, dün saat 10.30’da sohbete başlarken başvuru sayısına baktı:

-          Biliyorsunuz sosyal konut için başvurular bu sabah (dün) başladı. Şu ana kadar 92 bin başvuru görünüyor.

Toplantının bitiminde son verilere bakıp aktardı:

-          Şu ana kadar başvurular 200 bin aşmış bulunuyor. Çok büyük bir ilgi var.

Konutun, arsanın, küçük işyerinin inşaat maliyetinin yüzde 40 altında bir fiyatla satışa çıkması, hiper enflasyon ortamında cazibeyi artırıyor.

İlk saatlerden itibaren başvuruların hızla artması, “sosyal konut” projesinin çekiciliğini ortaya koyuyor…

TC vatandaşı ise mülteciyi ayırmak insanlığa da sığmaz

ÇEVRE, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi”olarak açıkladığı projeye başvurularla ilgili şu temel gerekleri ortaya koydu:

-          Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan herkes şartlarının uyması halinde projeden konut, arsa veya işyeri sahibi olmak için başvurabilecek. Vatandaşlarımız ya ikamet ettikleri il veya ilçeden ya da nüfusa kayıtlı oldukları yerde ev, arsa işyeri için başvuru yapabilecek.

Kurum’un bu sözleri üzerine bir meslektaşımız sordu:

-          TC vatandaşı olmuş Suriyeli mülteciler de bu projeden yararlanabilecek mi?

Kurum, soruyu şöyle yanıtladı:

-          Eğer Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı verilmişse, o insanları ayırmak Anayasa’ya da aykırı durum yaratır. Vatandaşımız olmuşsa elbette hakkı vardır. Onları ayırmak insanlığa da sığmaz.

Borç bitene kadar satmak yok ama kiraya verilebilir

ÇEVRE, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sosyal konut projesinden ev sahibi olacaklarla ilgili şu sınırlamaya dikkat çekti:

-          Borç bitene kadar hak sahipleri konutlarını satamayacaklar. Satışı tespit ettiğimiz anda duruma el koyar satışı durdururuz. Gerekirse konuta el koyarız.

Alınan sosyal konutların kiraya verilip verilemeyeceği sorusunu da şöyle yanıtladı:

-          Elbette kiraya verilebilir. Vatandaşımız ille de aldığı evde oturmak zorunda değil. Belki işyerine, çocuklarının okuluna uzaktır. Orayı kiraya verir, kendisi bir başka yerde kirada oturur.

Şırnak ile İstanbul arasında yüzde 5-10 fiyat farkı söz konusu

ÇEVRE, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a sorduk:

-          81 il ve 600 ilçedeki sosyal konutlarda aynı tipler, büyüklükler için neredeyse tek fiyat söz konusu değil mi? Örneğin Şırnak ile İstanbul fiyatları aynı mı olacak?

Kurum, şöyle yanıtladı:

-          Şırnak’taki fiyatlar İstanbul’a oranla yüzde 5-10 dolayında düşük olacak.

Soruyu sürdürdük:

-          Bu durumda, ulaşacağı değer açısından İstanbul’da ev sahibi olabilenler daha kazançlı çıkacak değil mi?

Şu yanıtı verdi:

-          İstanbul’da yaşam koşulları daha zor. Dolayısıyla zorluğa katlananlar o şansı yakalayabilecek.

Noter huzurunda şeffaf kura çekilecek

ÇEVRE, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a vatandaşlar arasında konuşulan şüpheyi sordum:

-          Vatandaşların bir bölümü, “Bu kadar avantajlı konutları AK Partili olanlardan başkasına vermezler” şeklinde düşünüyor. Bu şüpheleri nasıl önleyeceksiniz?

Kurum, TOKİ’nin bugüne kadarki kampanyalarını örnek gösterdi:

-          Başvuru yapanlar arasından noter huzurunda kura çekiliyor. Bugüne kadar da TOKİ’nin satışlarında bu tür şüpheli bir konu gündeme gelmedi.

Taksitler memur maaşına endeksli ama düşük de olabiliyor

 MURAT Kurum, sosyal konut, arsa ve işyeri satışlarının 240 ay vadeli olacağını bildirip ekledi:

-          Taksitler her yıl memur maaş zamlarına endeksli şekilde artacak.

Bu yılki özel durum aklına geldi:

-          Bu yıl vatandaşımızı enflasyona ezdirmemek adına maaş ve ücret zamları daha yüksek oldu. Yüzde 70-80’leri buldu. Biliyorsunuz kira artışlarına yüzde 25 sınırı koyduk. TOKİ’nin taksitlerindeki artışları da bu yıl yüzde 25’le sınırladık.

Vatandaş su satar simit satar, aldığı evin parasını öder

BİR meslektaşımız Murat Kurum’a sordu:

-          Sözleşme imzasıyla konutun teslimi arasında 1-1.5 yıllık bir süre söz konusu olacak gibi görünüyor. Yani, dar gelirli vatandaş hem kira, hem de taksit ödemen durumunda kalacak. Acaba bu dönemi “ödemesiz” yapamaz mıydınız?

Kurum, şöyle yanıtladı:

-          Vatandaşımız böyle bir sosyal konusu almaya hak kazandığında ne yapar, eder borcunu öder. Su satar, simit satar yine evini alır.

Danışmanları o anda bir not iletti, Kurum da yüksek sesle okudu:

-          Arkadaşlarım simit satma, su satma örneğinin yanlış anlaşılabileceği konusunda beni uyarıyor. Ben bu örneği vatandaşın ev almak için tüm gücünü kullanacağı anlamında söyledim. Ben de öğrenciyken garsonluk yaptım. Gayet şerefli bir durum bu.

TOKİ’nin kendi gücü var, bu projeyi yapar

MURAT Kurum, sosyal konut, küçük sanayi sitesi ve arsa konusunda projeyi Hazine’ye ekstra yük olmadan yürütebileceklerini belirtti:

-          Bakanlığımızın, TOKİ’nin gücü var, bu projeyi yürütebilir.

Yine de finansman işini nasıl çözeceklerini sordum, şu yanıtı verdi:

-          3 yıl için, 10, 12, 14 milyar lira bütçeye sosyal konut projesi için kaynak koyduk. Gerisini TOKİ’nin kendi gücüyle karşılayabileceğini düşünüyoruz.

Aslında bu iş sanayinin bir parçası sayılır

MURAT Kurum, inşaat sektörünün 250 sektörü tetikleyen yanı olduğunu savundu:

-          Sosyal konut projemiz, 2 trilyon liralık bir ekonomik etki yaratacak. 250 sektör bundan payını alacak. Yani, sanayi de hareket kazanacak.

Kendilerine, “Sanayiyi desteklemek yerine yine inşaata yükleniyorlar” şeklinde eleştiri yönelebileceğini belirtti:

-          Bir kara bu proje 200 bin kişilik ek istihdam yaratacak. Ayrıca, bu iş de sanayinin bir parçasıdır.

Ardından ekledi:

-          Ayrıca, sosyal konutun yanısıra TOKİ küçük sanayi siteleri de yapacak.

İlk 224 bin başvuru

Sosyal konut projesinin açıklanmasının ardından vatandaşlar, bankaların önünde uzun kuyruklar oluşturdu. İlk günde 224 bin başvuru yapıldığı açıklanırken, konutlar için 500 TL, işyerleri için de 2500 TL başvuru bedeli alınıyor.

Başvurular, 14 Eylül- 31 Ekim 2022 tarihleri arasında kabul edilecek. e-Devlet başvuruları ise 28 Ekim'de sona erecek. Konut tipi 2+1 ve 3+1 ayrımı olmadan, proje bazında başvuru yapılacak. Hak sahiplerinin konut tipleri, ihale yapıldıktan sonra "konut belirleme kurası" ile belirlenecek.

Başvurusu toplanacak konutların, adet, brüt metrekare, net metrekare ve şerefiyeli satış fiyatları, ihalesi yapıldıktan sonra belirlenecek. Konutların satışı, yüzde 10 peşin, 240 ay vadeli ve taksit başlangıçları konut teslimlerini takip eden ay itibarıyla başlayacak şekilde yapılacak.

Hak sahiplerinin konutlarına ait kalan borç bakiyesi ve aylık taksitleri her yılın ocak ve temmuz aylarında olmak üzere yılda 2 kez, bir önceki 6 aylık dönemdeki memur maaş artış oranı dikkate alınarak İdarece tespit edilen oranda artırılacak.